Leksykon polityki rowerowej

Opracowanie stanowi zbiór ponad 100 haseł związanych tematycznie z polityką rowerową miast, opisanych w syntetycznej, charakterystycznej dla leksykonu formie. Autorzy poruszają zagadnienia z zakresu polityki rowerowej w wymiarze miękkim i twardym, dokonując przeglądu zarówno istniejących koncepcji naukowych, problemów badawczych, jak i rozwiązań technicznych i technologicznych dotyczących ruchu i transportu rowerowego.

W pracy usystematyzowano pojęcia i definicje obejmujące zagadnienia związane m.in. z infrastrukturą rowerową, promocją ruchu rowerowego, aktywizmem rowerowym. Opisy poszczególnych haseł stworzono w oparciu o wiedzę i doświadczenia autorów pracy oraz przegląd dostępnej literatury naukowej, literatury technicznej, dokumentów i wytycznych planistycznych oraz przepisów prawa. Praca wzbogacona została także o dokumentację fotograficzną, zrealizowaną podczas prac terenowych w miastach Polski i Europy.

This study is a collection of over 100 entries thematically related to cities' bicycle policies, described in a synthetic form typical of the lexicon. The authors discuss issues related to bicycle policy in both soft and hard dimensions, reviewing existing scientific concepts and research problems, as well as technical and technological solutions regarding bicycle traffic and transport.

The work systematises concepts and definitions covering issues related to, among others, bicycle infrastructure, the promotion of bicycle traffic, or bicycle activism. Descriptions of individual entries were created based on the knowledge and experience of the authors of the work and a review of available scientific literature, technical literature, planning documents and guidelines, and legal provisions. The work was also enriched with photographic documentation carried out during field work in Polish and European cities.

Słowo wstępne Prezydenta Miasta Rybnika / 9
Słowo wstępne Dziekana Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMK / 11
Od autorów / 13

Aktywista rowerowy (biketivist) / 19
Bezkolizyjny przejazd rowerowy / 21
„Biała księga transportu Unii Europejskiej” (2011) / 22
Biały rower (ghost bike) / 23
Bike and ride / 24
Boks rowerowy / 27
BYPAD (Bicycle Policy Audit) / 28
Centrum edukacji transportowej / 30
Chodnik z dopuszczonym ruchem rowerów / 32
Dostępność rowerowa (bikeability) / 33
Droga dla pieszych i rowerzystów – tzw. ciąg pieszo-rowerowy / 41
Droga dla rowerów / 43
Droga dla rowerów – nadrzeczna / 47
Droga dla rowerów – podwieszana / 51
Droga dla rowerów – pokolejowa / 52
Droga dla rowerów – świecąca / 54
Drogi dla rowerów – nawierzchnie / 56
Drogi dla rowerów covidowe (Covid lanes) / 63
Dzień bez Samochodu/ 64
Edukacja rowerowa / 66
Hulajnoga elektryczna / 68
Infrastruktura rowerowa / 72
Infrastruktura rowerowa – niewidzialna / 74
Kampania rowerowa / 75
Karta rowerowa / 77
Komunikacja przyjazna rowerzystom / 79
Koncepcja rozwoju sieci tras rowerowych / 81
Kontrapas rowerowy / 82
Kontraruch rowerowy / 84
Kryteria tworzenia dróg dla rowerów według CROW / 86
Kuchnia rowerowa (bike kitchen) / 89
Licznik rowerowy / 90
Ludzka infrastruktura rowerowa (human cycling infrastructure) / 91
Łącznik rowerowy / 92
MAMIL / 99
Miasteczko ruchu drogowego/rowerowego / 101
Miasto 15-minutowe / 103
Mobility as a Service (MaaS) / 105
Mobilność aktywna / 106
MOR – Miejsce Obsługi Rowerzystów / 107
Międzynarodowy Dzień Dojazdu do Pracy Rowerem / 108
Międzynarodowy Dzień Dojazdu do Pracy Rowerem Zimą / 109
Objazd dla rowerzystów / 110
Oficer rowerowy – koordynator rowerowy (cycling officer) / 111
Organizacja ruchu / 114
Oznakowanie drogowe / 117
Parklet / 118
Pas ruchu dla rowerów / 121
Plan zrównoważonej mobilności miejskiej (SUMP – Sustainable Urban Mobility Plan) / 123
Podpórka rowerowa / 125
Polityka rowerowa / 126
Progi zwalniające przyjazne rowerzystom / 135
Promień skrętu rowerem – promień łuku drogi dla rowerów / 136
Prototypowanie ulicy / 137
Przejazd dla rowerzystów / 138
Przestrzeń współdzielona (shared space) / 140
Pumptrack / 141
Rampa rowerowa – tzw. rynna / 144
Rondo holenderskie / 145
Rower / 146
Rowerowa masa krytyczna / 149
Rowerowa organizacja pozarządowa / 150
Rowerowe mydlenie (bikewashing) / 152
Rowerownia / 153
Samoobsługowa stacja naprawy rowerów / 161
Sierżant rowerowy (oznakowanie poziome P-27) / 162
Singletrack / 163
Sprzeciw rowerowy (bikelash) / 164
Standardy projektowe i wykonawcze infrastruktury rowerowej / 166
Stojak rowerowy / 168
Strategia rozwoju ruchu rowerowego / 170
Strefa uspokojonego ruchu / 173
Strefa zamieszkania / 175
Sygnalizator rowerowy / 177
System roweru publicznego (BSS – bicycle sharing system) / 178
System roweru publicznego – generacje (BSS generations) / 188
System roweru publicznego – równoważenie systemu (BSS rebalancing) / 193
Szlak rowerowy / 195
Szykana drogowa / 196
Śluza dla rowerów / 197
Teleport rowerowy / 205
Tor umiejętności rowerowych / 206
Transport multimodalny / 208
Transport pierwszej i ostatniej mili / 208
Trasa rowerowa / 210
Turystyka rowerowa / 210
Typologia rowerzystów / 213
Ulica rowerowa (cycling boulevard) / 216
Urządzenia BRD / 216
UTO – urządzenia transportu osobistego / 218
UWR – urządzenia wspomagające ruch / 220
Velostrada/rowerostrada / 222
Węzeł przesiadkowy / 224
Woonerf / 225
Wskaźnik kopenhagizacji (Copenhagenize Index) / 227
Współczynnik wydłużenia trasy i współczynnik opóźnienia trasy / 228
Wykluczenie z transportu rowerowego / 230
Wyniesione skrzyżowanie / 233
Zabezpieczenie – zapięcie rowerowe / 235
Zarządca drogi / 236
„Zielona księga mobilności miejskiej Unii Europejskiej” (2007) / 238
Zimowe i letnie utrzymanie dróg dla rowerów / 239
Zrównoważony transport / 241

Bibliografia / 251
Spis tabel / 319
Spis fotografii / 319

Michał Kwiatkowski

Łukasz Karbowiński