Modele matematyczne w hydrogeologii

Publikacja Modele matematyczne w hydrogeologii obejmuje trzy najważniejsze aspekty ich stosowania przez specjalistów: wspomaganie przygotowania danych w fazie tzw. pre-processingu, modelowania przepływów oraz odwzorowania równowag hydrochemicznych wód podziemnych. W poszczególnych rozdziałach pracy podano przykłady konkretnych ujęć, miejsc skażeń i zanieczyszczeń wód podziemnych oraz bilansów wodnych. Są w niej zawarte przykłady praktycznego zastosowania modeli matematycznych do oceny natężenia przepływu i do odwzorowania pola hydrodynamicznego w rozpatrywanych obszarach filtracji. W książce są również przedstawione metody i narzędzia wspomagające modelowanie procesów hydrogeologicznych, modele przepływu wód podziemnych oraz modele hydrogeochemiczne i termodynamiczne. Jest w niej widoczna tendencja do stosowania najnowszego oprogramowania, jak MODFLOW i FEFLOW z modyfikacjami w postaci pakietów PMWIN, GMS, MT3D, a także w zakresie hydrogeochemii PHREEQC czy WATEQ.

Niezwykle cenne są uwagi i doświadczenia autorów, którzy od ponad 20 lat zajmują się badaniami modelowymi w różnych ośrodkach skalnych (porowych, szczelinowych i szczelinowo-krasowych) na wybranych terenach kraju. Zaznacza się związek między tematami prac i prowadzonymi obecnie największymi projektami w polskiej hydrogeologii, tj. dokumentowanie głównych zbiorników wód podziemnych i prognozowanie zagrożeń oraz dokumentowanie zasobów wód podziemnych w rejonach dużych ujęć komunalnych i w sąsiedztwie systemów odwadniających zakłady górnicze.

Wprowadzenie  / 9

METODY I NARZĘDZIA WSPOMAGAJĄCE MODELOWANIE PROCESÓW HYDROGEOLOGICZNYCH

Beata Wiktorowicz, Iwona Gała, Dorota Kaczor-Kurzawa, Tomasz Gruszczyński – Analiza warunków hydrogeologicznych w przygotowaniu badań modelowych dla ustalenia zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych zlewni prawobrzeżnej Wisły od Wieprza po Kanał Żerański  / 13

Izabela Jamorska, Marcin Sobiech – Numeryczny model terenu jako uzupełnienie kartowania terenowego na potrzeby modelowania przepływu wód podziemnych  / 21

Grzegorz Nikiel – Ocena możliwości wykorzystania numerycznych danych wysokościowych SRTM do budowy warstwy powierzchniowej modelu dynamiki wód podziemnych  / 29

Anna Żurek, Mariusz Czop – Zagadnienia metodyczne w odwzorowywaniu procesu ewapotranspiracji w hydrogeologicznych modelach numerycznych  / 37

Jacek Gurwin, Marek Wcisło, Stanisław Staśko – Dokładność odwzorowania wielowarstwowych systemów hydrogeologicznych na szczegółowych modelach numerycznych – analiza dla obszaru LGOM  / 45

Mariola Ptaszkiewicz – Możliwości wykorzystania hydrogeologicznych danych geoprzestrzennych do budowy modeli przedstawiających dynamikę wód podziemnych  / 51

MODELE PRZEPŁYWU WÓD PODZIEMNYCH

Janusz Fiszer, Tomasz Gągulski, Grażyna Gorczyca – Modelowanie przepływu wód podziemnych w szczelinowo-porowym ośrodku wodonośnym GZWP nr 438 Zbiornik warstw Magura (Nowy Sącz)  / 61

Sławomir Sitek, Andrzej Kowalczyk – Wpływ uskoków na przepływ wód podziemnych w Głównym Zbiorniku Wód Podziemnych Gliwice 330  / 69

Wiktor Treichel, Sławomir Sitek, Andrzej Kowalczyk – Badania symulacyjne i optymalizacja eksploatacji wód podziemnych systemu wodonośnego GZWP Gliwice nr 330 i miasta Tarnowskie Góry  / 75

Lech Śmietański, Stanisław Dąbrowski, Witold Rynarzewski, Magdalena Matusiak – Zasoby dyspozycyjne wód podziemnych obszaru GZWP nr 151 w świetle badań modelowych  / 81

