Recepcja idei gregoriańskich w Polsce do początku XIII wieku

Reforma gregoriańska była jednym z najważniejszych zjawisk nie tylko w dziejach Kościoła średniowiecznego, lecz także w historii Europy tego okresu. Często jest nazywana „rewolucją  gregoriańską”. Książka przedstawia długotrwały proces, jakim była recepcja najważniejszych nurtów reformy w państwie Piastów, a także drogi, którymi docierały do Polski postulaty walki z symonią, nikolaityzmem, zepsuciem moralnym kleru. Autor omówił te procesy na szerokim tle porównawczym, charakteryzując politykę Stolicy Apostolskiej w walce o libertas Ecclesiae.

Wykaz skrótów / 9

Przedmowa do drugiego wydania / 11

Wstęp / 15

Część I. Regnum i sacerdotium

Rozdział 1. Stosunek Grzegorza VII do władców świeckich / 31

Rozdział 2. List grzegorza vii quoniam honor (reg. ii, 73) / 49

Rozdział 3. Polityka kościelna Bolesława II Szczodrego / 65

Rozdział 4. Spór o inwestyturę / 77

Rozdział 5. Drzwi gnieźnieńskie jako źródło do badań nad

Reformą gregoriańską w Polsce / 91

Rozdział 6. Symonia / 107

Rozdział 7. Elekcje kanoniczne / 115

Część II. Król Bolesław Szczodry i biskup Stanisław

Rozdział 1. Kronika Galla Anonima / 129

Relacja Anonima (I, 27) / 131

Sąd nad biskupem Stanisławem i kara / 143

Rozdział 2. List paschalisa II significasti frater karissime

(jl 6570) / 157

Treść listu / 161

Paliusz / 163

Adres listu / 166

Rex / 169

Ungaricus princeps / 176

Saxones Dacique / 180

Episcopum dampnare / 183

Inwestytura / 189

Europa / 191

Czas powstania listu i jego odbiorca / 193

Rozdział 3. Chronica polonorum mistrza Wincentego (II, 20) 203

Święty biskup i król morderca / 203

Audiatur et altera pars / 208

Pamięć o Bolesławie Szczodrym / 213

Przyczyny konfliktu – próba podsumowania / 219

Rozdział 4. Śmierć w katedrze / 225

Sprawcy zabójstw / 230

Przyczyny wystąpień przeciw biskupom / 233

Przebieg wystąpień przeciw biskupom / 235

Konsekwencje poniesione za zabicie bądź wygnanie biskupa / 237

Postrzeganie wystąpień przeciw biskupom przez współczesnych / 242

Zabójstwa biskupów w XII stuleciu / 247

Martyrium Tomasza Becketa i jego wpływ na kanonizację

św. Stanisława / 253

Rozdział 5. Podsumowanie / 259

Część III. Renovatio ecclesiae

Rozdział 1. Vox patrum / 267

„Podręczniki” reformy gregoriańskiej / 270

Recepcja powszechnego prawa kanonicznego w Polsce / 279

Rozdział 2. Legaci i synody / 291

Legaci stolicy apostolskiej w Polsce i synody prowincjonalne / 299

Rozdział 3. Nikolaityzm / 315

Zakończenie / 339

Ilustracje / 343

Spis ilustracji / 351

Bibliografia / 353

Summary / 395

Indeks osobowy / 401

Krzysztof Skwierczyński