Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza późnej nowoczesności?

Wola nie-wiedzy wykorzystuje teksty ponowoczesnego horroru filmowego i literackiego jako narzędzia służące do opisu świata późnej nowoczesności. W ten sposób przy użyciu obrazów, teorii i pojęć powiązanych z najnowszymi narracjami fantastycznymi autor przybliża i analizuje kluczowe problemy rzeczywistości. Prezentowana książka z pewnością nie ma charakteru monografii ponowoczesnych opowieści grozy, choć niewątpliwie jest próbą monograficznego opisu lęków późnej nowoczesności – dokonanego za pomocą utworów, w których lęki te artykułują się w sposób najbardziej wyrazisty, bo najsilniej skonwencjonalizowany. Wśród omawianych w niej pól problemowych znajdują się m.in.: schemat akcji opowieści grozy oparty na interakcji drapieżnik – ofiara; kulturowe strategie konstruowania „niemożliwego”; brytyjski horror folkowy i włoskie filmy giallo, lęk przed instytucjami totalnymi oraz paranoiczny potencjał wiedzy zdobywanej za pośrednictwem Internetu.

Wstęp. Groza, modernizacja i późna nowoczesność / 7

Rozdział 1. Kulturowe konstruowanie grozy. Fabularny schemat horroru, potwór i afekty / 16
1. Drapieżnik i (jego) ofiara / 16
2. Złe obiekty, które nas straszą / 29
3. We władzy wstrętu / 40

Rozdział 2. Kulturowe konstruowanie niemożliwego. Horror (w) późnej nowoczesności / 54
1. Późna nowoczesność i kryteria „niemożliwego” / 54
2. Słownik finalny a wspólnota interpretacyjna / 69
3. Wola niewiedzy czy wola nie-wiedzy? / 80
4. Niesamowite (i) powtórzenia w popkulturze / 114

Rozdział 3. Między powrotem wypartego a tęsknotą za potworem / 127
1. Folk horror i niesamowitość tradycji / 128
2. Giallo i długie trwanie baroku / 146
3. Horror jako film nostalgiczny / 160

Rozdział 4. Realne monstra. Lęk przed instytucją / 173
1. Nowoczesne instytucje grozy i kryzys instytucjonalnej psychiatrii /173
2. Dziedzictwo psychoanalizy albo potwory doktora Freuda / 180
3. Psychiatra i (jego) potwór / 191
4. Nie tylko instytucje totalne. O innych lękach późnej nowoczesności /198

Rozdział 5. Groza (w) sieci, czyli pokusa paranoi / 205
1. Niesamowite praktyki narracyjne w sieci / 206
2. Tekst (uczyniony) z kontekstu albo o tym, co (nie) istnieje w sieci / 218
3. Repozytoria nie-wiedzy? W stronę hermeneutyki paranoicznej / 232
4. (Gdy) paranoik ma rację? / 253

(Nie)możliwe zakończenie / 277
Bibliografia / 281
Filmografia / 295
Nota bibliograficzna / 301
Summary / 303
Indeks osób / 305

Przemysław Pieniążek

Dariusz Brzostek