Odpowiedzialność cywilna za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami ze statku

Książka jest jedynym na rynku polskim omówieniem problematyki odpowiedzialności cywilnej za szkody olejowe ze statku. Rozwój transportu ropy naftowej drogą morską czyni tę tematykę niezwykle aktualną, o czym świadczą niedawne katastrofy tankowców Erika, Prestige czy wyciek z platformy wiertniczej Deepwater Horizon w Zatoce Meksykańskiej. Autorka omawia międzynarodowy system kompensacji szkód olejowych, który tworzą ratyfikowane przez Polskę konwencje międzynarodowe. Porównuje go z autonomicznymi rozwiązaniami przyjętymi w prawie amerykańskim, które były przedmiotem Jej badań podczas stypendium naukowego Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta w Tulane Law School. Zarówno międzynarodowy, jak i amerykański system kompensacji szkód olejowych został przedstawiony na podstawie analizy licznego i aktualnego orzecznictwa oraz literatury. Autorka poddaje również szczegółowej analizie rozwiązania prawa polskiego, uwzględniając nowelizację kodeksu morskiego.

Wstęp  / 9

Rozdział I. Międzynarodowy system odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami ze statku / 13
1. System CLC 69/FUND 71 / 13
1.1. Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami (CLC 69) / 13
1.1.1. Uwagi wstępne / 13
1.1.2. Zasięg terytorialny stosowania CLC 69 / 16
1.1.3. Podstawowe pojęcia CLC 69 / 17
1.1.4. Zasada odpowiedzialności oraz przesłanki wyłączające odpowiedzial-ność / 30
1.1.5. Szkoda spowodowana zanieczyszczeniem /  39
1.1.6. Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności / 69
1.1.7. Finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności / 80
1.1.8. Jurysdykcja, uznawanie oraz wykonywanie orzeczeń / 88
1.1.9. Wygaśnięcie roszczeń / 90
1.2. Międzynarodowa konwencja o utworzeniu Międzynarodowego Fundu-szu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami (FUND 71) / 91
1.2.1. Uwagi wstępne / 91
1.2.2. Podstawowe pojęcia FUND 71 / 91
1.2.3. Odpowiedzialność Funduszu z 1971 r. / 93
1.2.4. Funkcja indemnizacyjna Funduszu z 1971 r. / 101
1.2.5. Zasięg terytorialny stosowania FUND 71 / 104
1.2.6. Kwotowe granice odpowiedzialności Funduszu z 1971 r. / 104
1.2.7. Finansowanie Funduszu z 1971 r. / 105
1.2.8. Procedura dochodzenia odszkodowania od Funduszu z 1971 r. / 107
1.2.9. Wygaśnięcie Funduszu z 1971 r. / 110
1.3. Podsumowanie systemu CLC 69/FUND 71 / 111
2. System CLC 92/FUND 92 / 115
2.1. Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami (CLC 92) / 115
2.1.1. Uwagi wstępne / 115
2.1.2. Zasięg terytorialny stosowania CLC 92 / 118
2.1.3. Podstawowe pojęcia CLC 92 / 121
2.1.4. Zasada odpowiedzialności oraz przesłanki wyłączające odpowiedzial-ność / 146
2.1.5. Szkoda spowodowana zanieczyszczeniem / 148
2.1.6. Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności / 170
2.1.7. Finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności / 188
2.1.8. Jurysdykcja, uznawanie oraz wykonywanie orzeczeń / 195
2.1.9. Wygaśnięcie roszczeń / 200
2.2. Międzynarodowa konwencja o utworzeniu Międzynarodowego Fundu-szu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami (FUND 92) / 201
2.2.1. Potrzeba zmian w funkcjonowaniu Funduszu / 201
2.2.2. Podstawowe pojęcia FUND 92 / 201
2.2.3. Funkcje Funduszu z 1992 r. / 202
2.2.4. Zasięg terytorialny stosowania FUND 92 / 203
2.2.5. Wyłączenie odpowiedzialności Funduszu z 1992 r. / 203
2.2.6. Finansowanie Funduszu z 1992 r. / 204
2.2.7. Kwotowe granice odpowiedzialności Funduszu z 1992 r. / 208
2.2.8. Procedura dochodzenia roszczeń od Funduszu z 1992 r.  / 210
2.3. Protokół z 2003 r. o utworzeniu Dodatkowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami / 213
2.3.1. Uwagi wstępne / 213
2.3.2. Zasięg terytorialny stosowania protokołu z 2003 r. / 215
2.3.3. Funkcje Dodatkowego Funduszu / 215
2.3.4. Finansowanie Dodatkowego Funduszu / 216
2.3.5. Kwotowe granice odpowiedzialności Dodatkowego Funduszu / 219
2.3.6. Procedura dochodzenia roszczeń od Dodatkowego Funduszu / 220
2.4. Podsumowanie systemu CLC 92/FUND 92 / 221
3. Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności za szkody spowodo-wane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi (konwencja bunkrowa) / 228
3.1. Uwagi wstępne / 228
3.2. Zasięg terytorialny stosowania konwencji bunkrowej / 231
3.3. Podstawowe pojęcia konwencji bunkrowej / 232
3.4. Zasada odpowiedzialności oraz przesłanki wyłączające odpowiedzialność / 242
3.5. Szkoda spowodowana zanieczyszczeniem / 243
3.6. Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności / 246
3.7. Finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności / 256
3.8. Jurysdykcja, uznawanie i wykonywanie orzeczeń / 265
3.9. Wygaśnięcie roszczeń / 267
3.10. Podsumowanie konwencji bunkrowej / 267

Rozdział II. Amerykański system odpowiedzialności cywilnej za szkody spo-wodowane zanieczyszczeniem olejami / 271
1. Uwagi wstępne / 271
2. Oil Pollution Act z 1990 r. (OPA) / 277
2.1. Zasięg terytorialny stosowania OPA / 280
2.2. Podstawowe pojęcia OPA / 284
2.3. Zasada odpowiedzialności i przesłanki wyłączające odpowiedzialność / 296
2.4. Szkoda spowodowana zanieczyszczeniem / 306
2.5. Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności / 352
2.6. Finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności / 365
2.7. Fundusz odszkodowawczy The Oil Spill Liability Trust Fund (OSLTF) / 368
2.8. Jurysdykcja / 374
2.9. Wygaśnięcie roszczeń / 375
3. Naprawienie szkody spowodowanej zanieczyszczeniem olejowym na gruncie innych podstaw prawnych niż OPA / 375
4. Podsumowanie amerykańskiego systemu odpowiedzialności za szkody olejowe / 379

Rozdział III. Odpowiedzialność cywilna za szkodę spowodowaną zanieczysz-czeniem olejami ze statków w prawie polskim / 386
1. Zanieczyszczenia różne / 386
2. Zanieczyszczenia olejami bunkrowymi / 395
3. Zanieczyszczenia ze statków przewożących oleje / 398
4. Międzynarodowy Fundusz Odszkodowań za Szkody Spowodowane Za-nieczyszczeniem Olejami / 400
5. Międzynarodowy Dodatkowy Fundusz Odszkodowań za Szkody Spowo-dowane Zanieczyszczeniem Olejami / 401
6.Podsumowanie odpowiedzialności cywilnej za szkody olejowe ze statków w prawie polskim / 403

Uwagi końcowe / 404
Bibliografia / 411

Zuzanna Pepłowska-Dąbrowska