Polityka rynku pracy w Społecznej Gospodarce Rynkowej Niemiec

Nagroda Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznychw w konkursie na najlepszą pracę naukową z obszaru pracy i polityki społecznej (2021)

Wstęp / 9

Rozdział 1. Niemiecki model Społecznej Gospodarki Rynkowej
1.1. Ideologiczne podstawy / 21
1.2. Konstruowanie niemieckiej SGR po II wojnie światowej / 34
1.3. Niemiecki model gospodarczy na tle „różnorodności kapitalizmów” / 42

Rozdział 2. Polityka rynku pracy w niemieckim modelu Społecznej Gospodarki Rynkowej
2.1. Uzasadnienie teoretyczne dla interwencji na rynku pracy / 55
2.2. Polityka rynku pracy według doktryny ordoliberalnej i klasyków SGR / 59
2.3. Od SGR do keynesizmu: od polityki aktywizującej do polityki aktywnej / 67
2.4. Kryzysy i próby reform / 78

Rozdział 3. Transformacja gospodarki wschodnioniemieckiej a polityka rynku pracy
3.1. Zjednoczenie Niemiec – perspektywa rynku pracy / 81
3.2. Strategie płacowe w procesie transformacji – ujęcie modelowe / 87
3.3. Koncepcje alternatywne / 90
3.4. Federalny Urząd Pracy jako instytucja transferu finansowego / 94
3.5. Instrumenty aktywnej polityki rynku pracy / 97
3.6. Zmiany na rynku pracy w procesie transformacji / 103

Rozdział 4. Reformy Hartza: zwrot od polityki aktywnej do aktywizującej
4.1. Cele i instrumenty polityki rynku pracy / 109
4.2. Polityka rynku pracy przed reformą / 112|
4.3. A ktywizująca polityka rynku pracy / 117
4.4. Charakterystyka reform Hartza / 120
4.5. Restrukturyzacja administracji pracy / 125
4.6. Zmiany w systemie świadczeń kompensacyjnych / 127

Rozdział 5. Nowe instrumentarium polityki rynku pracy
5.1. Model 4PM / 133
5.2. Profilowanie bezrobotnych / 135
5.3. Instrumenty aktywizacji zawodowej / 138
5.3.1. Pośrednictwo pracy / 139
5.3.2. Orientacja i doradztwo zawodowe / 143
5.3.3. Szkolenia i doskonalenie zawodowe / 145
5.3.4. Środki wspierające zatrudnienie bezrobotnych / 149
5.3.4.1. Wsparcie dla pracodawców tworzących miejsca pracy dla bezrobotnych / 149
5.3.4.2. Wspieranie samozatrudnienia / 150
5.3.5. Instrumenty wspierające tworzenie miejsc pracy na drugim rynku pracy / 153
5.3.5.1. Tworzenie miejsc pracy dla bezrobotnych / 153
5.3.5.2. Ein-Euro-Jobs jako instrument aktywizacji długotrwale bezrobotnych / 154
5.3.6. Uwagi końcowe / 157

Rozdział 6. Sytuacja na rynku pracy po reformach Hartza
6.1. Zatrudnienie i bezrobocie / 161
6.2. Procesy na rynku pracy / 169
6.3. Funkcjonowanie rynku pracy w okresie kryzysu gospodarczego 2008+ / 177
6.4. Polityka regulacyjna po 2005 r. / 180
6.5. Niemiecki rynek pracy – zagrożenia i wyzwania / 185

Rozdział 7. Ewaluacja aktywizującej polityki rynku pracy
7.1. Metodologiczne aspekty ewaluacji / 193
7.2. Rezultaty metaanaliz / 197
7.3. Badania ewaluacyjne a reforma Hartza / 200
7.4. Wydatki na politykę rynku pracy / 202
7.5. Wpływ zmian w systemie świadczeń kompensacyjnych na zatrudnienie / 207
7.6. Oddziaływanie instrumentów aktywnej polityki rynku pracy / 210
7.6.1. Pośrednictwo pracy / 210
7.6.2. Szkolenia i doskonalenie zawodowe / 215
7.6.3. Szkolenia przygotowujące młodzież do nauki zawodu / 223
7.6.4. Środki wspierające zatrudnienie na pierwszym rynku pracy / 225
7.6.4.1. D otacje płacowe dla pracodawców tworzących miejsca pracy dla bezrobotnych / 225
7.6.4.2. Wspieranie samozatrudnienia / 226
7.6.5. Ein-Euro-Jobs bliżej grupy celowej / 228

Zakończenie / 233
Bibliografia / 239
Spis tabel / 257
Spis wykresów / 259
Streszczenie / 261
Summary / 265

Michał Moszyński

Zenon Wiśniewski