Portrety życia. Życie jako problem biologiczny, filozoficzny i religijny
Prezentowana książka jest próbą opisu życia z kilku istotnych punktów widzenia. Tym bardziej że poglądy biologa, filozofa i teologa nie zawsze muszą być zbieżne. Mogą pomóc jednak czytającym w wyrobieniu sobie własnego zdania na temat tajemnicy życia.
Część pierwsza
Biologiczne i kosmologiczne aspekty życia / 11
(Jan Kopcewicz)
1. Molekularne i metaboliczne podstawy funkcjonowania życia / 13
2. Historia życia na Ziemi / 28
3. Człowiek – szczególny fenomen natury / 45
4. Aktualne i przyszłe problemy życia / 52
5. Życie – kosmiczny imperatyw czy lokalne zjawisko? / 60
Literatura zalecana / 66
Część druga
Metafizyka i życie – pytania dawne i nowe / 69
(Marek Szulakiewicz)
Wstęp / 71
1. Metodologia pytania o życie / 79
1.1. Jak pytać o życie? / 81
1.2. Nauka, filozofia i pytanie o życie / 91
2. Moje życie wśród życia / 108
2.1. Filozofia mojego życia / 109
2.2. Sens mojego życia / 119
3. Metafizyka i Życie / 131
3.1. Metafizyka i problem Życia / 132
3.2. Ku nowemu portretowi Życia / 138
4. Metafizyczny sens Życia – życie w istnieniu 147
4.1. Życie i istnienie / 149
4.2. Nowy poziom istnienia / 159
4.3. Dalej przez Życie / 163
4.4. Jeszcze raz moje życie w Życiu / 168
Zakończenie / 178
Literatura zalecana / 180
Część trzecia
Życie – wymiar teologiczny / 183
(Piotr Roszak)
Wstęp / 185
1. Co to znaczy „żyć”? / 188
2. Teologiczny sens życia / 195
2.1. Życie jako dar / 198
2.2. Czy Bóg „żyje”? / 201
3. Pochodzenie życia a pytanie o Boga / 203
3.1. Emergencja i jej przyczyny / 203
3.2. Działanie Boże w kontekście genezy życia / 205
4. Chrześcijańska idea w-cielenia a relacja ze światem życia / 210
5. Wartość i sens życia / 214
5.1. Jakie życie jest „dobre”? / 215
5.2. Czy pojedyncze życie ma znaczenie? / 220
6. „Ja jestem […] życiem” (J 11,25). Teologiczne wymiary życia / 224
6.1. Życie naturalne a nadprzyrodzone / 225
6.2. Życie z innymi / 228
6.3. Co to znaczy „żyć wieczne”? / 230
7. Znaczenie życia w buddyzmie, hinduizmie i islamie / 233
7.1. Buddyzm / 233
7.2. Hinduizm / 235
7.3. Islam / 237
8. Życie a zło / 240
9. Aktualne wyzwania teologii życia w kontekście transhumanizmu / 243
Zakończenie / 247
Literatura zalecana / 250
Część czwarta
Czym jest życie? Dyskusja / 257
1. Życie jest naturalnym etapem rozwoju rzeczywistości, przypadkiem czy częścią programu? / 259
2. Jaka jest Twoja idea Wszechświata: wiecznego, cyklicznego czy Multiwszechświata? / 269
3. Czym jest życie? / 279
4. Co jest sensem istnienia życia w olbrzymim Wszechświecie? / 284
5. Skąd się wzięły prawa natury? / 289
6. Co rozumiesz pod pojęciem Boga? Czy Boga warto angażować do problemu życia? / 294
Epilog / 303
O Autorach / 309
Jan Kopcewicz
Czterokrotnie pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Portrety życia. Życie jako problem biologiczny, filozoficzny i religijny
- Ziemia. Planeta życia
- Zarys struktury i fizjologii drzew leśnych
- Na ciemnej stronie czasu
- Kosmos i życie
Marek Szulakiewicz
Profesor, filozof kultury, absolwent Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) i Österreichischer Austauschdienst (ÖAD) w Wiedniu, Lipsku i Heidelbergu, zatrudniony na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych UMK. Zajmuje się filozofią kultury, antropologią, filozofią dialogu, filozofią religii oraz metafizyką. W swoich badaniach podejmuje najistotniejsze problemy współczesnej kultury i metafizyki. Dotyczą one między innymi: kondycji człowieka w kulturze współczesnej, kategorii dialogu, problemów związanych z rozumieniem, miejsca religii w świecie współczesnym, uwikłaniu człowieka w czasowość istnienia. Jest autorem wielu książek i licznych artykułów poświęconych filozofii współczesnej. Szczególnie należy wskazać: Filozofia w Heidelbergu (1995), Filozofia jako hermeneutyka (2006), Czas i to, co ludzkie (2011, nominowana do Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2012 oraz do Nagrody im. Jana Długosza 2012), O człowieku w czasach trudnych (2012), Poszukiwania metafizyczne (2014), Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią (2015), Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia (2017), Zrozumieć świat współczesny (2018), „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości (2021), Człowiek i jego sprawy (2022).
