Odzież grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku
Podstawowym problemem, który został podjęty w niniejszej książce, jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób konstruowano, szyto i przygotowywano odzież dla zmarłych na obszarze Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku. Badaniami została objęta przede wszystkim odzież jedwabna, którą pozyskano w trakcie prac archeologicznych prowadzonych w kościołach.
Na podstawie tekstylnych zabytków archeologicznych udało się potwierdzić, że zmarłych chowano w koszulach lub odzieży, którą przed złożeniem do grobu noszono na co dzień. Poza tym ustalono, że grzebano również w strojach przygotowanych specjalnie na uroczystość pogrzebową lub w odzieży przerobionej z ubrań codziennego użytku.
W celu zobrazowania różnic dotyczących sposobu konstruowania ubiorów, ich szycia wykańczania i zdobienia oraz w celu usystematyzowania materiału źródłowego analizowany zespół podzielono na odzież wielokrotnego użytku, przygotowaną do noszenia i odzież jednorazowego użytku. W pracy zaprezentowano męski strój narodowy, odzież męską wzorowaną na modzie zachodniej, odzież w którą ubrano kobiety i oddzielnie omówiono również koszule.
W osobnym rozdziale omówiono także dodatki do odzieży, które znaleziono przy eksplorowanych pochówkach. Zaprezentowano nakrycia głowy: kołpaki, czapki i czepki, pończochy, rękawiczki, pasy i szale.
Nagroda Dziennikarzy w Konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką (2008)
ZAGADNIENIA WSTĘPNE / 11
OSWAJANIE ŚMIERCI CZYLI KREOWANIE RZECZYWISTOŚCI / 29
ODZIEŻ NOSZONA ZA ŻYCIA / 39
Męski ubiór narodowy / 41
Odzież męska wzorowana na modzie zachodniej / 89
Odzież kobieca / 112
Koszule / 127
ODZIEŻ JEDNORAZOWEGO UŻYTKU / 135
Odzież jednorazowa uszyta specjalnie na ceremonię pogrzebową / 137
Odzież męska wzorowana na modzie zachodniej / 137
Odzież kobieca / 142
Koszule / 149
ODZIEŻ JEDNORAZOWA PRZEROBIONA Z ODZIEŻY WIELOKROTNEGO UŻYTKU / 155
Narodowy ubiór męski / 155
Odzież męska wzorowana na modzie zachodniej / 158
Odzież kobieca / 159
DODATKI DO UBIORÓW / 169
Nakrycia głowy / 169
Kołpaki / 169
Czapki / 178
Czepki / 186
Pończochy / 198
Rękawiczki / 208
Pasy / 215
Szale / 225
PODSUMOWANIE / 227
SŁOWNIK TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH / 231
SPIS ILUSTRACJI / 239
BIBLIOGRAFIA / 249
ANEKS / 261
Wzory na tkaninach / 263
Wzory koronek / 291
Wykroje / 298
SUMMARY / 319
Gienka.
Jadwiga
Anna Drążkowska
Jest archeologiem i specjalistą z zakresu konserwacji zabytków archeologicznych. Pracuje w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię tkanin i ubiorów oraz kulturę funeralną. Prowadzi interdyscyplinarne badania w kryptach grobowych. Specjalizuje się w konserwacji i rekonstrukcji szat grobowych. Zrekonstruowała między innymi odzież z kościołów w Toruniu, Gdańsku, Kostrzynie, Lublinie, Brzozie, Warszawie, Wschowie, Gniewie i w Dubnie na Ukrainie. Zabezpieczała obiekty wydobyte ze zbiorowych mogił polskich oficerów pomordowanych w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni. Przeprowadziła również konserwację zespołu szat pontyfikalnych, insygniów biskupich i barokowych trumien z krypt archikatedry w Przemyślu. Jest autorką pięciu książek z zakresu historii ubioru: Odzież dziecięca w Polsce w XVII i XVIII wieku (2007), Odzież grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku (2008), Historia obuwia na ziemiach polskich od IX do końca XVIII wieku (2011), Ozdoby i nakrycia głowy na ziemiach polskich od X do końca XVIII wieku (2012), Odzież i insygnia grobowe biskupów przemyskich obrządku łacińskiego (2014). Za swoje osiągnięcia była wielokrotnie nagradzana. Za konserwację i rekonstrukcję odzieży grobowej z Lublina otrzymała nagrodę Unii Europejskiej „Europa Nostra 2002”, za działalność na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego oraz za działalność naukowo-dydaktyczną przyznano jej Nagrodę Specjalną Ministra Kultury 2004. W roku 2010 została uhonorowana Medalem „Pro Memoria”, w kwietniu 2011 roku Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznanym przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego RP za działalność na rzecz ochrony zabytków.
- Odzież grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku
- Historia obuwia na ziemiach polskich od IX do końca XVIII wieku
- Ozdoby i nakrycia głowy na ziemiach polskich od X do końca XVIII wieku
- Odzież i insygnia grobowe biskupów przemyskich obrządku łacińskiego
- Kultura funeralna elit I Rzeczpospolitej w XVI-XVIII wieku na terenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Próba analizy interdyscyplinarnej
- Historia bielizny od XIV do końca XIX wieku
- Krypty grobowe kościoła pw. Św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych. Tom 1: Archeologia – Historia – Kostiumologia
- Krypty grobowe kościoła pw. Św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych. Tom 2: Antropologia – Archeobotanika – Mikrobiologia – Konserwacja
- Burial crypts Of St Francis of Assisi church in Cracow In the light of interdisciplinary studies
- Katalog wyposażenia pochówków z kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie (XVII–XVIII wiek)