Pojęcie ideologii. Między krytyką ekonomii politycznej a hermeneutyką podejrzeń

Mianem ideologii najczęściej określa się zespół idei i przekonań, które wyrażają warunki i doświadczenia życiowe określonej grupy lub klasy społecznej, jak i promują oraz legitymizują dążenia tej grupy do osiągnięcia określonych celów. Niniejsza praca proponuje jednak spojrzeć na to zagadnienie szerzej. „Ideologia” jest tu traktowana jako pojęcie zmącone czy też hybrydalne, łączące w sobie różne perspektywy badawczo-problemowe, gdzie krzyżują się rozmaite interpretacje i krytyczne polemiki. Celem monografii jest historyczna rekonstrukcja metaepistemologicznych przesłanek określających „warunki możliwości” dyskursu „ideologii” oraz jego modalności. Koncentruje się nie tylko na metamorfozach samego pojęcia „ideologii”, ale i na przekształceniach semantycznych całej rodziny pojęć kojarzonych z „ideologią”: „krytyki”, „racjonalności”, „emancypacji”, „dialektyki” czy „podmiotu”.

Podziękowania 7

Wstęp / 9

Rozdział 1. Archeologia pojęcia ideologii / 27

Rozdział 2. Marksowskie pojęcie ideologii / 93

Rozdział 3. Rozkwit i zmierzch Standardowej Teorii Ideologii / 163

Rozdział 4. Ideologia w paradygmacie postmodernistycznym i poststrukturalistycznym / 257

Dygresja: Trzy odsłony dyskursu „końca ideologii” / 387

Rozdział 5. Powrót Realnego / 449

Zakończenie. Whither ideology? / 517

Bibliografia / 549

Andrzej Karalus