Filozofia, t. 1: Filozoficzna orientacja w świecie
Przekład: Mirosław Żelazny
Redakcja naukowa: Mirosław Żelazny i Roman Specht
Wprowadzenie tłumacza / 11
Przedmowa / 43
Wprowadzenie do filozofii
Nasza sytuacja punktem wyjścia w filozofowaniu / 50
Część pierwsza. Poszukiwanie bytu / 54
Ogólne formalne pojęcia bytu: byt jako przedmiot, byt jako ja, byt sam w sobie / 54
Zadania analizy bycia tu oto jako analizy świadomości / 57
1. Świadomość jako świadomość przedmiotowa, świadomość samego siebie, świadomość bycia tu oto – 2. Możliwe analizy świadomości – 3. Świadomość jako granica
Wyodrębnienie egzystencji / 65
1. Byt Ja jako empiryczne bycie tu oto, jako świadomość uogólniająca, jako możliwa egzystencja – 2. Egzystencja – 3. Świat i egzystencja
Byt / 74
1. Zjawisko i byt – 2. Wielorakie rodzaju bytu i byt
Część druga. Filozofowanie z możliwej egzystencji / 81
Podchodzenie do egzystencji / 81
Podział filozofowania / 85
1. Myślenie orientujące w świecie – 2. Myślenie rozjaśniające egzystencję – 3. Myślenie metafizyczne
Część trzecia. Sposoby transcendowania jako zasada podziału / 97
Transcendowanie w ogóle / 98
1. Transcendowanie przedmiotowości – 2. Bycie tu oto i transcendowanie – 3. Zjawiskowość bycia tu oto – 4. Sposoby transcendowania
Transcendowanie w orientacji w świecie, w rozjaśnianiu egzystencji i w metafizyce / 108
1. Transcendowanie w orientacji w świecie – 2. Transcendowanie w rozjaśnianiu egzystencji – 3. Transcendowanie w metafizyce – 4. Trzy sposoby transcendowania wiążą się ze sobą
Część czwarta. Przegląd obszarów filozofowania / 119
1. Drogi filozoficznej orientacji w świecie – 2. Drogi rozjaśniania egzystencji – 3. Drogi myślenia metafizycznego
Księga pierwsza
Filozoficzna orientacja w świecie
Rozdział pierwszy: Świat / 131
1. Ja i nie ja – 2. Nierozdzielność ja i nie ja – 3. Podmiotowe bycie tu oto i obiektywna rzeczywistość – 4. Ani podmiotowe bycie tu oto, ani obiektywna rzeczywistość nie stają się jednością świata – 5. Urzeczywistnienie bycia tu oto i orientacji w świecie są drogami egzystencji do samej siebie i do transcendencji
Świat jako podmiotowe bycie tu oto i jako obiektywna rzeczywistość / 137
1. Bezpośrednia całość bycia tu oto – 2. Jeden powszechny świat – 3. Powrót do bycia tu oto jako do mojego świata – 4. Bycie tu oto jako obiektywność egzystencji – 5. Zestawienie – 6. Świat jako obiektywna rzeczywistość – 7. Rzeczywistość bycia tu oto i obiektywny świat są tylko jedno przez drugie
Świat jako dany i jako wytworzony / 153
Wszechświat i obraz świata / 155
Świat i transcendencja / 159
Rozdział drugi: Granice orientacji w świecie / 165
Relatywność tego, co obligujące / 170
1. Granice trzech rodzajów tego, co determinujące – 2. Wiedza determinująca i egzystencja
Nieprzezwyciężona nieskończoność / 177
1. Przezwyciężenie nieskończoności w metodzie – 2. Przezwyciężenie nieskończoności w rzeczywistości – 3. Idee i antynomie – 4. Nieskończoność i transcendencja
Nieosiągalność jedności obrazu świata / 190
1. Cztery sfery rzeczywistości w świecie – 2. To, co leży u podstaw,nie ma jedności – 3. Jedność jako idea – 4. Jedność świata i transcendowania
Granice celowego działania w świecie / 206
1. Granice zawarte w mocach technicznych, w opiece i wychowaniu, w działaniu politycznym – 2. Utopia pełnego urządzenia świata oraz transcendencja – 3. Przykład: terapia lekarska
Sens nauki / 223
1. Nauki związane ze sobą w jedność wiedzy – 2. Nauka a metafizyka – 3. Sens nauki w specyficznym zadowoleniu badacza – 4. Wartość prawdy
Transcendowanie ponad świat / 246
Rozdział trzeci: Systematyka nauk / 251
Najbardziej źródłowy podział nauk / 256
