Historyk sztuki, czynna na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Od wielu lat prowadzi badania nad rzeźbą gotycką XIV i XV wieku, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki regionu pokrzyżackiego na tle europejskim, czego efektem była opublikowana w 2006 rozprawa doktorska poświęcona rzeźbie gdańskiej ok. 1400 r., katalog wystawy stałej w Muzeum Narodowym w Gdańsku (2007) i wystawy czasowej rzeźby czeskiego stylu pięknego, „Bilde von Prage”, w Malborku (2021), kierowała też interdyscyplinarnym projektem „Styl piękny w redakcji czeskiej w Prusach – rzeźba kamienna z lat 1380–1400” w Muzeum Zamkowym w Malborku (2018-2021). Zajmuje się również powiązaniami średniowiecznej sztuki i pobożności (funkcja dzieł sztuki sakralnej w kulcie i praktyce religijnej), co znalazło swój wyraz w rozprawie habilitacyjnej Tu ergo flecte genua tua. Sztuka a praktyka religijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonnego do połowy XV wieku (2013). Ważnym przedmiotem jej badań w ostatnich latach jest spuścizna rękopiśmienna: jest współautorką katalogu kodeksów średniowiecznych BUMK w Toruniu (2016), redaktorem naukowym i współautorką monografii pelplińskiego Graduału L13 (2019), autorką kilku monograficznych artykułów poświęconych wybranym rękopisom średniowiecznym (w tym – Złotemu Kodeksowi Gnieźnieńskiemu), oraz inicjatorką toruńskiego cyklu konferencyjnego Textus et pictura i redaktorką naukową serii wydawniczej „Studia nad skryptorium i spuścizną rękopiśmienną średniowiecza”.
Textus et pictura. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny jako nośnik treści, znaczeń i wartości artystycznych
Monografia stanowi trzeci tom serii „Studia nad skryptorium i spuścizną rękopiśmienną średniowiecza”, integrujący wyniki interdyscyplinarnych badań (zarówno studiów jednostkowych, jak i opracowań przekrojowych) nad kodeksami rękopiśmiennymi, podejmowane z uwzględnieniem różnych perspektyw i metod – literaturoznawczej, źródłoznawczej, kodykologicznej, muzykologicznej, zabytkoznawczej. W kolejnych działach uwidocznione są interdyscyplinarne ścieżki badacze, przede wszystkim w ramach źródłoznawstwa (Textus, z analitycznymi artykułami Michała Sołomieniuka i Moniki Opalińskiej) i historii sztuki (Pictura – z wnikliwym studium z zakresu historii sztuki autorstwa Szymona Tracza), ale też interdyscyplinarnych badań nad liturgicznymi księgami muzycznymi (Musica: artykuły Dominiki Grabiec, Piotra Ziółkowskiego oraz Moniki i Juliusza Raczkowskich), z ważnym wątkiem dziedzictwa pokrzyżackiego. Obok teoretycznych prac badawczych, służących rozpoznawaniu i wartościowaniu dziedzictwa rękopiśmiennego, monografia w dziale Traditio eksponuje nowoczesny obszar związany z ochroną i upowszechnieniem ksiąg rękopiśmiennych, w którym kluczową rolę odgrywa interdyscyplinarne podejście: działania konserwatorskie podejmowane przy średniowiecznych rękopisach (teksty Małgorzaty Pronobis-Brzezińskiej oraz Lidii Bannach-Szewczyk i Barbary Wojdyło) oraz aktywność związaną z ich udostępnieniem za pośrednictwem nowoczesnych technologii (rozdziały autorstwa Anny Karoliny Zawady, Marty Czyżak oraz Dominika Piotrowskiego).
