Kategoria: Nauki humanistyczne / Historia / Nauki pomocnicze historii

Kancelaria Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich w latach 1817-1920 i pozostałe po niej akta

autorzy:

Wiesława Kwiatkowska

37,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 37,00 zł

Rok wydania:2006 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:250 ISBN:83-231-1947-3

OPIS

Praca niniejsza stanowi próbę przedstawienia rozwoju kancelarii Ewangelickiego Kościoła Unijnego na terenie Prus Zachodnich w latach 1817-1920 oraz procesu archiwizacji jego registratur. Autorka postawiła sobie za cel rekonstrukcję całości procesów archiwotwórczych, obejmujących powstawanie dokumentów, jednostek, serii, wreszcie całych registratur, przekształconych następnie w zespoły archiwalne. Badania nad kancelariami mają podstawowe znaczenie dla archiwistów, zwłaszcza dla prawidłowego opracowania materiałów archiwalnych, jak i późniejszego ich udostępniania. Znajomość procesów archiwotwórczych jest także bardzo przydatna historykom przy krytyce i interpretacji źródeł archiwalnych oraz w prawidłowym przedstawianiu faktów i procesów historycznych. Wreszcie prace nad kancelariami stanowią drogę do wszechstronnego poznania działalności określonych instytucji - twórców akt, ich miejca w dziejach danego państwa czy regionu.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów; Wstęp; Ustrój Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich (Ustrój Kościoła ewangelickiego w państwie pruskim * Powstanie Ewangelickiego Kościoła Unijnego i jego organizacja * Przemiany ustrojowe we wschodnich prowincjach państwa w drugiej połowie XIX wieku * Powstanie i rozwój Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich * Prowincja kościelna Prusy Zachodnie do roku 1832 * Dzieje połączonej prowincji kościelnej Prusy * Reaktywowanie prowincji kościelnej Prusy Zachodnie); Kancelaria parafialna i diecezjalna (Organizacja pracy kancelaryjnej * Uwagi ogólne * Kancelaria parafialna * Kancelaria diecezjalna * Pomoce kancelaryjne * Tok urzędowania i wytworzone akta * Uwagi ogólne * Prowadzenie ksiąg i dokumentacji majątkowo-finansowej * Księgi metrykalne * Kroniki * Protokoły * Dokumentacja majątkowo-finansowa * Akta spraw - obieg pism * Sprawozdania okresowe i wykazy statystyczne * Powstawanie registatur kościelnych * Postępowanie z dokumentacją zakończoną * Porządek w registraturach * Plany registratur * Przechowywanie dokumentacji i jej udostępnianie); Dzieje akt kościelnych i ich archiwizacja (Dzieje akt do 1945 roku * Okres istnienia prowincji kościelnej * Podział prowincji i losy dokumentacji w latach 1920-1939 * Druga wojna światowa i jej konsekwencje dla akt * Dzieje akt po roku 1945 i ich stan obecny * Proces zabezpieczania archiwaliów i ich rozmieszczenie * Zespoły akt parafii i superintendentur w archiwach państwowych w Polsce * Opracowanie archiwalne * Charakterystyka zespołów); Zakończenie; Aneks l. Formularz protokołów wizytacji przeprowadzanych przez superintendentów; Aneks 2. Przykładowe pomoce kancelaryjne i dokumentacja kościelna; Aneks 3. Przykładowe plany registratur kościelnych zawarte w przepisach i poradnikach; Aneks 4. Wykaz zespołów (zbiorów) akt wytworzonych przez konsystorz, superintendentury i parafie Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich przechowywanych w archiwach niemieckich; Aneks 5. Wykaz zespołów (zbiorów) akt wytworzonych przez konsystorz, superintendentury i parafie Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich przechowywanych w archiwach polskich; Bibliografia; Die Kanzlei der Evangelischen Kirche der Union in Westpreussen in den Jahren 1817-1920 und die von ihr verbliebenen Akten (Zusammenfassung)

Recenzje

2024-03-13 10:33:35

Piotr Zariczny

Das Ziel dieser Studie ist die Darstellung der Entwicklung der Diözesen- und Pfarrkanzleien der Evangelischen Kirche der Altpreußischen Union in Westpreußen in den Jahren 1817-1920 sowie die Beschreibung des Archivierungsvorganges. Dessen Rekonstruktion erforderte die Rückverfolgung der Bestandsgeschichte und die Darstellung des aktuellen Erhaltungszustandes. Der Hauptteil dieser Arbeit enthält somit eine Wiedergabe des gesam¬ten archivbildenden Vorgangs samt der Entstehung der Aktenform sowie ihrer Bewertung und Bearbeitung. Den Ausgangspunkt bildete eine Rekonstruktion der Kirchenordnung mit Schwerpunkt auf den Zuständigkeiten und dem Wirkungsbereich einzelner Kirchenorgane. Das Hauptaugenmerk dieser Untersuchung liegt auf der Darstellung des Entstehungsprozesses der Urkunden und Akten, zuerst der Registraturen und dann der Schicksalswege ihrer Schöpfer. Im Vordergrund des Interesses stehen nicht nur die einzelnen Schriftstücke, son¬dern auch der gesamte Zyklus der Kanzlei- und Archivaufgaben. Im ersten Kapitel wird die Struktur der Evangelischen Kirche der Altpreußischen Union beschrieben. Das zwei¬te Kapitel behandelt die Kanzleiordnung und die wichtigsten Elemente der Aktenbildung, wie Amtsverlauf und Registraturbildung. Im dritten Kapitel werden die Geschichte der Kirchenakten und ihre Archivierung chronologisch dargestellt. Die Studie wird mit einer umfangreichen Bibliographie abgeschlossen.

Autorzy

Wiesława Kwiatkowska

Jest absolwentką studiów historycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Przez wiele lat pracowała w Archiwum Państwowym w Toruniu, a od roku 2000 w Zakładzie Archiwistyki Instytutu Historii i Archiwistyki UMK, obecnie na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W jej dorobku naukowym przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego można wyróżnić dwa podstawowe nurty: pierwszy dotyczący dziejów średniowiecznych księgozbiorów i drugi obejmujący problematykę archiwalną. Obecnie jej zainteresowania badawcze koncentrują się na archiwistyce. Obejmują metodykę archiwalną, zwłaszcza opracowania zasobu archiwalnego, dzieje archiwów i ich stan obecny, kształcenie archiwistów. Ważnym kierunkiem badań jest pruska kancelaria akt spraw i jej akta, przede wszystkim Kościoła ewangelickiego w Prusach Zachodnich.

Książki autora:

- Metodyka opracowania zasobu archiwalnego ze szczególnym uwzględnieniem akt spraw
- Kancelaria Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Prusach Zachodnich w latach 1817-1920 i pozostałe po niej akta