Doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny UMK. Politolog i historyk. Autor kilku monografii i współredaktor sześciu opracowań zbiorowych. Opublikował kilkadziesiąt artykułów zamieszczonych w pracach zbiorowych i czasopismach naukowych. Członek redakcji kilku pism naukowych, m.in. „Polish Biographicał Studies”. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół współczesnej polskiej myśli politycznej, nacjonalizmu, samorządu terytorialnego.
Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego
Poprzednie Antologie dotyczyły I Rzeczypospolitej, okresu zaborów oraz myśli politycznej po 1989 r., obecna obejmuje okres dwudziestolecia międzywojennego. Naszą – redaktorów – intencją było zapewnienie czytelnikowi możliwości bezpośredniego obcowania ze źródłem. Każde omówienie zawiera bowiem – nawet niezamierzoną – interpretację. Niezależnie od tego współcześnie możemy dostrzec powrót do części idei powstałych w okresie międzywojennym. Dajemy więc odbiorcy możliwość odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienia z epigonami, czy z twórczymi kontynuatorami dawnych koncepcji. Wśród tekstów reprezentatywnych znalazły się zatem także te nieznane, a wartościowe, sięgnęliśmy do publicystyki mniej znanych reprezentantów oraz grup marginalnych jak anarchiści czy synarchiści. Zdecydowaliśmy się na przyjęcie układu według nurtów politycznych. Z kolei w obrębie każdego z nurtów zastosowano kryterium chronologiczne. Dzięki temu możliwe było zasygnalizowanie kierunków ewolucji opinii i trendów np. w odniesieniu do instytucji państwa. Zbiór nasz adresujemy do szerokiego grona odbiorców: studentów, pracowników nauki, a także wszystkich osób zainteresowanych ideami politycznymi.
WSTĘP / 9
KONSERWATYŚCI
S. Estreicher, Istota konserwatyzmu / 17
Sz. Dzierzgowski, Król źródłem władz / 19
S. Cat-Mackiewicz, Zachowawczość . / 34
W. L. Jaworski, Myśli o ustroju państwowym / 37
P. Dunin-Borkowski, Konserwatyzm a idea elity rządzącej / 39
A. M. Bocheński, Warunki likwidacji B.B.W.R. / 47
PIŁSUDCZYCY
I. Matuszewski, Próby syntez / 51
J. Jędrzejewicz, Józef Piłsudski / 53
J. Husarski, Nakaz czynu majowego / 55
J. Ostrowski, Kontury idei państwowej / 57
Deklaracja ideowo-polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego / 59
Niesygnowany, Wartość wychowawcza Legionów / 67
B. Miedziński, Na przełęczy, Inicjatywa, Organizacja państwa a organizacja narodu / 68
NARODOWA DEMOKRACJA
T. Gluziński, Mniejszości narodowe a państwo / 73
M. Holder-Eggerowa, Kobieta a samorząd / 81
Deklaracja ideowa Młodzieży Wszechpolskiej uchwalona na III-cim Kongresie w Warszawie w listopadzie 1925 r. / 87
J. Giertych, O program polityki kresowej / 89
R. Dmowski, Czem są Żydzi / 96
R. Dmowski, Nacjonalizm a żydzi / 99
R. Rybarski, Naród a gospodarstwo / 103
Polska na zakręcie. Streszczenie przemówienia red. St. Sachy, Zjazd przedstawicieli Pracy Narodowej na wsi. Przebieg – Referaty – Uchwały / 108
CHRZEŚCIJAŃSKA DEMOKRACJA
S. Adamski, Zasady i dążenia Narodowego Stronnictwa Pracy / 117
A. Szymański, Państwo i społeczeństwo / 122
Rewizja konstytucji marcowej i postulaty katolickie (to wyraz osobistych zapatrywań grupy katolików niepodpisanych) / 126
Uwagi Episkopatu Polski w przedmiocie zmian Konstytucji / 131
Przebudowa ustroju społecznego na podstawie encykliki „Quadragesimo Anno” / 135
List pasterski Episkopatu Polski / 137
J. Kobyliński, Istota i geneza państwa totalnego / 139
I. Czuma, Wolność narodu w państwie / 143
RUCH LUDOWY
Deklaracja i program Polskiego Stronnictwa Ludowego uchwalony przez kongres delegatów PSL dnia 1 czerwca 1919 r. w Krakowie / 147
Odezwa klubu parlamentarnego PSL Piast w sprawie wypełniania przez ludowców obowiązków obywatelskich / 154
J. Kuncewicz, Samorząd jako element przyszłej łączności państwowej, Państwo a organizacje jego obywateli, Rola fermentów społecznych / 157
S. Miłkowski, Agraryzm jako forma przebudowy ustroju społecznego / 161
POLSCY SOCJALIŚCI
Program Polskiej Partii Socjalistycznej uchwalony na XVII Kongresie / 171
B. Siwik, Państwo a społeczność narodowa / 172
Z. Kisielewski, Kultura a proletariat / 177
M. Niedziałkowski, Teorja i praktyka socjalizmu wobec nowych zagadnień / 179
B. Siwik, W walce o prawdę / 192
Program Polskiej Partii Socjalistycznej uchwalony przez XXIV Kongres / 195
Z. Gross, Człowiek i wolność. Wstęp do filozofii socjalizmu / 195
ANARCHIŚCI I SYNARCHIŚCI
E. Abramowski, Zasady respubliki kooperatywnej / 203
A. S., Federalizm w praktyce organizacji anarchistycznej / 205
