Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII wieku

seria:Ex historia prioris Poloniae-Lithuanicae Reipublicae autorzy:

Karol Żojdź

za darmo

Czytaj

56,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 56,00 zł

52,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 52,00 zł

Rok wydania:2019 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:454 ISBN (oprawa twarda):978-83-231-4289-8 ISBN (oprawa miękka):978-83-231-4288-1

OPIS

Prezentowana książka wpisuje się w nurt badań nad wczesnonowożytnymi stronnictwami dworskimi oraz stosunkami klientalnymi, stanowiąc przy tym interesującą i opartą na pokaźnym materiale źródłowym analizę sytuacji wewnętrznej w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII w. Autor omówił kariery czołowych litewskich regalistów, ich wpływy na prowincji i w centrum władzy, podstawy patronatu, skład i strukturę sympatyzujących z tronem fakcji magnackich, a także wyjaśnił, w jaki sposób i z jakim skutkiem Zygmunt III Waza budował swoje zaplecze polityczne na Litwie.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów / 7
Wstęp / 11
Rozdział 1. Specyfika systemu klientalnego na Litwie w pierwszej połowie XVII wieku / 33

Rozdział 2. Relacje Zygmunta III Wazy z przedstawicielami litewskiej elity władzy oraz polityczne cele króla / 67
Podczas elekcji / 67
W pierwszych latach panowania / 74
Podczas rokoszu / 104
W dobie wojny z państwem moskiewskim / 145
W obliczu wznowienia konfliktu ze Szwecją i agresji osmańskiej (do roku 1621) / / 218

Rozdział 3. Skład i charakterystyka fakcji litewskich regalistów / 239
Uwagi ogólne / 239
Radziwiłłowie nieświescy / 240
Fakcja sapieżyńska / 251
Fakcja chodkiewiczowska / 283
Woynowie herbu Trąby / 328
Wołłowiczowie / 332
Podsumowanie / 350

Rozdział 4. Praktyka sprawowania władzy w wielkim księstwie litewskim / 353
Znaczenie Litwinów w otoczeniu Zygmunta III / 353
Polityka nominacyjna / 355
Działania stronnictwa królewskiego na płaszczyźnie sejmikowej i na sejmach walnych / 365
Generalna ocena / 374

Zakończenie. Zaostrzenie rywalizacji fakcji magnackich na Litwie w latach 20. XVII wieku: spór o schedę po Janie Karolu Chodkiewiczu oraz zarysowanie się konfliktu radziwiłłowsko-sapieżyńskiego / 380

Bibliografia / 401
Summary / 433
Indeks osobowy / 435

Recenzje

2024-03-13 10:33:44

Andrzej Rachuba

[...] już dawno nie czytałem tak interesującej monografii, bogatej w nowe informacje, ważne hipotezy i konstatacje, napisanej do tego dobrym językiem. Wnosi ona ogromnie dużo do poznania stronnictwa dworskiego na Litwie w pierwszych dziesięcioleciach XVII¬w. i to nawet wziąwszy pod uwagę, że książka ma wyraźne skrzywienie w kierunku prezentacji działalności publicznej głównie Jana Karola Chodkiewicza. Domyka ona obraz sytuacji politycznej na Litwie, funkcjonujących tu fakcji, w dwu pierwszych dekadach XVII w., który mieliśmy dzięki pracom Urszuli Augustyniak, Arkadiusza Czwołka, Tomasza Kempy, Henryka Wisnera i Aleksandry Ziober dotyczących Radziwiłłów birżańskich i Sapiehów czerejskich. Fragment recenzji: "Kwartalnik Historyczny" 2022, nr 1: http://kh-ihpan.edu.pl/images/KH2022-1/1002_Rec-Rachuba.pdf.

2024-03-13 10:33:44

Agnieszka Pawłowska-Kubik

[...] do tej pory w temacie litewskich regalistów z czasów panowania Zygmunta III ukazywały się jedynie prace poświęcone życiu i działalności konkretnych liderów, relacji między poszczególnymi przywódcami, ich klienteli oraz przybliżające zagadnienie działania konkretnych fakcji. Książka ujmująca tę grupę całościowo oraz analizująca jej skład i funkcjonowanie w dłuższej perspektywie czasowej była zatem potrzebna i wyczekiwana. [...] Podsumowując, recenzowana książka stanowi dojrzałą i przemyślaną refleksję, poszerza dotychczasowy stan wiedzy o klientelizmie w czasach Zygmunta III oraz pokazuje mechanizmy, z jakich korzystał Waza, budując swoje zaplecze polityczne. Fragment recenzji: Zygmunt III Waza i Wielkie Księstwo Litewskie. W poszukiwaniu modus operandi, "Przegląd Historyczny", 2022, z. 2.

Autorzy

Karol Żojdź

Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2012); doktor nauk humanistycznych (2018); od maja 2019 r. adiunkt w Ośrodku Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych w Instytucie Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Autor książki Jan Mierzeński: klient i rezydent Bogusława Radziwiłła w latach 1656–1665 (Oświęcim 2012). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego po 1569 r. oraz nieformalnych systemów władzy w Europie XVI–XVII w.

Książki autora:

- Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII wieku