Gramatyka romansu. Polski romans barokowy w perspektywie narratologicznej

Książka Gramatyka romansu. Polski romans barokowy w perspektywie narratologicznej jest poświęcona trzem utworom: Etiopikom Heliodora, Historii o Chryzeidzie i Arymancie Jana Karola Rubinkowskiego oraz Nadobnej Pasqualinie Samuela Twardowskiego. Celem autora nie było jednak dotarcie do ich jednostkowego sensu i jednostkowej struktury, lecz pokazanie, że stanowią one modele trzech „sposobów na romans". Pierwsze dzieło traktuje on jako model prototypowy, najważniejszy punkt odniesienia dla miłosno-awanturniczego romansopisarstwa doby baroku; drugie uznaje za przykład realizacji fabularnego modelu ustanowionego Etiopikami, z kolei Nadobną Pasąualinę - za świadectwo radykalnego przekroczenia tradycji stanowionej przez Heliodora i kontynuowanej przez Rubinkowskiego. Książkę zamyka rozdział Między eposem a powieścią - próba wyjścia poza narratologiczny paradygmat, który zdominował całą pracę, w kierunku antropologicznej analizy romansowej narracji.

1. GRAMATYKA NARRATOLOGII /16
1.1. „Język jest formą, a nie substancją" /18
1.2. Poziomy znaczenia /30
1.2.1. Poziom uniwersalnej gramatyki tekstowej /37
1.2.2. Struktura głęboka /39
1.2.3. Struktura powierzchniowa i struktura manifestacji /46
1.3. Underdetermination thesis, czyli jak uprawiać narratologię bez narratologicznych założeń /48
2. GRAMATYKA ETIOPIK /58
2.1. Tablica funkcji i sekwencji tworzących fabułę Etiopik /66
2.2. „Tam, gdzie całość rozpada się i ustępuje miejsca agresji":
o działaniach przeciwników Chariklei i Theagenesa /78
2.2.1. Przemoc prosta /80
2.2.2. Przemoc złożona /84
2.3. Antyteza: „Techne tou biou" kontra „naturalna gwałtowność rozkoszy" /93
2.4. Zasady prawdopodobieństwa i konieczności oraz ambiwalencji zdarzeń /109
2.4.1. Prawdopodobieństwo i konieczność /110
2.4.2. Ambiwalencja /118
3. GRAMATYKA HISTORII o CHRYZBIDZIE I ARYMANCIE 127
3.1. „Ogólny projekt" czy „zamknięty zbiór reguł"? Barokowy romans miłosno-przygodowy w kontekście rozróżnienia Stanleya Fisha /127
3.2. Dlaczego Historia o Chryzeidzie i Arymancie? /135
3.3. Po prostu romans /140

Paweł Bohuszewicz