Monika Jakubek-Raczkowska, Marta Czyżak
Textus et pictura: słowo wstępne / 9
TEXTUS. STUDIA NAD ZAWARTOŚCIĄ KODEKSÓW RĘKOPIŚMIENNYCH
Irina Chachulska
Najstarsze pasje chorałowe w rękopiśmiennych źródłach polskich / 13
Dominika Grabiec
Formularz Mszy o Koronie Cierniowej z fragmentu graduału 12497 IV ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie / 21
Monika Opalińska
Utracone w edycjach – wokół rękopisów i wydań średniowiecznych angielskich przekładów modlitw liturgicznych / 33
Agnieszka Fabiańska
Historia Veteris et Novi Testamenti – charakterystyka dzieła, metoda pracy jej autora i zarys tradycji rękopiśmiennej utworu / 53
LIBER. STRUKTURA I FUNKCJE KODEKSÓW RĘKOPIŚMIENNYCH W UJĘCIU MONOGRAFICZNYM
Marta Czyżak
Compendium historiae in genealogia Christi Piotra z Poitiers (Pictavienis) w rękopisach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu / 67
Piotr Oliński
Kilka uwag o kalendarzu i modlitwach we franciszkańskim rękopisie z terenu władztwa zakonu krzyżackiego w Prusach (Rps 77/II ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu) / 95
Ewa Kobylińska
Rękopis BN, BOZ 146, czyli kolekcja Marcina z Raciąża / 105
Alicja Szulc
XIV-wieczny kodeks Antonio da Rido z Padwy ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu (Rkp. 1736). Analiza treściowa i proweniencyjna / 117
Sławomir Szyller
Jan Burcardi i jego kolekcje kazań / 129
Paweł Mateusz Modrzyński
Pomiędzy pięknem i pragmatyzmem. Kodeksy prawne z terenów Prus Krzyżackich / 139
PICTURA. ŚREDNIOWIECZNA KSIĘGA ILUMINOWANA
Mateusz Franciszek Marszałkowski
Dekorator pelplińskiego Graduału L13 i jego oeuvre / 153
Justyna Łuczyńska-Bystrowska
Znaczenie pisma w dekoracji malarskiej neapolitańskiego brewiarza w Bibliotece XX. Czartoryskich (sygn. Ms. Czart. 1211 IV) na tle rozwoju liternictwa humanistycznego w Italii / 173
Justyna Łuczyńska-Bystrowska
Dominikański Graduał brata Wiktoryna z lat 1536–1537 – iluminacje i oprawa zdobiona tzw. radełkiem jagiellońskim / 195
Anna Wyszyńska
Liber geneseos illustriis familiae Schidloviciae Stanisława Samostrzelnika. Przyczynek do badań kostiumologicznych nad uzbrojeniem ochronnym / 217
CODEX. ŚREDNIOWIECZNA KSIĘGA RĘKOPIŚMIENNA W ASPEKCIE HISTORYCZNEGO TRWANIA
Ewa Chlebus
Jak franciszkanie pruscy utylizowali rękopisy, czyli o znaczeniu badań makulaturowych dla oprawoznawstwa / 253
Joanna Kilian-Sztama, Elżbieta Jabłońska
Summa Raymundi de Pennaforte sygn. MS 8 ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie – średniowieczny iluminowany rękopis na pergaminie. Problematyka konserwatorsko-restauratorska / 303
Ewa Chlebus
Pomiędzy drukiem a oprawą. Planirowanie papieru jako istotna czynność w produkcji książki w dobie inkunabułów / 319
Jacek Soszyński
Pierwszy rok prac nad „Inwentarzem dziedzictwa narodowego w zakresie rękopisów średniowieczych” / 337
Wykaz skrótów / 353
Bibliografia / 355
Indeks rękopisów / 383
Indeks inkunabułów i starych druków / 389
Indeks osobowy / 391
Indeks topograficzny / 399
Monika Jakubek-Raczkowska
- Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo LIII (2022)
- Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo LII (2021)
- Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo L (2019)
- Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo LIV (2023)
- Textus et pictura. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny jako nośnik treści, znaczeń i wartości artystycznych
- Księga klasztorów ziemi chełmińskiej w średniowieczu. Tom 1: Chełmno
- Pelpliński graduał L13. Dzieło – badania – konserwacja
- Textus, pictura, musica. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny jako przedmiot badań interdyscyplinarnych
Marta Czyżak
Absolwentka historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, tytuł doktorski uzyskała na podstawie rozprawy Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408–1448 (wydanej w 2003 r.). Od 2008 r. związana z Sekcją Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na historii Kościoła i duchowieństwa w średniowiecznej Polsce oraz kodykologii. AutorkaKatalogu rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, opracowanego przy współpracy Moniki Jakubek-Raczkowskiej i Arkadiusza Wagnera (2016) oraz szeregu not i artykułów, związanych zarówno z duchowieństwem katedralnym, jak i z księgami rękopiśmiennymi ze zbiorów toruńskich.
- Textus, pictura, musica. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny jako przedmiot badań interdyscyplinarnych
- Textus et pictura. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny jako nośnik treści, znaczeń i wartości artystycznych