SKIP_TO

Corpus inscriptionum Poloniae, t. 9, Województwo olsztyńskie, z. 1, Lubawa i okolice

seria:Corpus inscriptionum Poloniae autorzy: Jarosław Wenta, Jan Wroniszewski
Rok wydania:1995 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:140 ISBN:83-231-0616-9
OPIS

Niniejszy tom Corpus Inscriptionum Poloniae ma objąć swym zakre­sem obszar dzisiejszego województwa olsztyńskiego. Cezurę chronologiczną publikowanych zabytków epigraficznych wyznacza rok 1800. Dla wo­jewództwa olsztyńskiego jest to data czysto umowna. Obszar ten obej­muje zasadniczo trzy historycznie ukształtowane części. Są to: Warmia - do pokoju toruńskiego część państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, a następnie w okresie staropolskim katolickie terytorium z dominium bi­skupim, część niemieckojęzycznych i protestanckich Prus Książęcych oraz część dominium biskupów chełmińskich z ośrodkiem w Lubawie, będącego częścią województwa chełmińskiego Rzeczypospolitej. W zależności od wyżej przedstawionych podziałów mamy do czynienia z różnym stanem zachowania zabytków epigraficznych. Wyraźnie niekorzystnie wyróżnia się poprotestanckie terytorium dawnych Prus Książęcych. Na stan zachowania zabytków oczywisty wpływ miały przemieszczenia ludności po drugiej woj­nie światowej oraz zniszczenia dokonane przez armię radziecką w trakcie kampanii wojennej. Migracja ludności nie dotknęła polskiej etnicznie ziemi lubawskiej. Protestanckie parafie mazurskie ulegały likwidacji wskutek emi­gracji parafian jeszcze w latach 70. i 80. Miało to oczywisty wpływ na stan zachowania zabytków i ich przemieszczenia. Największe straty dotyczą argenteriów, jakkolwiek notujemy je także w przypadku innych obiektów z dzwonami włącznie. Zjawisko emigracji ludności, dotyczące również War­mii, nie łączyło się tam jednak ze stratami w zabytkach, zwłaszcza jeżeli chodzi o czasy najnowsze. Na terenie województwa olsztyńskiego obserwujemy wyraźne zróżnico­wanie charakteru inskrypcji w zależności od obszaru. Wyróżnia się tery­torium Prus Książęcych ze względu na dominujący język niemiecki i różne formy fraktury obecne w piśmie epigraficznym. Trzeba tu zaznaczyć wpływ, jaki miała na charakter zabytków religia protestancka z właściwą jej liturgią

Przydatne linki

W związku ze zmianą serwisów WWW Wydawnictwa Naukowego UMK mogą wystąpić utrudnienia w działaniu sklepu internetowego. Za wszelkie niedogodności przepraszamy.