Prof. dr hab. teologii, profesor stowarzyszony Uniwersytetu Nawarry, prodziekan ds. nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierownik Pracowni Szlaku św. Jakuba (Camino de Santiago) na UMK. Wśród zainteresowań badawczych znajduje się średniowieczna egzegeza biblijna, liturgia hiszpańsko-mozarabska, tomizm biblijny, relacje nauka–religia oraz fenomen pielgrzymek do Composteli. Redaktor naczelny czasopisma „Scientia et Fides” oraz serii wydawniczej „Scholastica Thoruniensia” w Wydawnictwie Naukowym UMK. Członek Papieskiej Akademii św. Tomasza z Akwinu. Tłumacz z języka hiszpańskiego i łacińskiego. Autor m.in. Wiarygodność i tożsamość. Teologia wiary św. Tomasza z Akwinu a współczesność (Kraków 2013), Mozarabowie i ich liturgia (Toruń 2015), Odkupiciel i przyjaciel. U podstaw chrystologii soteriologicznej św. Tomasza z Akwinu w świetle "Super Psalmos" (Poznań-Warszawa 2020).
Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 6
„Na przestrzeni czterech minionych dziesięcioleci nastąpiło wielkie odrodzenie pielgrzymowania szlakiem wiodącym do grobu św. Jakuba Apostoła – Camino de Santiago. Znaczący wpływ miało na to najpierw przemówienie św. Jana Pawła II wygłoszone 9 listopada 1982 roku w katerze w Santiago de Compostela, nazwane Aktem Europejskim, następnie zaś ogłoszenie Szlaku Jakubowego przez Radę Europy pierwszym Europejskim Szlakiem Kulturowym oraz wpisane go przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości. Te znaczące wydarzenia i działania zaowocowały powstaniem nowych inicjatyw związanych z kultem św. Jakuba, przyczyniły się też do wzrostu liczby oznakowanych odcinków Camino de Santiago oraz wzmocniły jego wyjątkową rangę jako niezwykle ważnego dla tożsamości Europy. Pielgrzymowanie do sanktuarium św. Jakuba stanowi bowiem jeden z najważniejszych elementów, jaki przyczynił się do zjednoczenia różnych ludów europejskich.
[…] Pielgrzymi trud jest przypomnieniem, że nic, co stanowi jakąś wartość, nie przychodzi bez wysiłku, celu zaś pielgrzymki nie można osiągnąć bez wytrwałości i determinacji. Budowanie pomyślnej przyszłości Europy stanowi swoiste „Camino”, pielgrzymowanie okupione trudem, zawsze jednak z tą świadomością, że dla takiego celu warto było wyruszyć w drogę”.
Biskup Tarnowski Andrzej Jeż
Oddajemy do Państwa rąk szósty tom wydawnictwa zbiorowego Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Jak każdy z poprzednich tomów, także i ten, zawiera teksty, które są owocem interdyscyplinarnych badań nad fenomenem popularności pielgrzymowania i wędrówek Drogą św. Jakuba, a także rozwoju kultu św. Jakuba w Europie.
W prezentowanym tomie zamieszczamy teksty teologów, historyków, filozofów i geografów, a także członków Bractw św. Jakuba. Każda z prac dotyka różnych caminowych wątków, a pierwszym z nich jest refleksja prof. Klausa Herbersa, cenionego eksperta z zakresu historii tzw. Kodeksu Kaliksta, dotycząca interpretacji kultu św. Jakuba w perspektywie starań Composteli o uznanie swej rangi jako „stolicy apostolskiej”. […]
Niektóre teksty zamieszczone w książce zostały wygłoszone jako wykłady podczas dwóch konferencji naukowych. Pierwsza z nich – XIV Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Sanktuaria na drodze św. Jakuba. Podsumowanie Roku Świętego Compostelańskiego 2021–2022” odbyła się w Muzeum Historyczno-Archeologicznym w Głogowie w dniu 22 kwietnia 2023 roku. Druga konferencja została zorganizowana w Sanktuarium św. Jakuba Starszego Apostoła przy Drodze Via Regia w Brzesku w dniu 21 października 2023 roku (XV Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Dziedzictwo kulturowe Drogi św. Jakuba”).
Od początku tworzenia serii wydawniczej Camino Polaco towarzyszy nam owocne doświadczenie współpracy z różnymi środowiskami, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Pragniemy podziękować wszystkim autorom tekstów za podjęcie wysiłku i przygotowanie oryginalnych opracowań naukowych. Wierzymy, że szósty tom publikacji zbiorowej Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość wzbogaci dotychczasowy stan wiedzy związany z Drogą św. Jakuba, a także będzie impulsem do podejmowania dalszych badań nad fenomenem rozwoju szlaku pielgrzymkowego do Santiago de Compostela zarówno w Polsce, jak i w Europie.
