OPIS
Monografia stanowi opracowanie problematyki uczestnictwa w postępowaniu karnym zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia. Podjęta tematyka dotyczy kwestii związanych m.in. z prawem pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń do rzetelnego procesu karnego, reprezentacją pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń w postępowaniu karnym, uprawnieniami zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego na podstawie art. 49 § 3 k.p.k. w postępowaniu karnym, dochodzeniem roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k., obowiązkiem naprawienia szkody przez sprawcę wypadku komunikacyjnego w kontekście zobowiązania zakładu ubezpieczeń do naprawienia szkody z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych czy z wpływem świadczenia kulancyjnego na pozycję zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. W książce zostały także przedstawione propozycje rozwiązań legislacyjnych w kontekście dalszego obowiązywania przepisu art. 49 § 3 k.p.k. czy możliwości dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym.
Rozważania podjęte w monografii dotyczą nie tylko analizy regulacji szeroko rozumianego prawa karnego, ale również prawa cywilnego (zarówno prawa materialnego, jak i w niektórych rozważaniach prawa procesowego), ze szczególnym uwzględnieniem prawa ubezpieczeń gospodarczych.
W kontekście prawa pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń do rzetelnego procesu karnego rozważaniom poddane zostały normy prawa konstytucyjnego oraz prawa międzynarodowego (przede wszystkim Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), a także orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Konstytucyjnego. Książka zawiera także zebrane w jednym miejscu dotychczasowe poglądy doktryny oraz bogaty zbiór orzecznictwa, a ponadto wyniki przeprowadzonych badań aktowych na temat udziału w postępowaniu karnym zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k.
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów / 9
Wstęp /12
Rozdział 1. Zakład ubezpieczeń jako pokrzywdzony w postępowaniu karnym / 20
1.1. Pojęcie zakładu ubezpieczeń / 20
1.1.1. Definicja zakładu ubezpieczeń na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych / 20
1.1.2. Pojęcie zakładu ubezpieczeń w świetle przepisów Kodeksu postępowania karnego / 27
1.2. Pojęcie pokrzywdzonego w świetle przepisu art. 49 § 1 k.p.k. / 34
1.2.1. Bezpośrednie naruszenie lub zagrożenie przestępstwem / 34
1.2.2. Określenie dobra prawnego na podstawie przepisu art. 49 § 1 k.p.k. / 40
1.2.3. Pojęcie osoby fizycznej, osoby prawnej, instytucji państwowej, samorządowej oraz innej jednostki organizacyjnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną w rozumieniu przepisu art. 49 § 1 k.p.k. / 43
1.3. Ewolucja statusu zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym / 47
Rozdział 2. Pokrzywdzony w świetle prawa do rzetelnego procesu karnego / 58
2.1. Pojęcie rzetelnego procesu karnego / 58
2.2. Rzetelny proces karny na podstawie przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego / 68
2.3. Rzetelny proces karny na podstawie przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka / 76
2.4. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego / 84
2.4.1. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego / 84
2.4.2. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego w świetle przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka / 87
2.4.3. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego a regulacje prawa unijnego / 98
Rozdział 3. Realizacja uprawnień przysługujących zakładowi ubezpieczeń jako pokrzywdzonemu w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. / 108
3.1. Reprezentacja zakładu ubezpieczeń występującego w charakterze pokrzywdzonego w postępowaniu karnym /108
3.2. Wykonywanie praw pokrzywdzonego przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu przygotowawczym /114
3.2.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego / 114
3.2.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do uczestnictwa w czynnościach postępowania przygotowawczego / 119
3.2.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do przeglądania akt sprawy oraz sporządzania odpisów i kopii z akt sprawy / 127
3.2.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do złożenia wniosków o uzupełnienie dochodzenia lub śledztwa / 130
3.2.5. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego / 135
3.3. Wykonywanie praw pokrzywdzonego przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu sądowym / 142
3.3.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do udziału w posiedzeniach wyrokowych / 142
3.3.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do udziału w rozprawie głównej / 150
3.3.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do sprzeciwienia się wnioskowi o dobrowolne poddanie się karze / 154
3.3.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wniesienia apelacji od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie wydanego na posiedzeniu / 158
3.4. Wykonywanie przez zakład ubezpieczeń uprawnień przysługujących oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu sądowym / 160
3.4.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do przeglądania akt sprawy oraz sporządzania odpisów i kopii z akt sprawy / 161
3.4.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do zgłaszania wniosków dowodowych na rozprawie głównej / 166
3.4.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wypowiedzi oraz do zadawania pytań przesłuchiwanym świadkom / 170
3.4.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wygłoszenia mowy końcowej / 172
3.4.5. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wniesienia apelacji od wyroku wydanego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji /174
3.5. Realizacja uprawnień pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń w postępowaniu karnym po procesie transformacji spółki / 179
Rozdział 4. Dochodzenie roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. / 185
4.1. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym / 185
4.1.1. Obowiązek naprawienia szkody w polskim postępowaniu karnym / 185
4.1.1.1. Funkcja kompensacyjna prawa karnego / 185
4.1.1.2. Charakter obowiązku naprawienia szkody na podstawie przepisu art. 46 k.k. / 189
4.1.1.3. Przesłanki orzekania obowiązku naprawienia szkody na podstawie przepisu art. 46 k.k. / 197
4.1.1.3.1. Związek przyczynowy między przestępstwem a szkodą / 197
4.1.1.3.2. Istnienie szkody w chwili orzekania jako warunek dopuszczalności nałożenia obowiązku jej naprawienia / 204
4.1.1.3.3. Wniosek pokrzywdzonego o naprawienie szkody w postępowaniu karnym / 209
4.1.1.3.4. Skazanie sprawcy jako przesłanka orzeczenia obowiązku naprawienia szkody / 212
4.1.2. Regres typowy jako podstawa dochodzenia przez zakład ubezpieczeń roszczeń cywilnoprawnych w postępowaniu karnym / 215
4.1.2.1. Naprawienie szkody przez zakład ubezpieczeń na podstawie zawartej z ubezpieczającym umowy ubezpieczenia / 215
4.1.2.2. Konstrukcja regresu typowego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego / 223
4.1.2.3. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie regresu typowego / 230
4.1.3. Regres nietypowy jako podstawa dochodzenia przez zakład ubezpieczeń roszczeń cywilnoprawnych / 234
4.1.3.1. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych / 234
4.1.3.2. Kształt umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych / 237
4.1.3.3. Konstrukcja regresu nietypowego w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na podstawie przepisu art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych / 239
4.1.3.4. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie regresu nietypowego / 247
4.1.3.5. Udział w postępowaniu karnym zakładów ubezpieczeń, którym przysługują roszczenia regresowe nietypowe – analiza wyników badań aktowych / 260
4.2. Obowiązek naprawienia szkody przez sprawcę wypadku komunikacyjnego a zobowiązanie zakładu ubezpieczeń do naprawienia szkody z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych / 269
4.3. Świadczenie kulancyjne a zakład ubezpieczeń jako pokrzywdzony na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. / 278
Wnioski końcowe / 284
Bibliografia / 294
Nauki medyczne i nauki o zdrowiu
Prawo i administracja
Prawo i administracja
Historia nowożytna
Prawo i administracja
Prawo i administracja
Prawo i administracja
Prawo i administracja
