Pierwociny stworzenia. Pomiędzy filozofią a fizyką

Gdy kartkuje się tę książkę, to od razu rzuca się w oczy mieszanie treści biblijnych z szeregiem pojęć matematycznej i fizycznej natury. Gdy zaś próbuje się ją podczytywać, wtedy z kolei natrafia się na język filozoficzny. Mamy łączenie radykalnie odmiennych porządków sensu. Z jednej strony staje filozoficzna interpretacja pierwszych dziesięciu zdań Biblii, z drugiej szczególny opis kilku obiektów matematycznych i fizycznych. Pierwszym wrażeniem jest doznanie nieprzystawalności. Co jedno może mieć wspólnego z drugim? Oryginalność zestawienia jest uzasadniona celem prezentowanych rozważań. Najogólniej, chodzi tu o możliwie odpowiedzialną, metodycznie kontrolowaną, racjonalną próbę interpretacji początku Biblii za pomocą pojęć filozoficznych, a następnie o odświeżenie wybranych symboli z początku Genesis za pomocą zmetaforyzowanych pojęć matematycznych i fizycznych.

Wstęp – pomiędzy anachronizmem i zgorszeniem / 9

Interpretacja filozoficzna (Rdz 1,1–10) / 19
Wykładnia pojęć z drugiego zdania Biblii / 21
Nieskończoność a drugi werset Genesis / 27
Sklepienie niebieskie / 40
O skończoności i realności / 50
Bóg, który stwarza wszystko / 59

Wykładnia (Rdz 1,1–10) inspiracją dla refleksji filozoficznej / 65
Prawdopodobieństwo jako arystotelesowska kategoria / 67
Przedstawienia nieskończoności. Idea matematycznej metafory / 81
Odświeżanie genezyjskich symboli / 93
Pod nieboskłonem: świat konieczności i przypadku / 105
Skończoność: pomiędzy gigantycznym i mikroskopijnym / 114
Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię / 131

Apendyks / 153
1. O różnych „matematykach”, absolutnej losowości i światach możliwych / 155
2. „Morze” – skończone z nieskończonego / 160
3. Czy w króliczej norze jest dość miejsca? / 170
4. „Łąka” B. Leśmiana – poemat o nieskończoności / 176
Bibliografia / 183

Marian Grabowski