Słowo Biskupa Tarnowskiego / 7
Słowo Marty Malec-Lech – członka Zarządu Województwa Małopolskiego / 9
Słowo ks. Józefa Drabika – kustosza Sanktuarium św. Jakuba Starszego Apostoła przy Drodze Via Regia w Brzesku / 11
Wstęp – ks. Piotr Roszak, Franciszek Mróz, ks. Marcin Gazda / 13
Artykuły
Klaus Herbers
Liber Sancti Jacobi – Kodeks Kalikstyński: kluczowy dokument dla kultu św. Jakuba oraz pielgrzymek / 19
Roman Bielecki OP
Koniec camino, jakie znamy / 45
Ks. Bogdan Ferdek
Camino jako laboratorium wiary / 55
Ks. Janusz Królikowski
„Stara Europo: odnajdź siebie samą! Bądź sobą!” / 69
Ks. Michał Kłosowski
Walka duchowa jako integralna część pielgrzymowania do Santiago de Compostela / 81
Vedran Prazen
Dziedzictwo Camino de Santiago – Chorwacja / 97
Franciszek Mróz
Sanktuaria św. Jakuba w przestrzeni pielgrzymowania Polski / 103
Dariusz Lipiński
Wpływ pandemii COVID-19 na wędrowanie Drogą św. Jakuba Co się zmieniło? / 133
Camino de Santiago w Polsce
Ks. Dariusz Doburzyński
Dwadzieścia lat polskich drukowanych relacji z Camino. Próba podsumowania / 157
Waldemar Hass
Ze św. Mikołajem do św. Jakuba – nowy, jubileuszowy odcinek Drogi św. Jakuba w Głogowie / 177
Ks. Marcin Gazda
Jubileuszowy Rok Compostelański w Sanktuarium św. Jakuba w Brzesku przy drodze Via Regia / 189
Ks. Norbert Widok
Caminowe spotkania na Drogach Jakubowych w diecezji opolskiej / 201
Mirosława Buczyńska, Jerzy Kalinowski
Bractwo św. Jakuba Apostoła w Toruniu – historia powstania, rozwój i działalność / 223
Piotr Roszak
- Camino de Santiago - nie tylko droga. Historia i współczesność Szlaku św. Jakuba
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Kolosan
- Namiętnie kochać świat. Teologia laikatu według św. Josemarii Escrivy (1902-1975)
- U progu Camino. Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku szlaku św. Jakuba
- U źródeł pamięci. O "zapominaniu" w historii, teologii i literaturze
- Scientia et Fides, 1 (1) 2013
- Scientia et Fides, 2 (1) 2014
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 1
- Scientia et Fides, 2 (2) 2014
- O przyjaźni. II Dysputy Nawarryjskie w Toruniu
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 2
- Scientia et Fides, 3 (1) 2015
- Mozarabowie i ich liturgia. Chrystologia rytu hiszpańsko-mozarabskiego
- On the Threshold of the Camino. A tourist guide to the Way of St. James in Kujavian-Pomeranian province
- Scientia et Fides, 3 (2) 2015: On Analytic Theology
- Radość służby. Bp Alvaro del Portillo (1914-1994)
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Efezjan
- Scientia et Fides, 4 (2) 2016: 10th anniversary of Mariano Artigas' death
- Scientia et Fides, 5 (2) 2017
- Scientia et Fides, 4 (1) 2016
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 3
- Scientia et Fides, 6 (1) 2018
- Scientia et Fides, 6 (2) 2018
- Scientia et Fides, 7 (1) 2019
- Świętość – wysiłek czy łaska? Według Adhortacji „Gaudete etexsultate” papieża Franciszka
- Scientia et Fides, 7 (2) 2019: Transhumanism
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 4
- Scientia et Fides, 8 (1) 2020
- Camino – biegun, który nas prowadzi i przyciąga... Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku Camino Polaco
- Scientia et Fides, 8 (2) 2020: Philosophical and Theological Aspects of Evolution
- Tomasz z Akwinu. Wykład Pierwszego Listu do Tymoteusza
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Galatów
- Scientia et Fides, 9 (1) 2021
- Tomasz z Akwinu. Wykład Księgi Psalmów
- Tomasz z Akwinu. Wykład Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan
- Scientia et Fides, 9 (2) 2021: Experimental Psychology and the Notion of Personhood
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 5
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Tytusa
- Scientia et Fides, 10 (1) 2022
- Scientia et Fides, 10 (2) 2022: Intellectual virtues for interdisciplinary research in Science and the Big Questions
- Scientia et Fides, 11 (1) 2023
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 6
- Scientia et Fides, 11 (2) 2023
Franciszek Mróz
- Camino – biegun, który nas prowadzi i przyciąga... Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku Camino Polaco
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 6
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 4