Introligatorzy i ich klienci. Bookbinders and their customers

Drugi tom serii wydawniczej pt. Tegumentologia Polska zawiera 17 tekstów przygotowanych na podstawie referatów, które wygłoszono podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Oprawoznawczej w Toruniu (Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii UMK we współpracy z Książnicą Kopernikańską w Toruniu, 17–18 listopada 2016 roku). Ich treść jest skoncentrowana głównie wokół przewodniego tematu konferencji – „Introligatorzy i ich klienci”. Oprócz studiów nad działalnością wybranych warsztatów introligatorskich w Polsce i Europie od XV do XX wieku w tomie znalazły się artykuły o kontaktach niektórych wybitnych bibliofilów z introligatorami, zbiorach opraw książkowych w placówkach bibliotecznych i muzealnych, jak również miscellanea dotyczące m.in. zagadnień konserwatorskich. Adresatami niniejszego wydawnictwa są zarówno profesjonalni badacze ksiąg, pracownicy instytucji przechowujących oprawy książkowe, jak i szerokie kręgi miłośników dawnej oraz współczesnej sztuki introligatorskiej.

The second volume of the publishing series Polish Bookbinding Studies contains 17 texts prepared on the basis of presentations from II^nd All-Polish Bookbinding Conference in Toruń (NCU Institute of Science Information and Book Studies in cooperation with Książnica Kopernikańska in Toruń, 17–18 November 2016). Their content is centred mainly around the leading theme of the conference – “Bookbinders and Their Customers”. In addition to the studies on the activity of some selected bookbinding workshops from XV^th to XX^th centuries in Poland and Europe, there can be found in this volume the articles on contacts of some outstanding bibliophiles with their bookbinders, on collections of book bindings in library and museum centres as well as miscellanea, pertaining among others to some conservation issues. The addressees of the present publication are both professional book researchers, employees of the institutions keeping book bindings as well as wide circles of lovers of antique and modern bookbinding art.

Wstęp – Arkadiusz Wagner, Iwona Imańska, Teresa Szymorowska / 11
Introduction – Arkadiusz Wagner, Iwona Imańska, Teresa Szymorowska / 17

INTROLIGATORZY I ICH KLIENCI • BOOKBINDERS AND THEIR CUSTOMERS

Ewa Chlebus
Biblioteka Elbląska im. C. Norwida
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Śladami introligatorstwa warmińskiego. O późnogotyckim warsztacie przypisywanym do Lidzbarka / 25
Pursuing Warmian bookbinding. On late-Gothic workshop ascribed to Lidzbark / 46

Dorota Sidorowicz-Mulak
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
Późnogotyckie oprawy Mistrza Drobnych Tłoków dla klasztorów bernardyńskich położonych na terenach południowo-wschodniej Polski w zbiorach Ossolineum / 49
Late-gothic bindings of Master of Small Tools for the bernardinian monasteries located on the territories of south-eastern Poland in Ossolineum collections / 69

Arkadiusz Wagner
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Introligatorzy elit. O działalności Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich / 73
Bookbinders of the élites. On the activity of Stanisław from Biała and Maciej from Przasnysz vel Cherub’s Head Binder / 90

Katarzyna Płaszczyńska-Herman
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Łukasz ze Lwowa – jego związki z introligatorem Jerzym Moellerem i nietypowy pomysł na superekslibris / 93
Łukasz from Lvov – his relations with bookbinder Jerzy Moeller and an unsual idea of superexlibris / 106

Michał Muraszko
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Oprawy trzech ksiąg opata trzemeszeńskiego Aleksandra Mielińskiego / 109
Bookbindings of three books of abbot Aleksander Mieliński from Trzemeszno / 123

Radosław Franczak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Warsztat Introligatora ML na podstawie zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie / 125
Workshop of Bookbinder ML on the basis of the collections of the Archdiocesan Archives in Gniezno / 144

Marianna Czapnik
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
Oprawy z księgozbioru profesora Akademii Krakowskiej Jana Musceniusza / 147
Bookbindings from the collection of professor Jan Musceniusz from Kraków Academy / 164

Krystyna Wyszomirska
Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu
Toruńskie oprawy książek z renesansowej biblioteki Henryka Strobanda / 167
Toruń bookbindings from the Renaissance library of Henryk Stroband / 177

Sebastian Dudzik
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Gdańskie zlecenia bpa Hieronima Rozrażewskiego. Przyczynek do rozważań na temat klienteli Introligatora SS / 179
Bishop Hieronim Rozrażewski’s orders for bookbindings from Gdańsk. Contribution to the reflections on the issue of Bookbinder’s SS clientele / 198

Wojciech Łopuch
Książnica Pomorska w Szczecinie
Oprawy starodruków z wielkim herbem książąt pomorskich i ich konserwacja / 201
Bookbindings of early printed books with the great coat of arms of the Pomeranian Duchy and their restoration / 211

Bernardeta Iwańska-Cieślik
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Kapituła zleca oprawę ksiąg – analiza rachunków i innych dokumentów kapituły katedralnej we Włocławku w poszukiwaniu opłat za usługi introligatorskie w latach 1492–1863 / 213
Chapter commissions bookbinding – analysis of the accounts and other documents of the Cathedral Chapter in Włocławek in search for the fees for bookbinding services in the years 1492–1863 / 227

Elżbieta Pokorzyńska
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
„Proximus”. O szczególnie bliskich kontaktach introligatorów z klientami / 229
“Proximus”. On particularly close contacts of bookbinders with clients / 243

Piotr Lewkowicz
Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego
Berliner Stadtbibliothek i introligatorzy – ślady związków wśród starych druków Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego / 245
Berliner Stadtbibliothek and bookbinders – traces of links in the early prints from the Library of Łódź University / 257

Danuta R. Kawałko
Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu Znaki własnościowe i oprawy w księgozbiorze klemensowskim rodziny Zamoyskich / 259
Ownership marks and bindings in the Klemensów book collection of the Zamoyskis family / 275

Monika Paś
Muzeum Narodowe w Krakowie
Adresy w konwolutach – kilka słów o wybranych zabytkach w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie / 279
Addresses in decorative bindings – a few words about some selected relics in the collections of the National Museum in Kraków / 296

MISCELLANEA

Małgorzata Pronobis-Gajdzis, Karolina Komsta-Sławińska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dawni introligatorzy konserwatorami książki. Od konserwacji do kreacji w kontekście inwestora i wykonawcy prac / 301
Old bookbinders as book conservators. From conservation to creation in the context of investor and contractor / 316

Elżbieta Pokorzyńska
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Leksykon oprawoznawczy. Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki – komunikat / 319
Lexicon of bookbinding. Project of the National Program of Development of the Humanities – announcement / 322

Tablice • Tables / 323
Indeks introligatorów • Index of bookbinders / 337

Arkadiusz Wagner