Grzegorz Radomski

Spory o samorząd terytorialny w polskiej myśli politycznej po 1989 roku

Wysyłamy w ciągu 5 dni roboczych
ISBN:
978-83-231-3833-4
Publication year:
2017
Pages number:
400
Nr wydania:
pierwsze
Typ okładki:
miękka
Format:
158 x 228 mm
Publisher:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

42,00 zł

miękka

Grzegorz Radomski

Spory o samorząd terytorialny w polskiej myśli politycznej po 1989 roku

Uchwalona 8 marca 1990 roku ustawa o samorządzie terytorialnym odtwarzała samorząd na poziomie gminy. Od tego momentu stał się on istotnym elementem ładu ustrojowego, zgodnym zresztą z polską tradycją.  W 1995  roku Adam Bień, ostatni z żyjących sądzonych w procesie szesnastu, mówił, że „nadzieja Polski leży w samorządzie”. Powszechnie też akceptowano pogląd, iż odrodzenie samorządu to „najistotniejsze osiągnięcie ustrojowe solidarnościowej rewolucji 1989 roku”. Paradoksalnie być może owa naturalność i powszechna akceptacja spowodowały, że samorząd nie stał się przedmiotem ożywionych debat i sporów. Kwestia ta wywoływała w dyskursie publicznym o wiele mniej emocji niż dekomunizacja, aborcja, lustracja, czy nawet pozycja głowy państwa lub ordynacja wyborcza. Ocenę sformułowaną  po wyborach parlamentarnych z 1991 roku można uogólnić: „Idee samorządowe, dobre jako oręż do walki z pozostałościami etatystycznego komunizmu, okazały się, zwłaszcza dla partii solidarnościowych, mało chwytliwe w walce o pozyskanie głosów wyborczych”. […] Nie oznacza to jednak braku zainteresowania samorządem – jego strukturą, kompetencjami, rolą liderów. W uzasadnieniach i debatach niknął często jednak wątek obywatelski na rzecz zagadnień praktycznych, np. liczby szczebli czy miast, które miały uzyskać status województwa czy powiatu. […] Recepcja  idei komunitarystycznych spowodowała, iż punktem odniesienia dla wielu ocen i wypowiedzi  stawała się responsywność rozumiana jako reagowanie na potrzeby mieszkańców w tym potrzebę uczestnictwa. Idea Samorządnej Rzeczypospolitej nie zniknęła z dyskursu, ale stała się punktem odniesienia dla środowisk spoza głównego nurtu polskiej myśli politycznej.  Dylematów związanych z samorządnością   było o wiele więcej, zwłaszcza że samorząd  mając samodzielność, może realizować cele różnymi drogami. Preferencje danej wspólnoty, obok lepszego dostosowania do lokalnych uwarunkowań, mają decydować o sposobie wykonywania zadań publicznych.  Ustawy  będące drogowskazem postępowania wynikają z preferowanych wartości, których realizacji mają służyć. Przy ich uchwalania pojawia się  dylemat dotyczący samorządu, który da się sformułować następująco: efektywny czy responsywny.  Oczywiście  linia  sporu przebiegała nie tylko między zwolennikami  sukcesu ekonomicznego powiązanego z możliwościami  zaspokajania egoizmów  jako jedynego kryterium oceny  po zwolenników radykalnej wspólnotowości.

Ze wstępu

Wykaz skrótów / 7
Wstęp / 9


Rozdział I. Z dziejów polskiej myśli samorządowej / 25

Rozdział II. Aksjologiczne determinanty odrodzenia i rozwoju samorządności / 63
2.1. Samorząd drogą do demokracji / 65
2.2. Aksjologiczny wymiar samorządu terytorialnego / 81

Rozdział III. Miejsce samorządu w refleksji ustrojowej / 124
3.1. W wizji zwolenników państwa pomocniczego / 127
3.2. W kręgu zwolenników państwa obywatelskiego / 145
3.3. W kręgu zwolenników równowagi relacji państwo-samorząd / 158
3.4. W ocenie ruchów alterglobalistycznych / 164
3.5. W optyce ugrupowań antydemokratycznych / 168
3.6. Senat jako izba samorządowa / 175

Rozdział IV. Spory o strukturę i zadania samorządu / 198
4.1. Zadania i finanse samorządu / 198
4.2. Problem regionalizacji i autonomii / 210
4.3. Spory o kształt samorządu ponadgminnego / 237
4.4. Jednostki pomocnicze / 251
4.5. Ordynacje wyborcze / 256

Rozdział V. Bariery implementacji oraz próby ich przezwyciężania / 265
5.1. Upartyjnienie samorządu / 265
5.2. Oligarchizacja i inne dysfunkcje / 303
5.3. „Przywrócić zaangażowanie” – koncepcje nowych praktyk obywatelskich i partycypacyjnych / 311

Zakończenie / 350
Bibliografia / 361
Indeks osobowy / 383
Summary / 397

No reviews

At the moment there is no reviews for this book. You can write your own!!!

Write review

Write your own review

Captcha

Newsletter

If you are interested in receiving news from Wydawnictwo Naukowe UMK, please subscribe to our newsletter.

Dodano do koszyka:

Lorem ipsum