Obowiązki edukacyjne. Analiza administracyjnoprawna
autorzy:
Rok wydania:2025
Nr wydania:Wydanie pierwsze
Liczba stron:382
ISBN:978-83-231-6236-0
eISBN:978-83-231-6237-7
DOI:
https://doi.org/10.12775/978-83-231-6237-7
OPIS
Książka stanowi studium z zakresu prawa administracyjnego, w którym kompleksowo omówiono problematykę obowiązków edukacyjnych i ich egzekucji. To pierwsze w Polsce opracowanie monograficzne systematyzujące zagadnienia obowiązkowej edukacji dzieci i młodzieży, zarówno w sferze teoretycznej, jak i praktycznej. Oś badań stanowią sformułowane przez autorkę definicje obowiązków edukacyjnych: obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku dokształcania, na podstawie których wypracowano wiele postulatów de lege ferenda porządkujących niekonsekwencję terminologiczną ustawodawcy oraz nieścisłości związane z egzekucją tychże obowiązków.
Rozważania zawarte w monografii odnoszą się do tak istotnych kwestii, jak:
· pojęcie, istota i charakter prawny poszczególnych obowiązków edukacyjnych,
· podmioty zobowiązane do wykonywania obowiązków edukacyjnych i ich wierzyciele,
· przedmiot i treść obowiązków edukacyjnych,
· obowiązki władzy publicznej jako środki służące realizacji obowiązków edukacyjnych,
· charakter prawny obowiązków nakładanych na rodziców i opiekunów prawnych,
· publiczne, niepubliczne i pozaszkolne formy spełniania obowiązków edukacyjnych, w tym materia związana z zakładaniem i prowadzeniem szkół i przedszkoli,
· prywatyzacja zadania oświatowego i formy jej reglamentacji,
· kontrola realizacji obowiązków edukacyjnych i ich administracyjna egzekucja.
Monografia adresowana jest do szerokiego grona odbiorców, przede wszystkim do prawników zajmujących się zagadnieniami prawa oświatowego od strony teoretycznej i praktycznej. Niniejsze opracowanie stanowi również nieocenione źródło wiedzy dla samorządowych organów administracji publicznej, pracowników samorządowych, pedagogów oraz kadry kierowniczej placówek edukacyjnych, zarówno publicznych, jak i niepublicznych.
Rozważania zawarte w monografii odnoszą się do tak istotnych kwestii, jak:
· pojęcie, istota i charakter prawny poszczególnych obowiązków edukacyjnych,
· podmioty zobowiązane do wykonywania obowiązków edukacyjnych i ich wierzyciele,
· przedmiot i treść obowiązków edukacyjnych,
· obowiązki władzy publicznej jako środki służące realizacji obowiązków edukacyjnych,
· charakter prawny obowiązków nakładanych na rodziców i opiekunów prawnych,
· publiczne, niepubliczne i pozaszkolne formy spełniania obowiązków edukacyjnych, w tym materia związana z zakładaniem i prowadzeniem szkół i przedszkoli,
· prywatyzacja zadania oświatowego i formy jej reglamentacji,
· kontrola realizacji obowiązków edukacyjnych i ich administracyjna egzekucja.
Monografia adresowana jest do szerokiego grona odbiorców, przede wszystkim do prawników zajmujących się zagadnieniami prawa oświatowego od strony teoretycznej i praktycznej. Niniejsze opracowanie stanowi również nieocenione źródło wiedzy dla samorządowych organów administracji publicznej, pracowników samorządowych, pedagogów oraz kadry kierowniczej placówek edukacyjnych, zarówno publicznych, jak i niepublicznych.
SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW / 9
WSTĘP / 17
Rozdział I. Pojęcie i istota obowiązków edukacyjnych jako przedmiotu stosunku administracyjnoprawnego / 24
1. Uwagi wprowadzające / 24
2. Teoretyczne rozważania nad definicją obowiązków edukacyjnych / 32
3. Stosunek administracyjnoprawny jako narzędzie badawcze obowiązków edukacyjnych / 45
3.1. Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego / 45
3.2. Stosunek administracyjnoprawny jako narzędzie badawcze przy konstrukcji obowiązków edukacyjnych / 55
4. Źródła obowiązków edukacyjnych / 58
4.1. Prawo do nauki jako źródło obowiązków edukacyjnych / 58
4.2. Konstytucja jako źródło obowiązkowej nauki / 63
4.3. Ustawa Prawo oświatowe jako źródło obowiązków edukacyjnych / 64
4.4. Decyzja administracyjna jako źródło obowiązków edukacyjnych / 65
4.5. Akty zakładowe jako źródła obowiązków / 67
5. Podsumowanie / 70
Rozdział II. Historia obowiązków edukacyjnych w Polsce w latach 1918–2017 / 73
1. Uwagi wprowadzające / 73
2. Obowiązki edukacyjne i ich realizacja w okresie II Rzeczypospolitej / 76
2.1. Polska oświata do 11 marca 1932 r. / 76
2.2. Polska oświata od 11 marca 1932 r. / 94
3. Polskie szkolnictwo w czasie II wojny światowej / 102
4. Od budowa szkolnictwa polskiego u schyłku II wojny światowej i w pierwszych latach powojennych
(1945–1951) / 109
5. Obowiązki edukacyjne w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej od początku lat 50. XX w. / 117
6. O świata w Polsce w latach 1989–2017 / 127
7. Podsumowanie / 139
Rozdział III. Elementy stosunku administracyjnoprawnego odnoszące się do obowiązków edukacyjnych / 143
1. Uwagi wprowadzające / 143
2. Podmioty stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 145
2.1. Rozróżnienie podmiotów zobowiązanych i podmiotów uprawnionych stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 145
2.2. Podmioty zobowiązane w stosunku administracyjnoprawnym, którego przedmiotem są obowiązki edukacyjne / 146
2.3. Podmioty uprawnione w stosunku administracyjnoprawnym, którego przedmiotem są obowiązki edukacyjne / 152
2.4. Rodzice jako podmioty odpowiedzialne za spełnianie obowiązków edukacyjnych / 155
3. Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 158
3.1. Zdobywanie wykształcenia jako przedmiot stosunku administracyjnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 158
3.2. Przedmiot obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego / 161
3.3. Przedmiot obowiązku szkolnego / 161
3.4. Przedmiot obowiązku dokształcania / 162
4. Treść obowiązków edukacyjnych / 162
4.1. Treść obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego / 162
4.2. Treść obowiązku szkolnego / 165
4.3. Treść obowiązku dokształcania / 167
4.4. Treść obowiązków rodziców dzieci podlegających obowiązkom edukacyjnym / 168
5. Podsumowanie / 173
Rozdział IV. Obowiązki władzy publicznej jako środki realizacji obowiązków edukacyjnych / 175
1. Uwagi wprowadzające / 175
2. Prowadzenie i zakładanie przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych / 176
3. Plany sieci publicznych przedszkoli, szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych / 184
4. Bezpłatny transport / 197
5. Rekrutacja oparta na zasadzie powszechnej dostępności / 208
6. Pomoc materialna dla uczniów / 215
6.1. System pomocy materialnej dla uczniów / 215
6.2. Pomoc socjalna / 216
6.3. Pomoc motywacyjna / 219
6.4. Inne formy pomocy materialnej / 221
7. Podsumowanie / 224
Rozdział V. Publiczne formy realizacji obowiązków edukacyjnych / 227
1. Uwagi wprowadzające / 227
2. Publiczne przedszkola i szkoły jako miejsce spełniania obowiązków edukacyjnych / 229
2.1. Przedszkole i szkoła jako oświatowy zakład administracyjny / 229
2.2. Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne i inne formy wychowania przedszkolnego / 232
2.3. Szkoły publiczne / 240
3. Spełnianie obowiązków edukacyjnych za granicą / 245
4. Szkoła dla dorosłych jako forma spełniania obowiązków edukacyjnych / 247
5. System kształcenia specjalnego oraz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych jako formy spełniania obowiązków edukacyjnych / 249
6. Podsumowanie / 255
Rozdział VI. Formy realizacji obowiązków edukacyjnych poza szkołą / 258
1. Uwagi wprowadzające / 258
2. Praktyczna nauka zawodu / 259
3. Przygotowanie zawodowe u pracodawcy jako forma spełniania obowiązków edukacyjnych / 262
3.1. Uwagi terminologiczne / 262
3.2. Nauka zawodu / 263
