Kontrowersje wokół senatus consultum ultimum. Studium z dziejów późnej republiki rzymskiej

Autorka [...] w erudycyjny sposób omawia dotychczasowy stan badań nad scu i wskazuje wszelkie niedostatki funkcjonujących w obiegu naukowym teorii, proponując w głównym wywodzie wiele własnych interpretacji. Największą zaletą opracowania jest fakt, że zawiera ono analizę wszystkich odnotwanych w źródłach przypadków zastosowania nadzwyczajnej ustawy, co w połączeniu z imponującą kwerendą źródłową i bibliograficzną, nadaje argumentacji autorki szczególne znaczenie. [...] Jest [...] bardzo dobrym, pierwszym w języku polskim, opracowaniem jednej z najważniejszych kwestii związanych z funkcjonowaniem struktur ustrojowych republiki rzymskiej.

Z recenzji D. Musiał

To monografia niezwykle potrzebna, oczekiwana i pożyteczna, bo w syntetycznej formule prezentuje mało dotąd znany a istotny obszar rzymskiej republiki. Porządkuje przy tym naszą wiedzę o regułach i mechanizmach jej funkcjonowania. Skutecznie walczy z wieloma narosłymi przez lata zaniechań badawczych mitami historiografii. Nie rozstrzyga, bo nie może tego uczynić żadna odpowiedzialna praca historyka, wszystkich wątpliwości związanych z wykorzystaniem wyjątkowej uchwały senatu. Stanowi jednakże niezwykle ważny głos w ciągle toczącej się dyskusji nad jej właściwą naturą i istotą [...] Głęboko ufam, że praca Hanny Appel w środowisku polskich badaczy starożytności wypromuje w jakiś sposób epokę republiki jako fascynujący i ciągle do końca nierozpoznany przedmiot badań.

Z recenzji D. Słapka

Wprowadzenie / 7
Śmierć Tyberiusza Grakcha: pierwsze scu czy consecratio capitis? / 22
Pierwsze formalne zastosowanie senatus consultum ultimum: Gajusz Grakchus / 79
Senatus consultum ultimum w rękach Gajusza Mariusza / 117
Senatus consulta ultima pomiędzy 99 a 63 rokiem; Hostis declaratio / 150
Prewencyjny charakter senatus consultum de republica defendenda w 63 roku p.n.e / 169
Gnejusz Pompejusz i scu / 226
Scu przeciwko Cezarowi w 49 roku – dignitatis contentio / 242
Senatus consulta ultima po 49 roku / 273
Zakończenie / 285
Bibliografia / 297
Indeks postaci antycznych / 227
Summary / 335

Hanna Appel