Granice pojęciowe metafizyki

Praca analizuje podstawowy aparaty pojęciowy naszego umysłu, na który składają się takie pojęcia, jak: istnienie, istota, jedność, wielość, prawda czy dobro. Bogato ilustrowana materiałem historycznym, w warstwie teoretycznej książka odwołuje się przede wszystkim do osiągnięć filozofii współczesnej. Zwieńczeniem rozważań jest hipoteza o istnieniu podstawowego uposażenia umysłu; wyjaśnia ona swoistość pojęć granicznych oraz ich rolę w aktywności kognitywnej i wolicjonalnej.

Wprowadzenie / 11
Pojęcia graniczne / 11
Schemat pojęć granicznych / 12
Deskryptywna i konstytutywna natura pojęć / 14
Transcendentalny charakter pojęć granicznych / 18
Bezpośredniość i zapośredniczenie / 20
Zakres i treść pojęć granicznych / 23
Perspektywa historyczna i systematyczna. Samowiedza / 27
Uwagi końcowe / 29

Rozdział I. Schematy pojęciowe metafizyki / 33
Wstęp / 33
Partykularność i ogólność / 38
Byt, myśl i prawda / 46
Dwa typy ogólności / 54
Ogólność idei / 55
Najwyższe rodzaje / 63
Schematy pojęciowe metafizyki / 65
Schemat pojęć kategorialnych (ogólnych) / 66
Schemat pojęć ontologicznych / 68
Schemat pojęć metafizycznych / 72
Podsumowanie / 79

Rozdział II. Byt / 81
Wstęp / 81
Tradycyjne teorie bytu / 82
Transcendentalne zasady bytu / 91
Semiotyczne teorie bytu / 99
Podstawy analitycznej teorii bytu / 101
O tym, co istnieje / 103
Istnieć to być przedmiotem doświadczenia / 106
Semiotyczne koncepcje bytu – uzupełnienie / 109
Podsumowanie / 114

Rozdział III. Teorie transcendentaliów / 117
Wstęp / 117
Średniowieczne źródła teorii transcendentaliów / 119
Teologiczny wymiar teorii transcendentaliów – Filip Kanclerz / 121
Kontynuacja i rozwinięcie – Aleksander z Hales / 128
Nowe wątki w teorii transcendentaliów – Albert Wielki / 134
Dojrzała koncepcja transcendentaliów – Tomasz z Akwinu / 142
Jana Dunsa Szkota teoria transcendentaliów / 158
Podsumowanie / 167

Rozdział IV. Schemat pojęć granicznych / 169
Wstęp / 169
Analiza bytu a schemat pojęć granicznych / 175
Pryncypia a pojęcia graniczne / 179
Pojęcia graniczne a refleksja intelektualna / 184
Transcendentalne uprawomocnienie schematu pojęć granicznych / 186
Schemat pojęć granicznych a tzw. epoche ontologiczna / 192
Semiotyczne własności pojęć granicznych / 196
Pojęcia graniczne jako predykaty drugiego rzędu / 201
Podsumowanie / 206

Rozdział V. Natura pojęć granicznych / 209
Wstęp / 209
Interpretacja konceptualna (IK) pojęć granicznych / 211
Ekstensjonalne aspekty różnicy między pojęciami / 215
Pojęcia graniczne a kategorie / 216
Pojęcia graniczne a uniwersalia / 222
Niedefiniowalność pojęć granicznych / 228
Intensjonalne podstawy rozróżniania pojęć / 230
Klasyczna teoria pojęć / 232
Teoria pojęć jako prototypów / 237
Teoria pojęć jako teorii / 241
Teoria pojęciowego atomizmu / 247
Propozycjonalna interpretacja (IP) pojęć granicznych / 252
Podsumowanie / 261

Rozdział VI. Funkcje pojęć granicznych / 263
Wstęp / 263
Hipoteza o istnieniu podstawowego wyposażenia umysłu / 267
Pojęcia graniczne jako określenia fundamentalnych aktów
umysłu / 270
Pojęcia graniczne jako określenia przekonań fundamentalnych 279
Pojęcia graniczne jako określenia fundamentalnych funkcji propozycjonalnych / 290
Podsumowanie / 302
Zakończenie / 305
Bibliografia / 311
Summary / 333
Indeks osobowy / 339

Sebastian Kołodziejczyk