OPIS
Składające się na niniejszy tom dwa dzieła Anthony'ego Ashleya Coopera, trzeciego Carla Shaftesbury (1671–1713), ukazują wszechstronność filozofa łączącego podziw dla starożytnych ideałów moralnych z hasłami wolnościowymi. W Badaniach dotyczących cnoty, czyli zalety moralnej postuluje on istnienie przyrodzonej ludzkiej życzliwości oraz bezinteresownego charakteru cnoty. Uzasadnieniem owych założeń ma być przekonanie o naturalnym ładzie odnajdowanym zarówno w przyrodzie, jak i w świecie ludzkim – umyśle każdego człowieka oraz w jednoczącej ludzi społeczności. Jednakże punktem wyjścia przedstawionych w dziele analiz jest kontrowersyjne w owym czasie pytanie o samoistność cnoty czy – wyrażając rzecz wprost – o możliwość istnienia społeczności cnotliwych ateistów. Istotnym dopełnieniem poruszanych tam zagadnień jest Sensus communis. Esej o wolności dowcipu i humoru, w którym Shaftesbury wskazuje na potrzebę swobodnej wypowiedzi i debaty publicznej. Kluczową rolę mają przy tym odgrywać kpina i dowcip, zmniejszające społeczne antagonizmy i pozwalające na funkcjonowanie ludzkiej zbiorowości jako organicznej całości. Chociaż zatem wzorcem dla Shaftesbury'ego jest odległa kultura antyku, zwłaszcza neoplatonizm i stoicyzm, to równie bliskie są mu oświeceniowe hasła rozumności, tolerancji i swobód politycznych.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie tłumacza / 7
Badania dotyczące cnoty, czyli zalety moralnej
KSIĘGA PIERWSZA / 45
Część pierwsza / 45
Rozdział pierwszy / 45
Rozdział drugi / 47
Część druga / 53
Rozdział pierwszy / 53
Rozdział drugi / 58
Rozdział trzeci / 63
Rozdział czwarty / 69
Część trzecia / 73
Rozdział pierwszy / 73
Rozdział drugi / 77
Rozdział trzeci / 82
KSIĘGA DRUGA / 101
Część pierwsza / 101
Rozdział pierwszy / 101
Rozdział drugi / 104
Rozdział trzeci / 108
Część druga / 119
Rozdział pierwszy / 119
Rozdział drugi / 148
Rozdział trzeci / 165
Wniosek / 173
Sensus communis. Esej o wolności dowcipu i humoru w liście do przyjaciela
Część pierwsza /179
Rozdział pierwszy / 179
Rozdział drugi / 181
Rozdział trzeci / 183
Rozdział czwarty / 185
Rozdział piąty / 189
Rozdział szósty / 192
Część druga / 197
Rozdział pierwszy / 197
Rozdział drugi / 205
Rozdział trzeci / 207
Część trzecia / 213
Rozdział pierwszy / 213
Rozdział drugi / 219
Rozdział trzeci / 223
Rozdział czwarty / 229
Część czwarta / 235
Rozdział pierwszy / 235
Rozdział drugi / 240
Rozdział trzeci / 246