Wartość diagnostyczna związków pterynowych oznaczanych w moczu u chorych na nowotwory śródczaszkowe leczonych operacyjnie

Podstawowym sposobem monitorowania przebiegu i leczenia nowotworów mózgowia są̨ badania obrazowe, natomiast markery biochemiczne nie są dostatecznie poznane dla tej grupy nowotworów. Dlatego też oznaczanie markerów nowotworów mózgu w płynach ustrojowych jest przedmiotem intensywnych poszukiwań (…). Autor pracy postanowił zbadać, czy oznaczanie wybranych związków pterynowych w moczu może mieć́ potencjalną wartość́ diagnostyczną, predykcyjną i rokowniczą u chorych z guzami mózgu (…). Przedstawiona praca podnosi bardzo istotny klinicznie, a często pomijany, aspekt możliwości biochemicznej diagnostyki i monitorowania nowotworów śródczaszkowych. Uzyskane w niej wyniki stanowią podstawę do dalszych badań klinicznych. Możliwość wykonywania częstych i nieinwazyjnych testów monitorujących postępy leczenia czy też progresję guzów wewnątrzczaszkowych miałaby bardzo duże znaczenie w neuroonkologii (…). Stąd też recenzowana praca jest niemal pionierska wśród bogatej literatury dotyczącej stężenia związków pterynowych w moczu.

Z recenzji prof. dr. hab. Leszka Sagana

Przedstawiona (…) praca naukowa stanowi nowe ujęcie problemu w dziedzinie neuroonkologii i neurochirurgii. Jest nowatorska, dobrze udokumentowana poprzez prawidłowe i precyzyjne metody badawcze rzadko spotykane w nauce polskiej.

Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Kloca

WYKAZ SKROTOW UŻYWANYCH W MONOGRAFII / 11
Skróty oznaczanych związków pterynowych / 11
Pozostałe skróty / 11

PRZEDMOWA / 15
1. WSTĘP / 19
1.1. Nowotwory środczaszkowe / 19
1.1.1. Epidemiologia nowotworów środczaszkowych / 19
1.1.2. Objawy kliniczne nowotworów środczaszkowych / 23
1.1.3. Diagnostyka nowotworów środczaszkowych / 26
1.1.4. Klasyfikacja nowotworów środczaszkowych / 27
1.1.5. Charakterystyka wybranych typów nowotworów środczaszkowych / 32
1.1.6. Leczenie nowotworów środczaszkowych / 39
1.1.7. Rokowanie i stan funkcjonalny chorych z nowotworami środczaszkowymi / 46
1.1.8. Patomechanizm nowotworów środczaszkowych / 48
1.1.9. Biochemiczne markery nowotworów środczaszkowych / 51
1.2. Związki pterynowe / 52
1.2.1. Charakterystyka ogólna związków pterynowych / 52
1.2.2. Charakterystyka związków pterynowych badanych w niniejszej monografii / 54
1.2.3. Oznaczanie związków pterynowych w moczu – podstawy metodyki / 61
1.2.4. Przegląd piśmiennictwa na temat oznaczania związków pterynowych w moczu / 62

2. CEL, METODOLOGIA I MATERIAŁ BADANIA / 67
2.1. Cel pracy / 67
2.2. Charakterystyka grupy badanej i grupy kontrolnej / 68
2.3. Metodyka badań / 74
2.3.1. Metodyka pobrania próbki moczu na oddziale neurochirurgicznym / 74
2.3.2. Metodyka oznaczeń laboratoryjnych / 75
2.4. Metodyka wnioskowania statystycznego / 79

3. WYNIKI / 81
3.1. Porównanie stężenia oznaczanych w moczu związków u chorych z nowotworami środczaszkowymi do osób bez choroby nowotworowej (grupa badana vs. grupa kontrolna) / 81
3.2. Porównanie stężenia oznaczanych w moczu związków u chorych z nowotworami złośliwymi (glejakami i przerzutami) do chorych z nowotworami niskiego stopnia złośliwości (oponiakami) (nowotwory złośliwe vs. nowotwory niskiego stopnia złośliwości) / 85
3.3. Porównanie stężenia oznaczanych w moczu związków u chorych z rożnymi typami histopatologicznymi nowotworów (glejaki vs. oponiaki vs. przerzuty) / 89
3.4. Wpływ zabiegu operacyjnego na stężenie badanych związków w moczu (pomiar 1. vs. pomiar 2.) / 91
3.5. Stężenie badanych związków w moczu u chorych w dwóch grupach wiekowych (chorzy ≤ 60 r.ż. vs. chorzy > 60 r.ż.) / 95
3.6. Pozostałe nieistotne statystycznie wyniki badanych w moczu związków / 95

4. DYSKUSJA / 97
4.1. Związki pterynowe w moczu i w płynach ustrojowych u chorych na nowotwory, chorych po zabiegach chirurgicznych i chorych ze schorzeniami mózgowia / 97
4.1.1. Związki pterynowe oznaczane w moczu chorych na nowotwory / 98
4.1.2. Wpływ procedury chirurgicznej na stężenie związków pterynowych / 115
4.1.3. Stężenie związków pterynowych u osób z uszkodzeniem układu nerwowego / 119
4.2. Wartość diagnostyczna i rokownicza oznaczanych w płynach ustrojowych parametrów oceniona z zastosowaniem wykresów ROC / 124
4.2.1. Markery rożnych nowotworów (poza środczaszkowymi), których wartość diagnostyczna została określona przy zastosowaniu wykresów ROC / 124
4.2.2. Markery nowotworów środczaszkowych oznaczane w moczu, których wartość diagnostyczna została określona przy zastosowaniu wykresów ROC / 126
4.3. Pozostałe pozycje piśmiennictwa wskazujące na wartość diagnostyczną parametrów oznaczanych w moczu u chorych na nowotwory środczaszkowe / 128

5. WNIOSKI / 131

6. STRESZCZENIE / 133

7. SUMMARY / 137

8. PIŚMIENNICTWO / 141

9. SPISY TABEL, RYCIN I WZOROW / 163
9.1. Spis tabel / 163
9.2. Spis rycin / 164
9.3. Spis wzorów strukturalnych związków pterynowych i ich pochodnych / 166

Zygmunt Siedlecki