Gleby ochrowe. Pozycja w krajobrazie, właściwości, geneza i miejsce w systematyce

„Praca stanowi obszerne opracowanie dotyczące gleb ochrowych występujących na terenie Polski. Autor pracą tą wnosi poważny wkład w poznanie genezy i właściwości jednych z najbardziej unikalnych gleb w oparciu o szeroką wiedzę z zakresu gleboznawstwa, geomorfologii i hydrologii. Praca zawiera wszechstronną analizę morfologicznych, mineralogicznych i mikromorfologicznych, a także fizykochemicznych właściwości gleb na tle różnorodnych procesów fizjograficznych mających wpływ na przebieg procesów glebotwórczych”.

Z recenzji dr. hab. Zbigniewa Zagórskiego, prof. SGGW

„[Praca] chociaż odnosi się tytularnie do gleb ochrowych, to mówi bardzo wiele o zależności geochemicznej gleb, czynnikach warunkujących strukturę pokrywy glebowej w niektórych krajobrazach, czy – po prostu – mówi wiele o funkcjonowaniu przyrody".

Z recenzji dr. hab. Marka Drewnika

1. Wstęp / 7

2. Zakres i metody badań / 9
2.1. Przedmiot badań / 9
2.2. Charakterystyka obiektów badań / 10
2.3. Metody badań  / 24

3. Prawidłowości występowania gleb ochrowych i ich pozycja w krajobrazie  / 27
3.1. Rozmieszczenie znanych miejsc występowania gleb ochrowych / 27
3.2. Prawidłowości geograficzne występowania gleb ochrowych / 33
3.3. Pozycja gleb ochrowych w pokrywie glebowej / 42
3.4. Roślinność porastająca gleby ochrowe / 45

4. Właściwości gleb ochrowych / 47
4.1. Budowa morfologiczna / 47
4.2. Główne cechy mikromorfologiczne / 52
4.3. Uziarnienie i podstawowe cechy fizyczne / 63
4.4. Zawartość węgla organicznego i azotu ogółem oraz wartości stosunku c/n / 68
4.5. Odczyn i zawartość węglanu wapnia / 71
4.6. Zawartość żelaza ogółem i jego form pedogenicznych / 72
4.7. Zawartość wybranych form glinu oraz manganu / 76
4.8. Skład całkowity / 80
4.9. Skład mineralny / 85

5. Geneza gleb ochrowych / 92
5.1. Źródła wzbogacenia gleb ochrowych w żelazo / 92
5.2. Pochodzenie czerwonej barwy gleb ochrowych / 94
5.3. Mechanizm powstawania gleb ochrowych / 96
5.4. Wiek i zagadnienie reliktowości gleb ochrowych / 104

6. Pozycja systematyczna gleb ochrowych / 106
6.1. Relacje gleb ochrowych z innymi glebami / 106
6.2. Kryteria diagnostyczne wyróżniania gleb ochrowych / 108
6.3. Umiejscowienie gleb ochrowych w głównych systemach klasyfikowania gleb / 111

7. Wnioski / 116

Literatura / 118
Ochre soils – position in landscape, properties, genesis and place in soil classification (Summary) / 127

Michał Jankowski