Rady uczelni: regulacje i dobre praktyki

Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) utworzyli w dniu 7 czerwca 1997 r. rektorzy reprezentujący polskie uczelnie posiadające uprawnienia do nadawania stopnia doktora w co najmniej jednej dyscyplinie. KRASP jest instytucją przedstawicielską środowiska szkolnictwa wyższego i nauki w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Rektorzy zrzeszeni w KRASP mogą działać w ramach umocowanych w Statucie konferencji rektorów poszczególnych typów uczelni. Członkami KRASP są – obok uczelni publicznych – także akademickie uczelnie niepubliczne, a uczelnie nieakademickie (zawodowe) uprawnione do prowadzenia studiów magisterskich mogą ubiegać się o status uczelni stowarzyszonej. Konferencje zrzeszające uczelnie zawodowe mogą uzyskać status konferencji stowarzyszonej. Obecnie KRASP tworzy 108 uczelni akademickich reprezentowanych przez rektorów, w tym 11 uczelni niepublicznych. Ponadto dziewięć szkół wyższych ma status uczelni stowarzyszonych. Konferencja wyróżnia się swym dorobkiem programowym, dotyczącym rozwoju szkolnictwa wyższego, a w tym strategią z 2009 r., ustawą z 2005 r., programem z 2015 r. oraz monografiami na temat ustawy z 2018 r., włączając w to niniejszą książkę.

Fundacja Rektorów Polskich (FRP) została ustanowiona 7 czerwca 2001 r. przez 80 rektorów uczelni członkowskich Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Do grona założycieli Fundacji należą rektorzy najbardziej renomowanych polskich uczelni. Wśród założycieli znaleźli się rektorzy członkowskich akademickich uczelni niepublicznych. Fundacja rozpoczęła działalność z dniem 1 września 2002 r. Głównym celem FRP, utworzonej w formule organizacji pozarządowej w następstwie obywatelskiej inicjatywy rektorów, jest działanie na rzecz rozwoju edukacji, nauki i kultury w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem szkolnictwa wyższego, a w tym wspieranie polityki naukowej, edukacyjnej i kulturalnej państwa. Od 2003 r. współpracuje z założonym wspólnie z Konferencją Uczelni Niepublicznych Instytutem Społeczeństwa Wiedzy (ISW) o statusie fundacji. Obie fundacje, będąc organizacjami pożytku publicznego, ustanowiły wspólnie think-tank FRP-ISW, który uzyskał status uznanego i rozpoznawalnego w świecie centrum badań nad szkolnictwem wyższym i nauką.

www.frp.org.pl

www.krasp.org.pl

Wprowadzenie / 7

Rozdział 1. Geneza i uwarunkowania prawne działania rady uczelni na gruncie prawa o szkolnictwie wyższym i nauce / 11
Rozdział 2. Statut uczelni jako podstawa działania rady uczelni / 21
Rozdział 3. Rekomendowane procedury, dobre praktyki i dylematy w działaniach rady uczelni / 33
Rozdział 4. Rada uczelni jako organ aktywny w polityce finansowej i zarządzaniu uczelnią / 45
Rozdział 5. Zasady rzetelności oraz unikanie konfliktu interesów w funkcjonowaniu rad uczelni z uwzględnieniem doświadczeń międzynarodowych / 57
Uwagi końcowe / 85
Bibliografia / 89

Dodatek 1. Wykaz regulacji dotyczących rady uczelni w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce / 97
Dodatek 2. Regulacje statutowe dotyczące rady uczelni w statutach uczelni należących do grupy laureatów konkursu MNISW – „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” / 103
Dodatek 3. Przykładowe zapisy regulaminów rad uczelni dotyczące zasad etycznych działania rady oraz unikania konfliktu interesów i działalności konkurencyjnej / 141
Dodatek 4. Uwagi i wnioski dotyczące rady uczelni w protokołach z posiedzeń Zespołu ds. monitorowania wdrażania reformy szkolnictwa wyższego i nauki, powołanego przez MNISW – wyciągi z protokołów / 147
Dodatek 5. Rada uczelni w opracowaniach projektu „Statut 2.0. Koncepcja porządku ustrojowego akademickiej uczelni publicznej” – wybór fragmentów raportów / 150
Dodatek 6. Modele rad uczelni w opracowaniach i raportach Komisji ds. Strategicznych Problemów Szkolnictwa Wyższego KRASP – wybór fragmentów raportów / 160
Dodatek 7. Wnioski i propozycje formuły rady uczelni w pracach Zespołu NKN „Ustrój i Zarządzanie w szkolnictwie wyższym” / 167
Dodatek 8. Modele i założenia dotyczące rad uczelni w pracach Zespołów Ekspertów MNISW – wybór fragmentów raportów / 173
Dodatek 9. Uwagi dotyczące formuły rady uczelni (rady powierniczej) w opracowaniach Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego – wybór fragmentów raportu / 176
Dodatek 10. Wnioski i rekomendacje dotyczące modelu rady uczelni w Raporcie Komisji Europejskiej / 177
Dodatek 11. Program rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r. Część V. Deregulacja w systemie szkolnictwa wyższego (FRP, KRASP) – wybór fragmentów raportu / 181
Dodatek 12. Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce do 2020 roku / 187
Dodatek 13. Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego 2010–2020 – wybór fragmentów opracowania / 189

O autorach / 193

Jerzy Woźnicki