- Portrety życia. Życie jako problem biologiczny, filozoficzny i religijny
- Obecność filozofii transcendentalnej
- Filozofia jako hermeneutyka
- Fundamentalizm i kultury
- Religia i czas
- Wolność w epoce poszukiwań
- Granice i ograniczenia. O doświadczeniu granic i ich przekraczaniu
- Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury
- Religie i religijność w świecie współczesnym
- O człowieku w czasach trudnych. Urywki filozoficzne
- Zapiski z przełomu wieków
- Poszukiwania metafizyczne
- Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią
- Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia
- Zrozumieć świat współczesny
- Otwartość. Nadzieje i zagrożenia
- „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości
- Człowiek i jego sprawy. Eseje filozoficzne
Piotr Roszak
Prof. dr hab. teologii, profesor stowarzyszony Uniwersytetu Nawarry, prodziekan ds. nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierownik Pracowni Szlaku św. Jakuba (Camino de Santiago) na UMK. Wśród zainteresowań badawczych znajduje się średniowieczna egzegeza biblijna, liturgia hiszpańsko-mozarabska, tomizm biblijny, relacje nauka–religia oraz fenomen pielgrzymek do Composteli. Redaktor naczelny czasopisma „Scientia et Fides” oraz serii wydawniczej „Scholastica Thoruniensia” w Wydawnictwie Naukowym UMK. Członek Papieskiej Akademii św. Tomasza z Akwinu. Tłumacz z języka hiszpańskiego i łacińskiego. Autor m.in. Wiarygodność i tożsamość. Teologia wiary św. Tomasza z Akwinu a współczesność (Kraków 2013), Mozarabowie i ich liturgia (Toruń 2015), Odkupiciel i przyjaciel. U podstaw chrystologii soteriologicznej św. Tomasza z Akwinu w świetle "Super Psalmos" (Poznań-Warszawa 2020).
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 7
- Dwa pomniki - jedna historia. Jan Paweł II w Toruniu i Pamplonie / Dos monumentos - una historia. Juan Pablo II en Toruń y Pamplona
- Camino de Santiago - nie tylko droga. Historia i współczesność Szlaku św. Jakuba
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Kolosan
- Namiętnie kochać świat. Teologia laikatu według św. Josemarii Escrivy (1902-1975)
- U progu Camino. Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku szlaku św. Jakuba
- U źródeł pamięci. O "zapominaniu" w historii, teologii i literaturze
- Scientia et Fides, 1 (1) 2013
- Scientia et Fides, 2 (1) 2014
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 1
- Scientia et Fides, 2 (2) 2014
- O przyjaźni. II Dysputy Nawarryjskie w Toruniu
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 2
- Scientia et Fides, 3 (1) 2015
- Mozarabowie i ich liturgia. Chrystologia rytu hiszpańsko-mozarabskiego
- On the Threshold of the Camino. A tourist guide to the Way of St. James in Kujavian-Pomeranian province
- Scientia et Fides, 3 (2) 2015: On Analytic Theology
- Radość służby. Bp Alvaro del Portillo (1914-1994)
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Efezjan
- Scientia et Fides, 4 (2) 2016: 10th anniversary of Mariano Artigas' death
- Scientia et Fides, 5 (2) 2017
- Scientia et Fides, 4 (1) 2016
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 3
- Scientia et Fides, 6 (1) 2018
- Scientia et Fides, 6 (2) 2018
- Scientia et Fides, 7 (1) 2019
- Świętość – wysiłek czy łaska? Według Adhortacji „Gaudete etexsultate” papieża Franciszka
- Scientia et Fides, 7 (2) 2019: Transhumanism
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 4
- Scientia et Fides, 8 (1) 2020
- Camino – biegun, który nas prowadzi i przyciąga... Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku Camino Polaco
- Scientia et Fides, 8 (2) 2020: Philosophical and Theological Aspects of Evolution
- Tomasz z Akwinu. Wykład Pierwszego Listu do Tymoteusza
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Galatów
- Scientia et Fides, 9 (1) 2021
- Tomasz z Akwinu. Wykład Księgi Psalmów
- Tomasz z Akwinu. Wykład Pierwszego i Drugiego Listu do Tesaloniczan
- Scientia et Fides, 9 (2) 2021: Experimental Psychology and the Notion of Personhood
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 5
- Tomasz z Akwinu. Wykład Listu do Tytusa
- Scientia et Fides, 10 (1) 2022
- Scientia et Fides, 10 (2) 2022: Intellectual virtues for interdisciplinary research in Science and the Big Questions
- Scientia et Fides, 11 (1) 2023
- Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość. Tom 6
- Scientia et Fides, 11 (2) 2023