Profesor, filozof kultury, absolwent Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) i Österreichischer Austauschdienst (ÖAD) w Wiedniu, Lipsku i Heidelbergu, zatrudniony na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych UMK. Zajmuje się filozofią kultury, antropologią, filozofią dialogu, filozofią religii oraz metafizyką. W swoich badaniach podejmuje najistotniejsze problemy współczesnej kultury i metafizyki. Dotyczą one między innymi: kondycji człowieka w kulturze współczesnej, kategorii dialogu, problemów związanych z rozumieniem, miejsca religii w świecie współczesnym, uwikłania człowieka w czasowość istnienia. Jest autorem wielu książek i licznych artykułów poświęconych filozofii współczesnej. Szczególnie należy wskazać: Filozofia w Heidelbergu (1995), Filozofia jako hermeneutyka (2006), Czas i to, co ludzkie (2011, nominowana do nagrody Feniks 2012 oraz do Nagrody im. Jana Długosza 2012), O człowieku w czasach trudnych (2012), Poszukiwania metafizyczne (2014), Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią (2015), Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia (2017), Zrozumieć świat współczesny (2018), „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości (2021).
Religie i religijność w świecie współczesnym
W dniu 19 grudnia 2010 roku Zarząd Polskiego Towarzystwa Religioznawczego podjął decyzję o zorganizowaniu w dniach 12-15 września 2011 roku w Toruniu III Międzynarodowego Kongresu Religioznawczego. III Kongres został zaplanowany jako kontynuacja I Kongresu, który odbył się w Tyczynie w 2003 roku i II Kongresu, który odbył się w Poznaniu w 2008 roku. III Międzynarodowy Kongres Religioznawczy Religie i religijność w świecie współczesnym był wspólną inicjatywą Polskiego Towarzystwa Religioznawczego oraz Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego bezpośredniej organizacji podjęli się natomiast pracownicy i doktoranci Katedry Teorii Kultury i Religii WPiSM UMK.
Honorowy patronat nad Kongresem objęli: JM Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. Andrzej Radzimiński; Prezydent miasta Torunia, Michał Zaleski, a także Wojewoda Kujawsko-Pomorski, Ewa Mes oraz Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Piotr Całbecki.
Celem Kongresu było przeprowadzenie wielowątkowej debaty nad współczesną kondycją religii jako zinstytucjonalizowanego systemu wierzeń, jak również nad kondycją religijności jako ludzkiej dyspozycji, gotowości do wychodzenia naprzeciw temu, co ponad. Nie próbując bynajmniej zamykać owej debaty jakąś określoną wizją światopoglądową, idea kongresu została określona w taki sposób, aby poszukiwać tego, co wspólne. Nie po to jednak, by próbować dokonywać jakichś ujednolicających generalizacji, ale po to, by poprzez dostrzeganie różnic ukazać, że wyzwania współczesności stanowią dla wszystkich podobną płaszczyznę doświadczeń religijnych. Bowiem forma religijna jest tym doskonalsza, im jest bogatsza i powinniśmy raczej mówić o konieczności rozwoju doświadczenia religijnego i religijnego myślenia a nie o jego ujednolicaniu i ograniczaniu. W ramach czterodniowych obrad zaplanowano cztery sesje plenarne: Religia i religijność w kulturze współczesnej, Religia w społeczeństwie, Teorie i metody współczesnego religioznawstwa, Religioznawstwo w Polsce. Wystąpienia uczestników zostały pogrupowane w trzynaście sekcji, które łącznie wyznaczają niezwykle szeroki zakres tematyczny badań nad współczesnym wymiarem religii i religijności. Początkowo zaplanowane było czternaście sekcji, jednak ostatecznie sekcja „Tożsamość religijna” (V) została usunięta, stąd jej brak w prezentowanym programie, przy jednoczesnym zachowaniu pierwotnej numeracji. W celu prezentacji wystąpień wszystkich referentów organizatorzy Kongresu przygotowali niniejszą publikację. Ma ona służyć nie tylko jako swoiste wprowadzenie do rozważań, mających miejsce podczas sesji plenarnych czy poszczególnych sekcji tematycznych (taką funkcję pełnić mają teksty składające się na Część I), ale również ma ona być rodzajem przewodnika oraz informatora ukazującego złożoność i wieloaspektowość aktualnych zainteresowań badaczy religii i religijności, którzy wywodzą się z różnych środowisk naukowych (Część II).
Bartosz Wypych
WSTĘP / 7
CZĘŚĆ PIERWSZA
Religie i religijność w kulturze współczesnej / 11
ANDRZEJ WÓJTOWICZ
Idea kongresu / 13
ANDRZEJ WÓJTOWICZ
The Idea of the Third International Religious Studies Congress / 16
ZBIGNIEW STACHOWSKI
Polskie Towarzystwo Religioznawcze (1958–2011) / 18
MAREK SZULAKIEWICZ
Religie i religijność w kulturze współczesnej / 22
CZĘŚĆ DRUGA
Program III Międzynarodowego Kongresu Religioznawczego / 39
Program ramowy kongresu / 41
Programy i streszczenia sesji plenarnych
Pierwsza sesja plenarna: Religie i religijność w kulturze współczesnej / 45
Druga sesja plenarna: Religia w społeczeństwie / 52
Trzecia sesja plenarna: Teorie i metody współczesnego religioznawstwa / 59
Czwarta sesja plenarna: Religioznawstwo w Polsce / 69
Programy i streszczenia sekcji
Sekcja I: Nowe problemy filozofii religii / 71
Sekcja II: Przedmiotowe, teoretyczne i metodologiczne trendy w religioznawstwie / 87
Sekcja III: Aksjologia religii / 91
Sekcja IV: Antropologia religii / 100
Sekcja VI: Religijność Europy i świata / 111
Sekcja VII: Kościoły w społeczeństwach współczesnych / 112
Sekcja VIII: Nowa duchowość / 119
Sekcja IX: Pedagogika religii / 130
Sekcja X: Religie Wschodu / 162 6 Spis treści
Sekcja XI: Islam w Europie / 168
Sekcja XII: Religia a polityka / 181
Sekcja XIII: Kultury i religie / 197
Sekcja XIV: Badania nad językiem religijnym / 201
Lista uczestników / 206
Marek Szulakiewicz
- Filozofia jako hermeneutyka
- Fundamentalizm i kultury
- Religia i czas
- Wolność w epoce poszukiwań
- Granice i ograniczenia. O doświadczeniu granic i ich przekraczaniu
- Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury
- Religie i religijność w świecie współczesnym
- O człowieku w czasach trudnych. Urywki filozoficzne
- Zapiski z przełomu wieków
- Poszukiwania metafizyczne
- Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią
- Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia
- Zrozumieć świat współczesny
- Otwartość. Nadzieje i zagrożenia
- „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości
- Człowiek i jego sprawy. Eseje filozoficzne