1. Zadanie – 2. Nauka i dogmatyka – 3. Poszczególne nauki i nauki uniwersalne – 4. Nauki o rzeczywistości i nauki konstruujące – 5. Podział i przeplatanie się nauk
Zasady rozczłonkowania rzeczywistości / 273
1. Przyroda i duch – 2. Granice nieosiągalnego – 3. Poczwórność rzeczywistości – 4. Trzy przeskoki – 5. Przeskok i przejście – 6. Zaprzeczenie, absolutyzacja oraz uproszczenie tej rzeczywistości
Sfery ducha / 286
1. Możliwe podziały sfer – 2. Walka sfer – 3. Zniesienie sfer
Klasyfikacja nauk o rzeczywistości / 298
1. Powszechny podział nauk o rzeczywistości – 2. Przyrodoznawstwo – 3. Nauki o duchu: a) Rozumienie i egzystencja – b) Rozumienie i rzeczywistość – 4. Podział przyrodoznawstwa i nauk o duchu – 5. Empiryczne
nauki uniwersalne: psychologia i socjologia
Porządek rangi nauk / 327
Wiedzę rozumie się w jej historii / 330
Rozdział czwarty: Zamykająca się orientacja w świecie (Pozytywizm i idealizm) / 335
Pozytywizm / 337
Przeciw pozytywizmowi / 341
1. Absolutyzacja mechanicznie myślącego intelektu – 2. Fałszywy metodycznie krok od szczególnego do ogólnego – 3. Niemożliwość utrzymywania jedności rzeczywistości empirycznej – 4. Pojęcie prawdy determinującej wiedzy jest fałszywą absolutyzacją – 5. Pozytywizm nie może pojąć sam siebie – 6. Bezsensowność samousprawiedliwień życia pozytywistycznego
Idealizm / 350
Przeciwstawienie pozytywizmu i idealizmu / 355
To, co wspólne / 358
Ich granice / 362
1. Pozytywizm i idealizm domniemają, że wiedzą w zasadzie wszystko – 2. Rozstrzygnięcie utraciło swe źródło – 3. Spostrzeżona granica zostaje faktycznie zapomniana – 4. Wzlot egzystencji jako granica
Ich wartość filozoficzna / 368
1. W służbie filozofowania egzystencjalnego – 2. Wykształcenie jako wartość i porażka – 3. Pozostają dwie drogi
Rozdział piąty: Źródło filozofii / 373
Jedność i wielość sfer duchowego bycia tu oto / 373
Światopogląd / 374
1. Sens światopoglądu – 2. Rozważanie i byt światopoglądu – 3. Relatywizm, fanatyzm, bezpodstawność – 4. Punkt widzenia i bycie sobą
Wiara i niewiara / 381
1. Przykłady sformułowanej niewiary – 2. Nieunikniona pozostałość przy formułowaniu niewiary – 3. Argumenty przeciwko formułowaniu niewiary – 4. Owocność niewiary – 5. Wiara w niewierze i niewiara w wierze – 6. Właściwy brak wiary
Rozdział szósty: Formy bycia tu oto filozofii / 405
Konieczny sytuacyjnie dla egzystencji w jej byciu tu oto charakter filozofii / 406
1. Ciasnota bycia tu oto i całość – 2. Prostota – 3. Filozofia jako bycie pomiędzy – 4. Filozofia jako troszczenie się o samego siebie
Filozofia i system / 417
1. System w nauce i filozofowaniu – 2. Wieloraki sens systemu w filozofowaniu – 3. System w sytuacji czasowego bycia tu oto – 4. Pytanie o prawdę w systematyce właściwego filozofowania
Filozofia i jej historia / 429
1. Obecność tego, co przeszłe – 2. Przyswojenie – 3. Nauka i szkoła
Rozdział siódmy: Filozofia w samoodróżnianiu / 445
Filozofia i religia / 448
1. Zewnętrzna charakterystyka religii – 2. Filozofia w samoodrożnianiu się od religii – 3. Realne konflikty: a) Konflikt odnośnie do wiedzy – b) Konflikt odnośnie do autorytetu – 4. Zestawienie kierunkow walki – 5. Filozofia i teologia – 6. Bezwarunkowość religii i filozofii w przeciwieństwie do rożnorodności sfer autonomicznych
Filozofia i nauka / 480
1. Samoodrożnienie się filozofii od nauki – 2. Bieguny filozofowania w ruchu woli wiedzy – 3. Walka filozofii o naukę
Filozofia i sztuka / 495
1. W jakim sensie sztuka jest samoistna – 2. Przyswajanie filozofii i sztuki – 3. Filozofia i sztuka w tworczości – 4. Filozofia i sztuka w dziele – 5. Niewiążący charakter tego, co estetyczne – 6. Filozofia w walce i w sojuszu ze sztuką