Krypty grobowe kościoła pw. Św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych. Tom 1: Archeologia – Historia – Kostiumologia

Dwa tomy prezentowanej publikacji  są relacją z fascynującej naukowej przygody, którą wraz z członkami mojego zespołu wspólnie przeżyliśmy, realizując założenia projektu zatytułowanego „Krypty grobowe kościoła pw. św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle analizy interdyscyplinarnej”, sfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Oba tomy powstały przy współpracy z wieloma naukowcami reprezentującymi różne dyscypliny nauki. Tworzą one spójną całość, ale jednocześnie zostały tak przygotowane, aby mogły funkcjonować jako oddzielne książki, w których wyraźnie zaznaczono zakres poruszanych tematów. Takie rozwiązanie ma ułatwić czytelnikom dotarcie do interesujących ich zagadnień.

W tomie I przedstawiono między innymi najnowsze techniki przeszukiwania krypt. Ukazano całe spektrum badań inwazyjnych i nieinwazyjnych, którym poddano puste przestrzenie, zlokalizowane pod posadzką świątyni i klasztornych krużganków. Omówiono architekturę krypt i znajdujące się w nich pochówki, a także przedmioty znalezione przy zmarłych, ich odzież, tkaniny, z jakich ją uszyto i barwniki użyte do ich pofarbowania. Zaprezentowano również historie: grobu Bolesława Wstydliwego, relikwii Błogosławionej Salomei i Arcybractwa Męki Pańskiej.

W tomie II przedstawiono badania antropologów, genetyków, palinologów, mikrobiologów, botaników i metalograficzne wybranych obiektów oraz prace konserwatorów zabytków. Opisano występujące na szczątkach ludzkich zmiany patologiczne i wyniki badania szkieletów znajdujących się w sarkofagu Bolesława Wstydliwego. Scharakteryzowano też diety wybranych osób pochowanych w kryptach. Ponadto zaprezentowano dwie metody rekonstrukcji twarzy na podstawie czaszek. Na koniec omówiono materiał roślinny znaleziony w poduszkach, materacach, bukietach, wiankach oraz wewnątrz zabalsamowanych ciał oraz wyniki analiz mikrobiologicznych krypt, szczątków ludzkich i elementów wyposażenia grobowego.

Mamy nadzieję, że przygotowane publikacje będą stanowiły kompendium wiedzy, wyznaczające dla przyszłych badaczy krypt kierunki, w jakich będą mogli podejmować swoje badań.

Zagadnienia wstępne / 10
Wprowadzenie (Anna Drążkowska) / 11
Lokalizacja bazyliki św. Franciszka w przestrzeni średniowiecznego
Krakowa (Monika Łyczak) / 15
Zespół klasztorny Franciszkanów w Krakowie – rozwój przestrzenny
(Halina Rojkowska-Tasak) / 24

Archeologia / 50
Kompleksowe rozpoznanie metodą georadarową (GPR) wnętrza bazyliki
Franciszkanów w Krakowie (Fabian Welc, Monika Łyczak, Anna Drążkowska) / 51
Krypty grobowe – analiza architektoniczna (Monika Łyczak, Anna Drążkowska,
Halina Rojkowska-Tasak, Stanisław Cechosz, Łukasz Holcer) / 84
Pochówki z krypt bazyliki i krużganków klasztoru. Analiza i próba
identyfikacji (Anna Drążkowska) / 118
Formy i sposoby zdobienia XVII- i XVIII-wiecznych trumien (Anna Drążkowska) / 140
Wyposażenie grobowe (Marcin Nowak, Anna Drążkowska, Monika Łyczak) / 177
Zastosowanie obrazowych metod pomiaru do inwentaryzacji krypt
(Maciej Bernaś, Antoni Rzonca) / 280
Krypty pod bazyliką Franciszkanów w Krakowie w technologii 3D (Jakub Curyło) / 291

Historia / 312
Historia grobu Bolesława Wstydliwego w bazylice Franciszkanów (Franciszek Solarz, OFMConv.) / 313
Historia relikwii błogosławionej Salomei (Franciszek Solarz, OFMConv.) / 327
Arcybractwo Męki Pańskiej na tle jego historii i posłannictwa (Franciszek Solarz, OFMConv.) / 336
Kostiumologia. Tkaniny. Barwniki / 350
Odzież osób świeckich i duchownych (Anna Drążkowska) / 351
Pasy siatkowe (Rafał Szwelicki, Anna Drążkowska) / 361
Tekstylia odzieżowe, obiciowe i elementy pasmanteryjne z krypt bazyliki św. Franciszka z Asyżu w Krakowie (Maria Cybulska) / 372
Izolacja i identyfikacja naturalnych substancji barwiących obecnych w tkaninach grobowych (Magdalena Śliwka-Kaszyńska) / 407

Spis ilustracji / 421
Spis tabel / 431
Bibliografia / 433
Noty o autorach / 461
Summary / 463

Anna Drążkowska