M. B., Pomoc wzajemna a walka klas. Tezy do referatu w rocznicę śmierci Piotra Kropotkina / 208
W. H., Bezrobocie a anarchizm / 211
Niesygnowany, Synarchja w ustroju politycznym Polski / 215
Grzegorz Radomski
- Wychowanie a polityka. Cele polityczne jako czynnik determinujący oddziaływanie wychowawcze
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu przedrozbiorowego
- Samorząd terytorialny w myśli politycznej Narodowej Demokracji 1918-1939
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu rozbiorów
- W kręgu idei. Państwo-Edukacja-Religia. Księga Pamiątkowa ofiarowana dr Katarzynie Kalinowskiej
- Antologia współczesnej polskiej myśli politycznej
- W kręgu historii, politologii i edukacji. Studia i szkice dedykowane Profesorowi Witoldowi Wojdyle
- Bezpieczeństwo zewnętrzne państwa w polskiej myśli politycznej po 1989 roku. Wybór źródeł
- Rosja w polskiej myśli politycznej XX-XXI wieku
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego
- Antologia polskiej myśli politycznej w latach 1945–1989
- Spory o samorząd terytorialny w polskiej myśli politycznej po 1989 roku
- W kręgu iluzji i realiów. Oblicza polskiej myśli polityczne w XX i XXI wieku. Studia i szkice
- Rzeczpospolita w koncepcjach polskich partii i środowisk politycznych XX i XXI wieku
- Meandry polskiej myśli politycznej XX–XXI wieku. Wybrane aspekty
- Ugrupowania postsolidarnościowe w systemie partyjnym Trzeciej Rzeczypospolitej
- Spory o modernizację i demokrację w XX–XXI wieku
Michał Strzelecki
dr hab., prof. UMK, absolwent historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1994 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie rozprawy „Działalność opozycji parlamentarnej w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym (VI 1945 – X 1947)”. W latach 1997 – 2010 pracownik Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. W 2009 roku uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce. Od 2010 roku pracownik Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK w Toruniu. Od roku 2012 profesor nadzwyczajny UMK w Toruniu. Jego zainteresowania naukowe obejmują najnowsze dzieje Polski, współczesną myśl polityczną (ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli politycznej), kulturę polityczną, ruchy społeczne oraz współczesne systemy polityczne.
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego
- Antologia polskiej myśli politycznej w latach 1945–1989
- Między idealizmem a pragmatyzmem. Wyzwania dla współczesnych partii politycznych
- W kręgu iluzji i realiów. Oblicza polskiej myśli polityczne w XX i XXI wieku. Studia i szkice
- Rzeczpospolita w koncepcjach polskich partii i środowisk politycznych XX i XXI wieku
- Spory o modernizację i demokrację w XX–XXI wieku
Witold Wojdyło
absolwent Wydziału Humanistycznego UMK w Toruniu. Tytuł profesora uzyskał w 2004 r. Pracownik Wydziału Politologii i Stosunków Międzynarodowych UMK, obecnie kierownik Katedry Myśli Politycznej i Prorektor UMK ds. studenckich. Autor ok. 170 publikacji, w tym m.in. „Stanisław Grabski 1871-1949. Biografia polityczna" (Toruń 2003).
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu przedrozbiorowego
- Zamach stanu Józefa Piłsudskiego i jego konsekwencje w interpretacjach polskiej myśli politycznej XX wieku
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu rozbiorów
- W kręgu idei. Państwo-Edukacja-Religia. Księga Pamiątkowa ofiarowana dr Katarzynie Kalinowskiej
- Ustrój państwa w polskiej myśli politycznej XX-XXI wieku
- Antologia współczesnej polskiej myśli politycznej
- Rosja w polskiej myśli politycznej XX-XXI wieku
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego
- Antologia polskiej myśli politycznej w latach 1945–1989
- Meandry polskiej myśli politycznej XX–XXI wieku. Wybrane aspekty
- W drodze do urzeczywistniania idei narodowej Myśl polityczna Narodowej Demokracji 1918–1939. Studia i szkice
Małgorzata Zamojska
dr Małgorzata Zamojska - absolwentka politologii (UMK w Toruniu) oraz filologii polskiej (UKW w Bydgoszczy). Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół publicystyki oraz literatury dwudziestolecia międzywojennego, a także koncentrują się w obrębie nurtów bieżących, tj. antropologii współczesności oraz krytyki społecznej. Działa w organizacjach trzeciego sektora.
- Dobra i usługi społeczne dla najstarszego pokolenia. Szanse rozwoju w kontekście realiów społeczeństwa masowej konsumpcji
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu rozbiorów
- Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego
- Jan Paweł II i Europa