Zmiany na rynku pracy w perspektywie społecznej

Ranga i złożoność zmian występujących na rynku pracy wymaga systematycznego ich diagnozowania. Aby dokonać oceny tych zmian, należy zbadać ich zgodność z prawidłowościami rozwoju społeczno-gospodarczego, uwzgledniając w szczególności aspekty społeczne. W opracowaniu podjęto to wyzwanie i dokonano analizy dylematów rynku pracy, wiążących się z podejmowaniem decyzji zarówno na szczeblu makroekonomicznym, jak i mikroekonomicznym. Książka dobrze wpisuje się w międzynarodową dyskusję teoretyków i praktyków rynku pracy dotyczącą jego przyszłego kształtu, adekwatnego do zmian demograficznych i społeczno-gospodarczych. Mamy nadzieję, że wnioski i rekomendacje zaprezentowane w publikacji pozwolą państwu skuteczniej interweniować na rynku pracy i efektywniej wykorzystywać publiczne środki.

Od Redaktorów / 11

Część I. Rynek pracy w procesie przemian

Lucjan Miś
Bezrobocie i zatrudnienie w krajach grupy wyszehradzkiej w latach 2004–2018 / 19
1. Wprowadzenie / 19
2. Bezrobocie w krajach GW w ostatnich latach / 21
2.1. Stopa bezrobocia / 21
2.2. Bezrobocie wśród kobiet / 23
2.3. Bezrobocie długotrwałe / 24
3. Zatrudnienie / 25
3.1. Stopa aktywności zawodowej / 25
3.2. Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy / 26
4. Produktywność / 27
5. Podsumowanie i wnioski końcowe / 28
Literatura / 29

Weronika Wyduba, Sławomir Kalinowski
Zawody deficytowe i nadwyżkowe w kontekście potrzeb wiejskiego rynku pracy / 31
1. Wprowadzenie / 31
2. Potrzeby rynku pracy na wsi – przegląd literatury / 33
3. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w Polsce / 35
4. Zawody deficytowe i nadwyżkowe a potrzeby wiejskiego rynku pracy / 38
5. Podsumowanie i wnioski końcowe / 44
Literatura / 45

Wiktoria Wróblewska
Kondycja zdrowotna kobiet w wieku mobilnym i jej uwarunkowania demograficzno-społeczne / 49
1. Wprowadzenie / 49
2. Zasoby demograficzne / 50
3. Trwanie życia i umieralność kobiet w wieku od 15 do 44 lat / 53
4. Wskaźniki stanu zdrowia / 57
5. Uwarunkowania demograficzne i społeczne ocen stanu zdrowia / 61
6. Podsumowanie i wnioski końcowe / 67
Literatura / 68

Monika Maksim, Monika Wojdyło
Determinanty skutecznego aktywizowania bezrobotnych za pomocą programów specjalnych / 71
1. Wprowadzenie / 71
2. Innowacyjna koncepcja aktywizacji zawodowej bezrobotnych 50+ / 72
3. Programy specjalne – regulacje prawne / 76
4. Metoda badania / 80
5. Wyniki badań / 81
5.1. Otoczenie ekonomiczne i instytucjonalne / 81
5.2. D oradcy klienta w powiatowych urzędach pracy / 84
5.3. Bezrobotni 50+ / 85
6. Podsumowanie i wnioski końcowe / 86
Literatura / 91

Monika Wojdyło, Kamil Zawadzki
Coaching rozwojowy jako proces oddziaływania na elastyczność zawodową pracujących / 95
1. Wprowadzenie / 95
2. Idea coachingu rozwojowego / 96
3. Koncepcja elastyczności zawodowej pracujących / 97
3.1. E lastyczny rynek pracy a elastyczność zawodowa pracujących / 97
3.2. Konceptualizacja i operacjonalizacja elastyczności zawodowej / 98
3.3. Macierz zmiany sytuacji zawodowej / 100
4. Podnoszenie elastyczności zawodowej w procesie coachingu rozwojowego / 103
5. Podsumowanie i wnioski końcowe / 105
Literatura / 107

Część II . Praca – zadowolenie, kompetencje przyszłości

Dominik Buttler
Bezrobocie i indywidualny dobrostan w Polsce / 111
1. Wprowadzenie / 111
2. Użyteczność wskaźników subiektywnego dobrostanu dla polityki publicznej / 112
3. Bezrobocie a subiektywny dobrostan. Charakterystyka związku / 113
4. Procedura badawcza / 116
5. Analiza wyników / 119
6. Podsumowanie i wnioski końcowe / 121
Literatura / 122

Tomasz Szubert
Związki między miejscem zamieszkania, wykonywanym zawodem a zadowoleniem z pracy (ujęcie lokalne i międzynarodowe) / 125
1. Wprowadzenie / 125
2. Cel, zakres i metody badawcze badania / 127
3. Rezultaty badawcze / 128
4. Podsumowanie i wnioski końcowe / 136
Literatura / 137

Mirosław Grewiński, Marek Kawa, Joanna Lizut
The polish higher education in the context of new skills and Competences / 139
1. Introduction / 139
2. From the Experience of Higher Education in Poland to Others / 140
3. What is more important – diploma or skills? / 142
4. Skills and compatences of future – some proposals / 147
5. Conclusion / 154
References / 155

Cecylia Sadowska-Snarska
Kształcenie opiekunów osób zależnych – doświadczenia niemieckie / 159
1. Wprowadzenie / 159
2. Problem starości demograficznej w Niemczech / 161
3. Nauka zawodu pielęgnacyjno-opiekuńczego / 164
4. System kształcenia dualnego opiekunów osób zależnych na poziomie szkoły wyższej / 168
5. Promocja kształcenia w zawodzie opiekuna / 171
6. Dokształcanie nieformalnych opiekunów osób zależnych / 173
6.1. Szkolenia pielęgnacyjne w ramach ambulatoryjnych służb opiekuńczych / 174
6.2. Kursy oferowane przez związki i stowarzyszenia / 174
7. Podsumowanie i wnioski końcowe / 176
Literatura / 177

