Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, t. 1: Koncepcje, bezpieczeństwo, kwestie prawne i polonijne

Niniejszy tom jest pierwszym z dwóch woluminów poświęconych polityce zewnętrznej Rzeczypospolitej u progu trzeciej dekady wolności. Obejmuje on szeroki wachlarz zagadnień. Artykuły mają często charakter podsumowania poszczególnych aspektów polityki zagranicznej. Niejednokrotnie jednak autorzy, wywodzący się z kilkunastu ośrodków akademickich w Polsce, podejmują próbę prognozowania rozwoju danych zagadnień w przyszłości.

W książce omawiane są zarówno polskie dążenia „powrotu do Europy", czy koncepcja prometejska. Nie brak również modnego w ostatnich latach pojęcia „polityki historycznej" i jego wpływu na politykę zewnętrzną oraz coraz bardziej obecnego w polskiej świadomości społecznej świata islamskiego. Podjęto też temat poglądów na politykę zagraniczną wybranych środowisk politycznych w Polsce. Inną kwestią, także bardzo ważną są sprawy bezpieczeństwa i dostosowywanie polskiej polityki bezpieczeństwa do nowych wyzwań.
Szczególną rolę odegrał w minionych latach proces dostosowywania polskiego prawa do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. Ostatnim zbiorem poruszanych zagadnień jest promocja polskiej kultury i oświaty za granicą i wśród Polonii, działalność polskich placówek konsularnych oraz, dla wielu po dziesięcioleciach wygnania upragnione, powroty Polaków do kraju.
Niniejszy tom nie pretenduje do roli kompendium wiedzy o polskiej polityce zagranicznej. Nie jest też próbą kompleksowego podsumowania jej ostatnich dwudziestu lat. Ma natomiast na celu zwrócenie uwagi na pojedyncze aspekty polityki zagranicznej naszego państwa. Niektóre z nich, nierzadko pozornie pozbawione znaczenia, okazują się niezwykle interesujące. Właśnie odkrycie przed czytelnikiem tychże przyświecało idei powstania niniejszej książki.

Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, Wstęp / 11

Część 1. Koncepcje polskiej polityki zagranicznej
Jan Grzymski, Powrót do Europy. O geopolityce i kłopotach z polską tożsamością / 19
Tomasz Koziełło, Międzynarodowa rola Polski w polityce rządów RP od 1989 roku /39
Patryk Wawrzyński, Tożsamość Polski w polityce międzynarodowej po 2001 roku /57
Ireneusz Piotr Maj, Pragmatyzm koncepcji prometejskiej i jej wpływ na kształt polskiej polityki zagranicznej /73
Arkadiusz Stolarek, Polityka zagraniczna a rytuał religijny / 85
Jakub Bogucki, Cele polityki zagranicznej państwa w świetle polskich debat o „polityce historycznej" /103
Daniel Boćkowski, Polska polityka zagraniczna wobec świata muzułmańskiego - próba definicji problemu /117
Michał Łuszczuk, Uwarunkowania polskiej polityki zagranicznej wobec regionu Arktyki /129

Część 2. Polska polityka zagraniczna w myśli politycznej
Anna Lew, Polska polityka wschodnia w myśli politycznej Unii Demokratycznej /145
Dominik Szczepański, Polityka zagraniczna w koncepcjach programowych Unii Wolności /163
Arkadiusz Lewandowski, Wizja polskiej polityki zagranicznej według ugrupowań neokonserwatywnych w latach dziewięćdziesiątych XX wieku /177
Waldemar Paruch, Marcin Rydel, Założenia strategiczne w koncepcji polityki zagranicznej RP - analiza myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości /193
Joanna Sanecka-Tyczyńska, Bartosz Bąk, Koncepcje PiS polityki zagranicznej RP wobec RFN /219
Kacper Onoszko, Ocena polityki zagranicznej RP w kampanii wyborczej Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej (2007 rok) 231
Arkadiusz Meller, Międzynarodówka nacjonalistyczna jako przeciwwaga dla globalizacji. Polityka zagraniczna III RP w ocenie polskich integralnych nacjonalis¬tów na przykładzie koncepcji Narodowego Odrodzenia Polski (1994-2004) /243

Część 3. Bezpieczeństwo i kwestie wojskowe w polskiej polityce zagranicznej
Henryk Ćwięk, Bezpieczeństwo w polskiej polityce zagranicznej po 1989 roku /265
Anna Derska, Realizacja celów polityki zagranicznej poprzez udział Polski w operacjach międzynarodowych po 1989 roku /277
Łukasz Scheffs, Konflikt w Iraku a polska polityka zagraniczna /291
Paweł Fleischer, Dyplomacja wojskowa w III RP /307
Marian Kopczewski, Katarzyna Wardin, Wkład Polski w europejski system bezpieczeństwa na przykładzie polskich kontyngentów wojskowych /317
Maciej Cieszyński, Budowa elementów instalacji tarczy antyrakietowej w ocenie władz i mieszkańców miasta i gminy Słupsk na podstawie „Głosu Pomorza" /331

Część 4. Prawne aspekty polskiej polityki zagranicznej
Adam Jarosz, Polska w procesie ratyfikacji Traktatu lizbońskiego /351
Wojciech Dąbrówka, Polityka medialna III RP w kontekście integracji europejskiej /373
Marian Kopczewski, Katarzyna Wardin, Regulacje prawne pobytu cudzoziemców w Polsce po roku 1989 jako skutek transformacji systemowej i postanowień polskiej polityki zagranicznej /387
Agnieszka Szpak, Polityka traktatowa Polski w zakresie międzynarodowego prawa humanitarnego/ 401

Część 5. Polska polityka zagraniczna wobec Polaków, kultury i oświaty polskiej poza granicami kraju
Agata Włodkowska-Bagan, Zagraniczna polityka kulturalna Polski po 1989 roku /411
Bartłomiej Różycki, Polskie placówki konsularne w Hiszpanii wobec nowych wyzwań w XXI wieku /425
Mieczysław Sprengel, Polska służba dyplomatyczna i jej działalność na rzecz Polonii w Australii w czasie III Rzeczypospolitej Polskiej /443
Robert Wyszyński, Przywilej ojczyźniany i polityka powrotu w polskiej polityce zagranicznej /451
Dorota Dzierżek, Olga Łysenko, Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej a mniejszość polska na Litwie i Ukrainie /471
Ewa Pogorzała, Działania władz III RP na rzecz Polonii i Polaków za granicą ze szczególnym uwzględnieniem oświaty polskiej za granicą i oświaty polonijnej /483 Noty o autorach /503

Krzysztof Olszewski

Adam Jarosz