Demokratyzacja kultury współczesnej. Między teoriami a praktykami

Monografia, będąca efektem wieloletnich poszukiwań teoretycznych i badań terenowych, służy przedstawieniu i diagnozie procesu demokratyzacji kultury współczesnej. Ukazuje spór wokół zmiennych znaczeń demokracji i tym samym ewentualnego wyznaczania demokratyzacji. Szczegółowym przedmiotem zainteresowania autora jest sytuacja w jego własnym kraju, stąd prezentowane przykłady odnoszą się do kontekstu polskiego i w głównej mierze jego dotyczą. Wypracowane ujęcie demokracji zachowuje otwarty charakter, uwzględniający grę między takimi wartościami, jak: wybór, lud, równość, wolność, wielość, różnica, które pozostają kategoriami niedomkniętymi, wypełnianymi treściami w intelektualnych i praktycznych sporach. Takie ujęcie demokracji umożliwia udzielenie odpowiedzi na pytanie nie o to, czym ona jest, ale jak jest używana.

Z jednej strony autor przedstawia w książce, w jaki sposób nauka, teoria i wiedza stają się polem ustalania sensów demokracji. Teoretyczne koncepcje zostają zatem ukazane jako należące do dziedziny kultury, tworzące i odzwierciedlające zjawisko demokratyzacji. Z drugiej strony omawia praktyki mogące na proces demokratyzacji wskazywać i go ustanawiać. Interesujący okazują się więc aktorzy społeczni, podejmujący aktywne strategie w konkretnych obszarach. Tym samym analiza prowadzona w całej pracy balansuje między procesami społeczno-kulturowymi wyrażanymi w dyskursach teoretycznych a społeczno-kulturowym doświadczaniem tych procesów w konkretnych ludzkich działaniach.

Wstęp / 7

Rozdział I. Demokracja / 21
1. Z problematyki teorii demokracji / 21
2. Ku demokracji społeczno-kulturowej / 58
3. Mityczno-rytualny aspekt demokracji / 95

Rozdział II. Demokrata do zrobienia / 119
1. Demokratyzacja w edukacji / 119
2. Demokratyzacja w pedagogice / 149

Rozdział III. Demokratyzacja w nauce / 173
1. Filozofia nauki / 173
2. Historia / 197

Rozdział IV. Demokratyzacja w sztuce / 247
1. Demokratyczna przestrzeń sztuki / 247
2. Slam poetycki / 288

Zakończenie / 323
Literatura cytowana / 331
Introduction: The Democratisation of Contemporary Culture / 377

Rafał Kleśta-Nawrocki