Kategoria: Sztuka / Historia sztuki

Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej

autorzy:

Ryszard Mączyński

86,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 86,00 zł

Rok wydania:2003 Nr wydania:1 Liczba stron:720 ISBN:83-231-1527-3

OPIS

pis treści
Wprowadzenie - termin konfesja; Tradycje Rzymu i północy: Relikwiarze * Wizerunki * Ołtarze * Treści ideowe; Relikwie: Rodzime * Importowane * Topografia i status; Relikwiarze: Srebrne "trumny" * Kamienne sarkofagi * Relikwiarze z witrynami * Dekoracje i trzymacze; Wizerunki: Patron rodzimy * Konkretyzacja nieznajomego * Figura relikwiowa; Ołtarze: Wolno stojące cyboria * Przyścienne edikule * Adaptacje * Lokalizacje sacrum * Konfesje w quasi kryptach; Wątki ideowe: Prezentacja * Legitymizacja * Gloryfikacja * Symbolika gloryfikacyjna; Podsumowanie - Polskie osiągnięcia; Ilustracje; Katalog; Skorowidz haseł; Summary; Spis ilustracji; Indeks osobowy; Indeks topograficzno-rzeczowy

Z wprowadzenia
Rozprawa niniejsza stanowi pierwszą próbę wydobycia z zapomnienia i zgromadzenia konfesji powstałych od schyłku XVI po przełom XVIII i XIX wieku na ziemiach Rzeczypospolitej (w jej granicach przedrozbiorowych) oraz zaprezentowania na ich podstawie syntetycznej refleksji badawczej nad artystycznymi sposobami gloryfikowania grobów świętych. Zmierza do uchwycenia z jednej strony cech najbardziej typowych w swej powtarzalności, z drugiej zaś rysów wyraźnie indywidualnych w dziełach najdojrzalszych. Dąży do ujawnienia zasadniczych trendów ewolucyjnych i odczytania dynamiki zjawiska na tle przemian ideowych w Kościele katolickim (walczący - triumfujący). Rozpatrywanie dzieł polskich na europejskim tle (ze szczególnym uwzględnieniem Rzymu, stanowiącego centrum sztuki sakralnej, tudzież terytoriów dzisiejszej Austrii i Czech - naturalnej drogi przenikania owych wzorów) winno pozwolić na wskazanie źródeł inspiracji niektórych realizacji, a także umożliwić wyodrębnienie oryginalnych rozwiązań rodzimych. Konstrukcja całej dysertacji została zamierzona jako rozważania nad poszczególnymi członami konfesji, od tego, co stanowiło jej niezbywalne centrum, owo sanctissimum, ku zewnętrznej plastycznej oprawie i wymowie ideowej całości. Zatem: od relikwii, tudzież sposobów ich pozyskiwania, przez formy i funkcje relikwiarzy, rozmaite tradycje prezentowania głównego wizerunku kultowego świętego patrona, wreszcie architektoniczne i niearchitektoniczne kształty ołtarzy-grobowców oraz ich lokalizacje w przestrzeni świątyni, a na wątkach treściowych tego rodzaju mauzoleów skończywszy. Porządek ów - pozwalający na klarowne usystematyzowanie zjawiska - przyjęty został także w szkicu wstępnym, ukazującym zasadnicze tendencje w zakresie tworzenia konfesji w sztuce obcej, przykłady zaś starano się dobrać tak, by mogły następnie służyć jako konkretny materiał porównawczy dla zabytków rodzimych.

Recenzje

Autorzy

Ryszard Mączyński

Ukończył polonistykę (1978) i historię sztuki (1981) na Uniwersytecie Warszawskim. W 1995 roku obronił rozprawę doktorską, napisaną pod kierunkiem profesora Andrzeja Rottermunda. W roku 2004 uzyskał habilitację na podstawie dorobku badawczego i książki: Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej. Od roku 2007 piastuje stanowisko profesora UMK. W latach 1982−1999 był zatrudniony w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (Pracownia Inwentaryzacji Zabytków). Pełnił też funkcję sekretarza redakcji „Rocznika Historii Sztuki” (1984−1998) oraz redaktora działu kroniki w „Biuletynie Historii Sztuki” (1985−1987). Od 1999 roku jest pracownikiem dydaktyczno-naukowym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od 2006 – kierownikiem Katedry Historii Sztuki i Kultury. Jest autorem kilku książek, współautorem tomów z serii „Katalog zabytków sztuki w Polsce” (poświęconych Warszawie). Opublikował blisko 150 artykułów naukowych i popularnonaukowych nie tylko z zakresu historii sztuk plastycznych (przede wszystkim XVII i XVIII stulecia), lecz także historii literatury, teatru, muzyki oraz dziejów polskiego przemysłu.

Książki autora:

- Pijarski Joli Bord. Dzieje Konwiktu Żoliborskiego Szkół Pobożnych
- Znaki obecności. Z dziejów zakonu pijarów w Rzeczypospolitej XVII–XIX wieku
- Ignacego Potockiego zabawy architekturą. Refleksje nad autorskim jego dziełem z zakresu myśli o sztuce
- Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej
- Kościół św. Benona w Warszawie. Nieznane karty z dziejów Bractwa Niemieckiego, Zakonu Redemptorystów i początków stołecznego...
- Blaski złotniczego kunsztu. Studia z dziejów rzemiosła artystycznego XVII i XVIII wieku
- Kościół w Krzyżanowicach. Fundacja Hugona Kołłątaja
- Konterfekty zwielokrotnione. Rozważania nad wizerunkami pijara Stanisława Konarskiego
- Cech mosiężników warszawskich w czasach Oświecenia
- Muzyka i teatr. W kręgu kultury zakonnej Warszawy XVII–XIX wieku
- Sztuka i Kultura, tom 1, 2013
- Sztuka i Kultura, tom 2, 2014
- Sztuka i Kultura, tom 3, 2015
- Sztuka i Kultura, tom 4, 2016
- Twórczość malarska Szymona Czechowicza i jej znaczenie dla kultury Rzeczypospolitej Obojga Narodów
- Wokół zagadnień warsztatu artysty: malarza, rzeźbiarza, architekta… Tom 1
- Wokół zagadnień warsztatu artysty: malarza, rzeźbiarza, architekta… Tom 2
- Sztuka i Kultura, tom 5, 2017/2018
- Sztuka i Kultura, tom 6, 2019/2022