Metodyka opracowania zasobu archiwalnego ze szczególnym uwzględnieniem akt spraw

W podręczniku przedstawiono metodykę opracowania zasobu archiwalnego, odnoszącą się przede wszystkim do zespołów aktowych wytworzonych w okresie kancelarii akt spraw. Opisany model opracowania ma w swoim zasadniczym kształcie charakter ponadczasowy i uniwersalny, aktualny do dziś. Obejmuje wszystkie działania i czynności prowadzące od wyodrębnienia zespołu archiwalnego, poprzez jego uporządkowanie, aż do stworzenia pomocy archiwalnych, czyli opisu archiwalnego, obecnie z wykorzystaniem systemu informatycznego. Uzupełniono go o metodykę opracowania wybranych typów zespołów aktowych. Podręcznik jest adresowany przede wszystkim do studentów na kierunkach i specjalnościach archiwistycznych polskich uczelni. Może także służyć pomocą archiwistom praktykom, pracującym w archiwach historycznych oraz innych instytucjach przechowujących zasób archiwalny.

WPROWADZENIE / 7

Rozdział I
KSZTAŁTOWANIE SIĘ METODYKI OPRACOWANIA ZASOBU ARCHIWALNEGO / 13
1. Uwagi wstępne / 13
2. Rozwój metodyki opracowania archiwalnego w Europie / 15
3. Kształtowanie się polskiej metodyki opracowania zasobu archiwalnego / 18

Rozdział II
METODYKA OGÓLNA OPRACOWANIA ZASOBU ARCHIWALNEGO / 25
1. Cel, zasady, metody i zakres opracowania zasobu archiwalnego / 25
2. Elementy rozpoznawcze archiwaliów / 30
3. Studia wstępne / 35
4. Wyodrębnienie lub scalenie zespołu archiwalnego / 39
5. Porządkowanie zespołu archiwalnego / 44
5.1. Wybór metody porządkowania i ustalenie schematu układu akt / 44
5.2. Porządkowanie właściwe zespołu / 48
5.3. Brakowanie archiwalne / 51
6. Tradycyjny opis archiwaliów / 53
6.1. Inwentaryzacja zespołu archiwalnego / 53
6.2. Segregacja i systematyzacja za pomocą inwentarza kartkowego / 61
6.3. Opracowanie wstępu do inwentarza archiwalnego / 62
6.4. Opracowanie karty zespołowej / 67
6.5. Systematyka pomocy archiwalnych / 70
7. Opis archiwaliów w systemach informatycznych / 82
7.1. Standaryzacja opisu archiwalnego / 82
7.2 Standardy opisu archiwalnego w świecie / 85
7.2.1. Charakterystyka wybranych standardów narodowych / 85
7.2.2. Standardy Międzynarodowej Rady Archiwów / 87
7.3. Standaryzacja opisu archiwalnego w Polsce / 93
7.3.1. Przygotowanie archiwów do komputeryzacji / 93
7.3.2. Standard opisu archiwaliów polskich FOPAR / 95
7.3.3. Opis archiwaliów w bazach danych i systemie informatycznym ZoSIA / 99

Rozdział III
OPRACOWANIE WYBRANYCH TYPÓW ZESPOŁÓW AKTOWYCH / 113
1. Opracowanie akt pruskich urzędów administracji państwowej / 113
1.1. Pojęcie, kancelaria i charakterystyka akt / 113
1.2. Dorobek polskiej archiwistyki w zakresie opracowania akt pruskich / 117
1.3. Metodyka opracowania akt pruskich / 119
2. Opracowanie zespołów prywatnych / 125
2.1. Uwagi wstępne / 125
2.2. Opracowanie zespołów rodzinno-majątkowych (podworskich) / 126
2.2.1. Pojęcie, dzieje i charakterystyka archiwaliów / 126
2.2.2. Dorobek polskiej archiwistyki w zakresie opracowania zespołów rodzinno-majątkowych / 129
2.2.3. Metodyka opracowania zespołów rodzinno-majątkowych / 133
2.2.4. Model metodyczny a praktyka / 137
2.3. Opracowanie spuścizn archiwalnych / 141
2.3.1. Pojęcie, granice i gromadzenie spuścizn / 141
2.3.2. Dorobek polskiej archiwistyki w zakresie opracowania spuścizn / 143
2.3.3. Metodyka opracowania spuścizn archiwalnych / 146
2.3.4. Model metodyczny a praktyka / 151

SŁOWNIK WAŻNIEJSZYCH TERMINÓW / 157
SPIS ANEKSÓW / 165
ANEKSY / 167

Wiesława Kwiatkowska