Ciało w literaturze, literackie, literatury. Trzy studia o romantyzmie

Swego czasu Marta Piwińska pisała, że wiemy już niemal wszystko o romantycznym duchu i duchach, w związku z czym czas na zajęcie się romantycznym ciałem, o którym wiemy niewiele. Kompleksową odpowiedzią na to wezwanie stała się dopiero książka Pauliny Abriszewskiej Ciało w literaturze, literackie, literatury. Trzy studia o romantyzmie. Książka nie zamyka przy tym perspektywy badawczej. Wprost przeciwnie – i to jedna z zalet recenzowanej pozycji – rozważania Autorki przecierają szlaki myślowe, wytyczają horyzonty refleksji o problemie i zarazem akcentują swoją (nieuchronną w tym przypadku) fragmentaryczność. Trzeba tu podkreślić odwagę badaczki w zmierzeniu się z tematem, o którym wiedzieliśmy, że wymaga zmierzenia się, ale który jednak omijaliśmy; dalsze pisanie o romantycznej somatyczności i sensualności musi rozpoczynać się od książki Ciało w literaturze, literackie, literatury, inicjującej w polskich badaniach nad romantyzmem systematyczną dyskusję nad somatycznością i sensualnością.

Fragment recenzji wydawniczej Michała Kuziaka

Wstęp. Ciało w literaturze, literackie, literatury

Część I. Chiazm, ruch, płacz – o lirykach lozańskich raz jeszcze
1. Chiazmatyczna cykliczność a ironia (nie)romantyczna
2. Snucie Ja
3. Rewizje
4. Polały się łzy me czyste, rzęsiste. Ciało, sensualność
Przedziwna liryka i krytyka somatyczna
Problem odbioru
Wspólnota adeptów sztuki interpretacji
5. Wykraczając poza tekst

Część II. Romantyczne ucieleśnienie. Dystans, bliskość, ambiwalencje
1. Dyskurs cielesny
Dyskusje. Problemy
Dyskursy. Przecięcia
2. Dystans
Konwencja społeczna, salonowy dystans
„Dwie plamy atramentu”
Erotyka oka, gorączka erotyczna, romantyczna heroina
Fantazmatyczny dystans, semiotyzacja ciała, ciało jako a(o)bject
Oko a „czucie”
3. Ambiwalencje
„Posągom jego myśli brakowało ciała”
„Zmysły idealne” i „nadświatowe ja”
„Kto kocha – widzieć chce choć cień postaci”
Ambiwalentny zwrot ku ciału – Poganka Narcyzy Żmichowskiej

Część III. Ciało literatury
1. Materia życia – materia literatury
2. Medialne kolaże romantyzmu
Rysunki, bazgroły
Lektooralność
Rękopisy
3. Oralność / piśmienność: rekonesans
4. Tęsknota za głosem i gestem, krytyka druku – przypadek Norwida
Norwidowskie (i nie tylko) aporie
Medialna triada
Norwidowskie słowo

Zakończenie, czyli dalsze pytania

Spis skrótów
Bibliografia
Nota bibliograficzna
Summary
Indeks osobowy

Paulina Abriszewska