Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów
Studia nad nauką i technologią (Science and Technology Studies, STS) to interdyscyplinarna, wielowątkowa, rozbudowana, prężnie rozwijająca się współcześnie dziedzina nauki. W prezentowanym zbiorze znajdują się zarówno klasyczne teksty z tego obszaru, jak i najnowsze opracowania, poruszające niezwykle bogatą problematykę, z zaskakującymi naukowo rozwiązaniami.
Prezentowane nurty to: psychosocjologia poznania naukowego Ludwika Flecka, nowy eksperymentalizm Iana Hackinga, amodernistyczny konstruktywizm Donny Haraway, teoria aktora-sieci Brunona Latoura, Michela Callona i Johna Lawa, etnografia laboratorium Karin Knorr-Cetiny, pragmatyczny realizm Andrew Pickeringa, badania kontrowersji naukowych Harry’ego Collinsa, historia nauki Stevena Shapina oraz feministyczne analizy nauk biologicznych Ruth Hubbard. Badania autorek i autorów przedstawionej antologii cechuje rzadka umiejętność łączenia fascynującego materiału empirycznego z oryginalnymi, wysokiej jakości interpretacjami o charakterze teoretycznym, wzbogacone wyrafinowaną, konsekwentnie prowadzoną argumentacją filozoficzną.
Znajdziemy tutaj ogromne bogactwo heterogenicznych pierwszoplanowych i drugoplanowych aktorów. Są nimi między innymi: odczyn Wassermanna, statystyka, niejednoznaczne choroby psychiczne, wojny o naukę, lis przechera, technologie wizualizacji, wąglik Pasteura, komórki mikrogleju, podmiotowość jako sieć, rzeka Missisipi, konsumpcja, przegrzebki i rybacy znad zatoki Sait-Brieue, efekt placebo, DNA, dietetyka czy przepis na filozoficznego kurczaka. Zapraszamy do fascynującej lektury na temat nauki, technologii i zbiorowości, które wspólnie zamieszkują współczesny świat.
Studia nad nauką i technologią: tradycje, usytuowanie oraz ilustracje (Ewa Bińczyk, Aleksandra Derra) / 7
CZĘŚĆ I – TRADYCJE MYŚLENIA O NAUCE I ICH WSPÓŁCZESNE ROZWINIĘCIE
Ludwick Fleck, Teoriopoznawcze rozważania nad historią odczynu Wassermana (przeł. Maria Tuszkiewicz) / 25
Ludwick Fleck, Patrzeć, widzieć, wiedzieć. Wiele błędnych mniemań rozprasza psychologia spostrzegania i socjologia myślenia / 47
„Jestem filozofem poszczególnych przypadków”. Wywiad z Ianem Hackingiem (przeł. Tomasz Szymon Markiewka) / 73
Donna Haraway, Wiedza usytuowana: problem z nauką w feminizmie a przywilej przyjęcia częściowej, niepełnej perspektywy (przeł. Aleksandra Derra) / 103
CZĘŚĆ II – LABORATORIUM, TECHNONAUKA I TO, CO SPOŁECZNE
Bruno Latour, Dajcie mi laboratorium, a poruszę świat (przeł. Krzysztof Abriszewski i Łukasz Afeltowicz) / 139
Karin Knorr-Cetina, Etnograficzne studium pracy naukowej: w stronę konstruktywistycznej interpretacji nauki (przeł. Michał Wróblewski) / 181
John Law, Uwagi na temat teorii aktora-sieci: wytwarzanie ładu, strategia i heterogeniczność (przeł. Krzysztof Abriszewski) / 215
CZĘŚĆ III – SPRAWCZOŚĆ CZYNNIKÓW POZALUDZKICH I BADANIE TECHNOLOGII
Andrew Pickering, Nowe ontologie (przeł. Tomasz Szymon Markiewka) / 243
Michael Callon, Społeczeństwo w procesie tworzenia: badania technologii jako narzędzie analizy socjologicznej (przeł. Radosław Sojak) / 263
Michael Callon, Wprowadzenie do socjologii translacji. Udomowienie przegrzebków i rybacy znad zatoki Saint-Brieuc (przeł. Marta Agata Chojnacka) / 289
CZĘŚĆ IV – STUDIA PRZYPADKÓW W OBRĘBIE STS. PRZYKŁADY
Harry Collins, Luka w samym sercu medycyny: efekt placebo (przeł. Ewa Bińczyk) / 335
Ruth Hubbard, Nauka, władza, płeć (gender): jak DNA stało się księgą życia (przeł. Aleksandra Derra) / 357
Steven Shapin, Filozof i kurczak. O dietetyce odcieleśnionej wiedzy (przeł. Adam Grzeliński) / 371
Indeks osobowy / 413
Indeks pojęć / 417
Anna Jawor
Ewa Bińczyk
- Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość
- Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów
- Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki
Aleksandra Derra
filozofka, tłumaczka, filolożka. Kierowniczka Katedry Filozofii Praktycznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Współzałożycielka i kierowniczka podyplomowych studiów z zakresu gender na Wydziale Humanistycznym UMK w Toruniu. Redaktorka naczelna czasopisma "Avant. Trends in Interdisciplinary Studies" (avant.edu.pl). Zajmuje się krytyczną współczesną filozofią nauki oraz studiami nad nauką i technologią. Autorka książek: Kobiety (w) nauce. Problem płci we współczesnej filozofii nauki i w praktyce badawczej, Odsłonić tajemnicę znaczenia. Eseje z filozofii języka; współredaktorka Studia nad nauką oraz technologią. Wybór tekstów; Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość.
Kontakt: aldewicz@umk.pl, www.aleksandra-derra.eu.
- Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość
- Niewidzia(l)ne. Kobiety i historia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów
- Odsłonić tajemnicę znaczenia. Eseje z filozofii języka