Stanisław Kaczyński
Oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do pracy na progu xxi wieku / 179
1. Wprowadzenie / 179
2. Pojęcie kompetencji / 180
3. Oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do pracy / 184
4. Podsumowanie i wnioski końcowe / 190
Literatura / 191

Część III . Demograficzne aspekty polityki społecznej

Cezary Żołędowski
Czy polska jest już państwem imigracyjnym? Tendencje w migracjach zagranicznych z udziałem polski / 195
1. Wprowadzenie / 195
2. Perspektywa teoretyczna centrum–peryferie w badaniach migracji międzynarodowych / 197
3. Statystyka migracji zagranicznych z udziałem Polski / 200
4. Czy Polska jest już państwem imigracyjnym? / 206
5. Zakończenie / 209
Literatura / 210

Tadeusz Kamiński
Polska polityka rodzinna na tle innych państw grupy wyszehradzkiej / 213
1. Wprowadzenie / 213
2. Wspólne wyzwania / 214
3. Świadczenia związane z urodzeniem dziecka i opieką w pierwszych latach życia / 217
4. Wspieranie rodzin w kosztach wychowywania dzieci / 221
5. Podsumowanie i wnioski końcowe / 225
Literatura / 226

Maciej Cesarski
Polityka osadnicza jako pochodna polityki społecznej w przestrzennym aspekcie zamieszkiwania / 229
1. Wprowadzenie / 229
2. Przestrzenne relacje infrastruktury społecznej i osadniczej / 233
3. Polityka społeczna i osadnicza a kwestia społeczna / 237
4. Związki polityki społecznej i osadniczej – znaczenie dla równoważenia przestrzeni zamieszkanej / 241
5. Podsumowanie i wnioski końcowe / 245
Literatura / 247

Andrzej Rączaszek
Depopulacja miast górnośląskiego okręgu przemysłowego na tle ich rozwoju historycznego / 251
1. Wprowadzenie / 251
2. Określenie zakresu przestrzennego badania / 252
3. Gospodarcze uwarunkowania rozwoju miast na Górnym Śląsku / 255
4. Przestrzenne konsekwencje rozwoju przemysłu / 257
5. Rozwój demograficzny miast Górnego Śląska i Zagłębia / 259
6. Zmiana liczby mieszkańców wybranych miast w okresie transformacji / 263
7. Wnioski końcowe – kierunki zmian / 266
Literatura / 267

Część IV. Kształtowanie bezpieczeństwa socjalnego

Magdalena Knapińska
Poziom, dynamika i relacje płac w Polsce na tle krajów unii europejskiej / 273
1. Wprowadzenie / 273
2. Pojęcie płac w literaturze ekonomicznej / 274
3. Poziom i dynamika wynagrodzeń przeciętnych i minimalnych / 277
4. Relacje płacowe ze względu na płeć / 282
5. Relacje płacowe w przekroju przestrzennym Polski i wybranych krajów europejskich / 285
6. Relacje płac w sekcjach i grupach zawodowych / 288
7. Podsumowanie i wnioski końcowe / 291
Literatura / 292

Marta Juchnowicz, Hanna Kinowska
Zależność między poziomem zaspokojenia potrzeb przez pracowników i oceną sprawiedliwości wynagradzania oraz zaangażowaniem w pracy / 295
1. Wprowadzenie / 295
2. Sprawiedliwość, sprawiedliwość dystrybutywna i społeczna / 296
3. Sprawiedliwość wynagradzania / 300
4. Zarządzanie przez zaangażowanie / 302
5. Wyniki badań / 303
6. Podsumowanie i wnioski końcowe / 308
Literatura / 309

Marek Bednarz
Nowe ryzyka socjalne jako wyzwanie dla zabezpieczenia społecznego / 311
1. Wprowadzenie / 311
2. Nowe ryzyka socjalne jako konsekwencja przemian społeczno-ekonomicznych / 312
3. Ryzyko socjalne i świadczenia z tytułu jego wystąpienia w regulacjach międzynarodowych i europejskich / 318
4. Podsumowanie i wnioski końcowe / 322
Literatura / 323

Jerzy Krzyszkowski
Stan i perspektywy rozwoju zintegrowanej lokalnej polityki społecznej / 327
1. Wprowadzenie / 327
2. Dyferencjacja, integracja i kooperacja w lokalnej polityce społecznej w teorii i praktyce / 329
3. Badania jakościowe lokalnej polityki społecznej przeprowadzone w ramach uczestnictwa w projektach „Kooperacja 3D” oraz „Krajowa Sieć Reintegracji” / 334
4. Podsumowanie i wnioski końcowe / 337
Literatura / 340

Tadeusz Kowalewski
Funkcjonowanie systemu pomocy społecznej wobec rodzin w układzie lokalnym / 343
1. Wprowadzenie / 343
2. Pomoc społeczna w polityce społecznej państwa / 344
3. Skala pomocy społecznej na rzecz rodzin w Łomży / 349
4. Skala wypłat świadczeń wychowawczych „Rodzina 500 plus” w Łomży / 351
5. Wpływ świadczenia wychowawczego „Rodzina 500 plus” na sytuację socjalną rodzin / 352
6. Podsumowanie i wnioski końcowe / 354
Literatura / 355

Cecylia Sadowska-Snarska

Zenon Wiśniewski