3.3. Przyuczenie do wykonywania określonej pracy / 266
4. Kwalifikacyjne kursy zawodowe jako forma spełniania obowiązku dokształcania / 267
5. Szkoła wyższa jako forma spełniania obowiązku dokształcania / 268
6. Spełnianie obowiązków edukacyjnych poza szkołą (tzw. edukacja domowa) / 269
7. Podsumowanie / 274
Rozdział VII. Niepubliczne formy realizacji obowiązków edukacyjnych / 276
1. Uwagi wprowadzające / 276
2. Formy spełniania obowiązków edukacyjnych prowadzone przez podmioty niepubliczne / 278
2.1. Niepubliczne przedszkola, oddziały przedszkolne w niepublicznych szkołach podstawowych oraz niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego / 278
2.2. Niepubliczne szkoły jako miejsce spełniania obowiązków edukacyjnych / 279
3. Prywatyzacja zadań oświatowych i formy jej reglamentacji / 282
4. Sytuacja prawna ucznia jako użytkownika niepublicznej placówki edukacyjnej / 293
5. Podsumowanie / 298
Rozdział VIII. Kontrola realizacji obowiązków edukacyjnych i ich egzekucja / 301
1. Uwagi wprowadzające / 301
2. Kontrola spełniania obowiązków rodziców i obowiązków edukacyjnych / 302
3. Dopuszczalność egzekucji administracyjnej obowiązków edukacyjnych i obowiązków nałożonych na rodziców / 308
4. Podmioty egzekucji obowiązków edukacyjnych / 317
4.1. U stawowe definicje wierzyciela, zobowiązanego i organu egzekucyjnego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji / 317
4.2. Wierzyciele obowiązków edukacyjnych / 318
4.3. Organ egzekucyjny obowiązków edukacyjnych / 320
4.4. Zobowiązany do wykonania obowiązku edukacyjnego / 322
5. Postępowanie w przedmiocie egzekucji obowiązków edukacyjnych / 324
6. Środki egzekucyjne stosowane przy egzekucji obowiązków edukacyjnych / 331
7. Podsumowanie / 338
ZAKOŃCZENIE / 342
BIBLIOGRAFIA / 355
WSTĘP / 17
Rozdział I. Pojęcie i istota obowiązków edukacyjnych jako przedmiotu stosunku administracyjnoprawnego / 24
1. Uwagi wprowadzające / 24
2. Teoretyczne rozważania nad definicją obowiązków edukacyjnych / 32
3. Stosunek administracyjnoprawny jako narzędzie badawcze obowiązków edukacyjnych / 45
3.1. Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego / 45
3.2. Stosunek administracyjnoprawny jako narzędzie badawcze przy konstrukcji obowiązków edukacyjnych / 55
4. Źródła obowiązków edukacyjnych / 58
4.1. Prawo do nauki jako źródło obowiązków edukacyjnych / 58
4.2. Konstytucja jako źródło obowiązkowej nauki / 63
4.3. Ustawa Prawo oświatowe jako źródło obowiązków edukacyjnych / 64
4.4. Decyzja administracyjna jako źródło obowiązków edukacyjnych / 65
4.5. Akty zakładowe jako źródła obowiązków / 67
5. Podsumowanie / 70
Rozdział II. Historia obowiązków edukacyjnych w Polsce w latach 1918–2017 / 73
1. Uwagi wprowadzające / 73
2. Obowiązki edukacyjne i ich realizacja w okresie II Rzeczypospolitej / 76
2.1. Polska oświata do 11 marca 1932 r. / 76
2.2. Polska oświata od 11 marca 1932 r. / 94
3. Polskie szkolnictwo w czasie II wojny światowej / 102
4. Od budowa szkolnictwa polskiego u schyłku II wojny światowej i w pierwszych latach powojennych
(1945–1951) / 109
5. Obowiązki edukacyjne w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej od początku lat 50. XX w. / 117
6. O świata w Polsce w latach 1989–2017 / 127
7. Podsumowanie / 139
Rozdział III. Elementy stosunku administracyjnoprawnego odnoszące się do obowiązków edukacyjnych / 143
1. Uwagi wprowadzające / 143
2. Podmioty stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 145
2.1. Rozróżnienie podmiotów zobowiązanych i podmiotów uprawnionych stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 145
2.2. Podmioty zobowiązane w stosunku administracyjnoprawnym, którego przedmiotem są obowiązki edukacyjne / 146
2.3. Podmioty uprawnione w stosunku administracyjnoprawnym, którego przedmiotem są obowiązki edukacyjne / 152
2.4. Rodzice jako podmioty odpowiedzialne za spełnianie obowiązków edukacyjnych / 155
3. Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 158
3.1. Zdobywanie wykształcenia jako przedmiot stosunku administracyjnego w zakresie obowiązków edukacyjnych / 158
3.2. Przedmiot obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego / 161
3.3. Przedmiot obowiązku szkolnego / 161
3.4. Przedmiot obowiązku dokształcania / 162
4. Treść obowiązków edukacyjnych / 162
4.1. Treść obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego / 162
4.2. Treść obowiązku szkolnego / 165
4.3. Treść obowiązku dokształcania / 167