Sławomir Filar, Lech Śmietański, Grzegorz Olesiuk, Agnieszka Piasecka, Aneta Starościak – Odnawialność zasobów wód podziemnych w rejonie złoża węgla brunatnego „Złoczew” w świetle przekształcenia stałoobjętościowego  / 91

Tomasz Olichwer, Marek Wcisło – Kształtowanie się zasobów wód podziemnych w odmiennych ośrodkach hydrogeologicznych Sudetów na podstawie badań modelowych  / 97

Wiktor Treichel, Andrzej Haładus, Robert Zdechlik – Optymalizacja eksploatacji wód podziemnych dla zaopatrzenia w wodę aglomeracji tarnowskiej  / 105

Dariusz Kasztelan, Krzysztof Dragon, Krzysztof Kierzek – Badania modelowe przepływu wód podziemnych w strefie oddziaływania systemów melioracyjnych (ujęcie Wilkowyja k. Jarocina)  / 111

Dariusz Kasztelan, Krzysztof Dragon, Jan Przybyłek – Badania modelowe przepływu wód podziemnych w strefie oddziaływania systemów melioracyjnych (ujęcie Tursko k. Pleszewa)  / 119

Joanna Czekaj, Andrzej J. Witkowski – Modelowanie hydrodynamiczne jako narzędzie oceny interakcji w środowisku wodnym w rejonie zbiornika zaporowego na przykładzie Zbiornika Goczałkowickiego  / 127

Stanisław Żak – Przepływ wód podziemnych w rejonie zapory ziemnej suchego zbiornika przeciwpowodziowego  / 133

Katarzyna Niedbalska, Przemysław Bukowski, Andrzej Haładus – Modelowanie zmian warunków przepływu wód podziemnych w otoczeniu podpoziomowego składowiska odpadów pogórniczych jako narzędzie weryfikacji koncepcji jego likwidacji i zabezpieczenia wód przed zanieczyszczeniem  / 139

Ewa Krogulec, Sebastian Zabłocki – Identyfikacja relacji czynników środowiskowych i hydrogeologicznych w ekosystemach zależnych od wód podziemnych przy zastosowaniu metod modelowych  / 143

Sebastian Zabłocki – Prognozowanie zmian zagrożenia azotanami wód podziemnych poziomów użytkowych na obszarach użytkowanych rolniczo  / 151

MODELE HYDROGEOCHEMICZNE I TERMODYNAMICZNE

Mariusz Czop, Paulina Dembska, Lucyna Rajchel – Modelowanie warunków formowania się składu chemicznego wód podziemnych w obrębie Karpat i brzeżnej części zapadliska przedkarpackiego  / 161

Beata Wiktorowicz – Formowanie się składu chemicznego wód termalnych niecki łódzkiej w świetle badań modelowania hydrogeochemicznego  / 169

Sabina Jakóbczyk-Karpierz, Andrzej Kowalczyk, Hanna Rubin – Zastosowanie modelowania geochemicznego do interpretacji procesów geochemicznych formujących skład chemiczny wód podziemnych zbiornika GZWP Gliwice w rejonie Tarnowskich Gór  / 175

Dorota Pietrucin, Mariusz Czop – Modelowanie migracji substancji chemicznych w warunkach nakładania się wpływów wielu zróżnicowanych ognisk zanieczyszczeń dla obszaru Zakładów Chemicznych „Zachem” w Bydgoszczy  / 181

Grzegorz Sinicyn, Maria Grodzka-Łukaszewska – Przegląd oraz analiza modelowa technologii remediacji warstw wodonośnych zanieczyszczonych tri- i tetrachloroetenem  / 187

Monika Okońska, Marek Marciniak – Modelowanie migracji znacznika w hydrowęźle badawczym na podstawie doświadczenia terenowego  / 193

Marta Dendys, Barbara Tomaszewska, Leszek Pająk – Modelowanie numeryczne jako narzędzie wspomagające badania systemów geotermalnych  / 199

Wiesław Bujakowski, Barbara Tomaszewska, Maciej Miecznik, Leszek Pająk, Antoni P. Barbacki, Robert Skrzypczak – Modelowanie warunków hydrogeotermalnych w rejonie miasta Chociwel  / 207

Arkadiusz Krawiec

Izabela Jamorska