Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Struktura, konteksty, recepcja

Książka jest próbą wieloaspektowego opisania poematu dygresyjnego – gatunku literackiego, którego mistrzem w polskiej literaturze był Juliusz Słowacki. W centrum zainteresowania autorów znalazły się zatem: "Podróż do ZiemiŚwiętej z Neapolu" i "Beniowski". Te dwa arcydzieła są rozpatrywane w tomie w szerokich i różnorodnych perspektywach badawczych, od antycznych i staropolskich źródełinspiracji, przez romantyczne konteksty i pokrewieństwa (Byron, Heine, Norwid), aż do współczesnej recepcji w twórczości Białoszewskiego i Konwickiego. Intencją redaktorów książki było przygotowanie opracowania, które przybliżałoby badaczy do monograficznego ujęcia gatunku, przede wszystkim w postaci nadanej mu przez Juliusza Słowackiego. Monografia tak szczególnego zjawiska literackiego, jakim jest w kulturze polskiej poemat dygresyjny, zwłaszcza we współczesnej sytuacji badawczej, musi być stworzona przez wielu autorów: powinna być wieloaspektowa i interdyscyplinarna, napisana wieloma językami, powinna uruchamiać różne perspektywy badawcze i punkty widzenia. 

Zgodnie z tym założeniem przedstawiamy prace autorów z wielu środowisk naukowych, prezentujących różnorodne stanowiska i pola badawcze. Tylko w ten sposób można odsłonić specyfikę tego niezwykłego gatunku literackiego. Książka jest pokłosiem Roku Juliusza Słowackiego, poety wciąż budzącego emocje, wciąż jednego z najważniejszych polskich twórców, a także europejskich poetów romantycznych.

Maria Kalinowska

Słowo wstępne
Wokół "Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu"

 Jacek Brzozowski
"Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" – kilka problemów edytorskich i interpretacyjnych

Maria Kalinowska
Problemy genologiczne "Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu": między podróżą grecką a poematem dygresyjnym

Kwiryna Ziemba
"Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" wobec eposu

Roman Dąbrowski
Komizm w "Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu" Juliusza Słowackiego

W kręgu "Beniowskiego"

Ewa Łubieniewska
Performer z Krzemieńca

Magdalena Siwiec
Zabawy (z) Muzą: ironiczna dekonstrukcja toposu w dygresjach "Beniowskiego"

Lucyna Nawarecka
"Beniowski"– poemat transcendentalny

Poemat dygresyjny Słowackiego – model i jego antecedencje

Jan Okoń
O ironii w poematach dygresyjnych XVI i XVII wieku. Antecedencje staropolskie poematów Juliusza Słowackiego – między powagą a ironią

Leszek Zwierzyński
Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego.Próba modelu dwuwymiarowego

Michał Kuziak
Intertekstualność poematów dygresyjnych Słowackiego

Olga Taranek
„Ironia, dobra siostra”. Dygresyjność Juliusza Słowackiego z perspektywy teoriopoznawczych form ironii w literaturoznawstwie

W kręgu ironii Słowackiego

Aleksander Nawarecki
„Romans albo poema”. O "Panu Alfonsie" Juliusza Słowackiego

Magdalena Bizior-Dombrowska
Nuda – ironiczny negatyw świata utworów Słowackiego

Elżbieta Powązka
Genezyjska ars poetica – dygresje autotematyczne w późnej twórczości Juliusza Słowackiego

Tradycja europejska ironii romantycznej

Janusz Skuczyński
Arystofanes –patron ironii romantycznej (wokół tekstu Friedricha Schlegla o wartościach estetycznych komedii greckiej

Marcin Leszczyński
Powinowactwa gatunkowe. Byrona droga od powieści poetyckich do poematów dygresyjnych

Anna Artwińska
Ironia jako strategia. "Niemcy. Baśń zimowa" Heinricha Heinego

Justyna Cecylia Nowicka
"El Diablo Mundo" Joséde Esproncedy. Hiszpański kontrapunkt dla Beniowskiego

Romantyczne warianty poematu dygresyjnego

Bogna Paprocka-Podlasiak
"Don Juan poznański" Ryszarda Berwińskiego na tle tradycji poematu dygresyjnego

Maciej Junkiert
Dygresyjność w "Quidamie" Cypriana Norwida

Inspiracje i nawiązania

Eliza Kącka
„Bardziej mnie cieszą »Beniowskie«…” Żywioły języka i dygresji w Białoszewskiego inspiracji Słowackim

Przemysław Kaniecki
Podróż do Berlina Zachodniego z Warszawy. Jeszcze o formie gatunkowej "Kalendarza i klepsydry" Tadeusza Konwickiego

Hanna Marciniak
Romantyczny poemat dygresyjny jako „inna Tradycja” poetyki Andrzeja Sosnowskiego. Próba interpretacji "Eseju w chmurach"

Aneks

Mirosława Modrzewska
Beniowski bajroniczny: konteksty kulturowe angielskiego przekładu

Indeks osobowy

Maria Kalinowska

Marcin Leszczyński