4.4. Treść obowiązków rodziców dzieci podlegających obowiązkom edukacyjnym / 168
5. Podsumowanie / 173
Rozdział IV. Obowiązki władzy publicznej jako środki realizacji obowiązków edukacyjnych / 175
1. Uwagi wprowadzające / 175
2. Prowadzenie i zakładanie przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych / 176
3. Plany sieci publicznych przedszkoli, szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych / 184
4. Bezpłatny transport / 197
5. Rekrutacja oparta na zasadzie powszechnej dostępności / 208
6. Pomoc materialna dla uczniów / 215
6.1. System pomocy materialnej dla uczniów / 215
6.2. Pomoc socjalna / 216
6.3. Pomoc motywacyjna / 219
6.4. Inne formy pomocy materialnej / 221
7. Podsumowanie / 224
Rozdział V. Publiczne formy realizacji obowiązków edukacyjnych / 227
1. Uwagi wprowadzające / 227
2. Publiczne przedszkola i szkoły jako miejsce spełniania obowiązków edukacyjnych / 229
2.1. Przedszkole i szkoła jako oświatowy zakład administracyjny / 229
2.2. Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne i inne formy wychowania przedszkolnego / 232
2.3. Szkoły publiczne / 240
3. Spełnianie obowiązków edukacyjnych za granicą / 245
4. Szkoła dla dorosłych jako forma spełniania obowiązków edukacyjnych / 247
5. System kształcenia specjalnego oraz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych jako formy spełniania obowiązków edukacyjnych / 249
6. Podsumowanie / 255
Rozdział VI. Formy realizacji obowiązków edukacyjnych poza szkołą / 258
1. Uwagi wprowadzające / 258
2. Praktyczna nauka zawodu / 259
3. Przygotowanie zawodowe u pracodawcy jako forma spełniania obowiązków edukacyjnych / 262
3.1. Uwagi terminologiczne / 262
3.2. Nauka zawodu / 263
3.3. Przyuczenie do wykonywania określonej pracy / 266
4. Kwalifikacyjne kursy zawodowe jako forma spełniania obowiązku dokształcania / 267
5. Szkoła wyższa jako forma spełniania obowiązku dokształcania / 268
6. Spełnianie obowiązków edukacyjnych poza szkołą (tzw. edukacja domowa) / 269
7. Podsumowanie / 274
Rozdział VII. Niepubliczne formy realizacji obowiązków edukacyjnych / 276
1. Uwagi wprowadzające / 276
2. Formy spełniania obowiązków edukacyjnych prowadzone przez podmioty niepubliczne / 278
2.1. Niepubliczne przedszkola, oddziały przedszkolne w niepublicznych szkołach podstawowych oraz niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego / 278
2.2. Niepubliczne szkoły jako miejsce spełniania obowiązków edukacyjnych / 279
3. Prywatyzacja zadań oświatowych i formy jej reglamentacji / 282
4. Sytuacja prawna ucznia jako użytkownika niepublicznej placówki edukacyjnej / 293
5. Podsumowanie / 298
Rozdział VIII. Kontrola realizacji obowiązków edukacyjnych i ich egzekucja / 301
1. Uwagi wprowadzające / 301
2. Kontrola spełniania obowiązków rodziców i obowiązków edukacyjnych / 302
3. Dopuszczalność egzekucji administracyjnej obowiązków edukacyjnych i obowiązków nałożonych na rodziców / 308
4. Podmioty egzekucji obowiązków edukacyjnych / 317
4.1. U stawowe definicje wierzyciela, zobowiązanego i organu egzekucyjnego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji / 317
4.2. Wierzyciele obowiązków edukacyjnych / 318
4.3. Organ egzekucyjny obowiązków edukacyjnych / 320
4.4. Zobowiązany do wykonania obowiązku edukacyjnego / 322
5. Postępowanie w przedmiocie egzekucji obowiązków edukacyjnych / 324
6. Środki egzekucyjne stosowane przy egzekucji obowiązków edukacyjnych / 331
7. Podsumowanie / 338
ZAKOŃCZENIE / 342
BIBLIOGRAFIA / 355
Recenzje
Autorzy
Dominika Zawacka-Klonowska
Dominika Zawacka-Klonowska – doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Absolwentka studiów prawniczych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorka publikacji z zakresu prawa i postępowania administracyjnego. Specjalizuje się w problematyce prawa oświatowego, samorządu terytorialnego i postępowania administracyjnego.
Inne z tej kategorii
NOWOŚĆ
Książka
Prawo i administracja
Kluby i związki sportowe w Polsce. Aktualne problemy prawne
od 23,00 zł
NOWOŚĆ
Książka
Prawo i administracja
Kompetencje Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie kontroli uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego
Marcin Dorochowicz
od 23,00 zł
NOWOŚĆ
Książka
Prawo i administracja
Etyka w prawniczych zawodach zaufania publicznego
od 28,00 zł
NOWOŚĆ
Książka
Prawo i administracja
Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych
Agnieszka Szpak
od 49,00 zł
1/