Profesor, filozof kultury, absolwent Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) i Österreichischer Austauschdienst (ÖAD) w Wiedniu, Lipsku i Heidelbergu, zatrudniony na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych UMK. Zajmuje się filozofią kultury, antropologią, filozofią dialogu, filozofią religii oraz metafizyką. W swoich badaniach podejmuje najistotniejsze problemy współczesnej kultury i metafizyki. Dotyczą one między innymi: kondycji człowieka w kulturze współczesnej, kategorii dialogu, problemów związanych z rozumieniem, miejsca religii w świecie współczesnym, uwikłania człowieka w czasowość istnienia. Jest autorem wielu książek i licznych artykułów poświęconych filozofii współczesnej. Szczególnie należy wskazać: Filozofia w Heidelbergu (1995), Filozofia jako hermeneutyka (2006), Czas i to, co ludzkie (2011, nominowana do nagrody Feniks 2012 oraz do Nagrody im. Jana Długosza 2012), O człowieku w czasach trudnych (2012), Poszukiwania metafizyczne (2014), Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią (2015), Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia (2017), Zrozumieć świat współczesny (2018), „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości (2021).
Poszukiwania metafizyczne
Konstrukcje wirtualne stworzone ze znaków, obrazów i iluzji nie wystarczają współczesnemu człowiekowi. Wszystko to nie jest w stanie zastąpić rzeczywistości. Uznawanie „świata i życia na niby” zakreśla pewną granicę, poza którą pozostaje prawdziwy świat i prawdziwe życie. Granicą tą jest ból i cierpienie, uczucie głębokiej samotności człowieka wśród tego wszystkiego, co się dzisiaj nazywa światem i nosi charakter językowo-metaforyczny. Są one zawsze „naprawdę”, a nie „na niby”, i trwale dręczą serce i rozum człowieka, stając się jeszcze bardziej odczuwalne w świecie pozorów i w „życiu tylko dla życia”. Postulowana przez filozofów postmodernistycznych destabilizacja rozbija się zawsze o konkretny i prawdziwy ból, cierpienie, zagubienie człowieka i brak nadziei. Jeśli to wszystko już wiemy i głęboko doświadczamy kryzysu sensu istnienia, wynikającego z odrzucenia metafizyki i z kapitulacji kultury przed tymi najważniejszymi pytaniami, jeśli odczuwamy też niebezpieczeństwa fragmentacji rzeczywistości, to odrodzenie myślenia metafizycznego staje się potrzebą naszego świata. Człowiek sam sobie nie wystarcza, kultura zaś, która łudzi się tą samowystarczalnością, gubi sens swego istnienia. Człowiek nie może również w nieskończoność wycofywać się ze świata, lecz musi świat ten włączyć w jakiś sensowny porządek. Wszystkie te potrzeby prowadzą do poszukiwań metafizyki. Najpierw jednak, przed poszukiwaniem metafizyki, są metafizyczne poszukiwania, których zadaniem jest przypomnienie najważniejszych pytań i powolne oswajanie z nimi na nowo człowieka.
Wstęp / 9
Rozdział pierwszy
Kryzys kultury i metafizyka / 25
1. Kryzys i filozofia / 36
2. Wymiary współczesnego kryzysu / 43
Rozdział drugi
Miłość i dialog jako odpowiedź na chaos / 77
1. Miłość – w obliczu nieskończoności / 88
2. Dialog – nasłuchiwanie nieskończoności / 98
3. Miłość i logos dialogiczny / 113
Rozdział trzeci
Bóg dzisiaj – metafizyka w praktyce / 125
1. Czy mówić o Bogu? / 130
2. Bóg – pluralizm – metafizyka / 149
3. Podtrzymywać otwarte pytania / 160
Rozdział czwarty
Od postmodernizmu do epoki neoreligijnej / 179
1. Logos i mythos / 183
2. Religia i nasza postmodernistyczna współczesność / 191
3. Trudne i łatwe powroty religii / 200
Zakończenie / 219
Bibliografia / 225
Indeks nazwisk / 235
Summary / 241
Marek Szulakiewicz
- Filozofia jako hermeneutyka
- Fundamentalizm i kultury
- Religia i czas
- Wolność w epoce poszukiwań
- Granice i ograniczenia. O doświadczeniu granic i ich przekraczaniu
- Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury
- Religie i religijność w świecie współczesnym
- O człowieku w czasach trudnych. Urywki filozoficzne
- Zapiski z przełomu wieków
- Poszukiwania metafizyczne
- Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią
- Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia
- Zrozumieć świat współczesny
- Otwartość. Nadzieje i zagrożenia
- „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości
- Człowiek i jego sprawy. Eseje filozoficzne