Zabytki – biologia – konserwacja

„ZABYTKI – BIOLOGIA – KONSERWACJA” to interdyscyplinarne opracowanie zbiorowe, w skład którego wchodzi 14 artykułów dotyczących różnych zagadnień związanych z ochroną zabytków przed zniszczeniami pochodzenia biologicznego, czyli przed biodeterioracją. Skupiono się przede wszystkim na obiektach wykonanych na podłożach z papieru (w tym fotografiach), z pergaminu, skóry lub na tkaninach. Autorami są specjaliści w zakresie biologii, chemii, medycyny oraz konserwatorzy dzieł sztuki, którzy w praktyce zawodowej rozwiązują problemy wynikające z rozwoju mikroorganizmów lub owadów w zbiorach. W publikacji zaprezentowano współczesne poglądy m.in. na metody badania szkodliwych mikroorganizmów z wykorzystaniem osiągnięć biologii molekularnej, na zastosowanie biocydów do dezynfekcji zabytków, uwzględniające prawne aspekty ich używania, oraz na monitoring zbiorów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych w celu ich ochrony przed owadami. Uwagę zwrócono także na zagrożenia dla zdrowia w miejscu pracy, spowodowane kontaktem z porażonymi zbiorami lub biocydami.

Opracowanie jest przeznaczone głównie dla konserwatorów dzieł sztuki, którzy mają okazję uaktualnić swoją wiedzę z zagadnień biologii w konserwacji, a także dla studentów konserwacji jako uzupełnienie podstawowej wiedzy zdobywanej na zajęciach.

PRZEDMOWA / 7

Joanna Karbowska-Berent. Znaczenie badań nad biodeterioracją w dziedzinie konserwacji- -restauracji zabytków / 9

Beata Gutarowska, Justyna Szulc, Tomasz Ruman. Metagenomika i metabolomika – nowoczesne metody systemowe w identyfikacji mikroorganizmów oraz metabolitów odpowiedzialnych za niszczenie obiektów zabytkowych / 27

Tomasz Kozielec. Podatność fotografii na zanieczyszczenia mikrobiologiczne w ujęciu historycznym / 59

Marta Wiszniewska. Zagrożenia zdrowotne związane z konserwacją zabytków na podłożu z papieru i skóry / 93

Małgorzata Piotrowska. Mikroorganizmy jako zagrożenie zdrowotne w pracy konserwatorów / 107

Marcin Draniak. Doświadczenia w zakresie skuteczności działań prewencyjnych zmniejszania ryzyka skażenia mikrobiologicznego środowiska muzealnego w Muzeum Narodowym w Warszawie / 123

Jarosław Pawłowicz, Joanna Karbowska-Berent. Monitorowanie owadów w muzeach / 141

Małgorzata Momot. Relokacja obiektów muzealnych – problemy konserwatorskie związane z przenoszeniem zbiorów do nowych pomieszczeń magazynowych / 153

Bogumił Brycki, Iwona Kowalczyk, Adrianna Szulc. Chemia w obronie sztuki / 171

Justyna Brycka. Podstawy prawne stosowania preparatów biobójczych w ochronie zabytków / 185

Justyna Szulc, Beata Gutarowska, Joanna Karbowska-Berent. Dezynfekcja zabytkowych tkanin / 197

Jarosław Sianko. Bankructwa prywatnych firm przechowujących akta – zagrożenia mikrobiologiczne oraz konsekwencje dla pracy konserwatorów archiwaliów / 221

Dariusz Subocz. Koncepcja „szpitala konserwatorskiego” – zabezpieczenie i ratowanie zabytków na terenach dotkniętych klęskami żywiołowymi / 237

Anna Thommée. Problemy z przechowywaniem nietypowych znalezisk archeologicznych na przykładzie manuskryptów koptyjskich z VIII w. odkrytych w Sheikh Abd-el Gurna w Egipcie / 251

ABSTRACTS / 271
NOTKI BIOGRAFICZNE AUTORÓW / 291

Joanna Karbowska-Berent

Tomasz Kozielec