Kategoria: Nauki humanistyczne / Filozofia

„Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości

autorzy:

Marek Szulakiewicz

od 4,92 zł

Przekierowanie do ibuk.pl

42,00 zł Najniższa cena z 30 dni: 42,00 zł

Rok wydania:2021 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:518 ISBN:978-83-231-4682-7 eISBN:978-83-231-4683-4 Format:128 x 195 mm DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-4683-4

OPIS

Wszystkie wielkie religie, ale też poważne filozofie i psychologie podkreślają, że największym złem, grzechem i błędem jest zamknięcie się w sobie i uznanie siebie za centrum istnienia. Człowiek, który to uczynił – pisał przed laty Erich Fromm – „czuje się bardzo pewny siebie, ponieważ nie obchodzi go to, jak się wokół niego rzeczy mają”. Wszelkie inne zło pochodzi z tego zamknięcia. Oznacza bowiem uznawanie separatyzmu, odizolowania i koniecznej obrony jako zasad, w których organizuje się życie jednostki, kultury, religii, społeczeństwa. Całe nasze istnienie staje się wtedy w jakiś sposób osaczone, zatopione, okrążone przez wrogów, którzy zagrażają swą bliskością i mocą. Zamiast otwarcia i uznawania otwartego kontekstu swego bytu, zaczyna się stawiać bariery, zasieki i wytyczać granice. Zamknięcia te dotyczą tak samo konkretnego człowieka, jak też kultur, społeczności, religii itp. Świat zamknięty sprawia pozory rzeczywistości jednorodnej i świata jedynego, z którego jednak nie ma wyjścia. Jak czarna dziura pochłania on wszystko i niczemu nie pozwala wyjść na zewnątrz. Otaczają nas wtedy mury i sami jesteśmy jednym z nich dla siebie i innych. W postawach tych wyraża się grzech przeciwko światłu, które mogłoby przyjść z zewnątrz; i znieruchomienie, jakby wszystko już się stało, spełniło, zrealizowało. Postawa takiego zamknięcia kłóci się jednak z metafizyczną zasadą istnienia, w której ujawnia się, że jest coś innego niż ja sam, i jest również to, co przekracza moje doświadczenie i istnienie. W swoim bycie jesteśmy wychyleni w przyszłość, skierowani ku temu, co jest ponad ludzkim istnieniem i jako tacy otwarci ku nowym jego możliwościom. W człowieku zakorzenione jest skierowanie ku nieskończoności i wcale nie jest on zamkniętą w sobie monadą. Stawanie się polega na kruszeniu tych murów i ograniczeń nie tylko dla siebie, lecz też dla nowej rzeczywistości.

SPIS TREŚCI

Wstęp. Człowiek i sens / 9

Rozdział pierwszy
Konteksty otwartości / 49
1. Uwarunkowania / 55
2. Teoria i praktyka / 65
3. Burzyć granice? / 75
4. Orientacja w świecie / 87
5. Egoistyczne zamknięcie / 103
6. W stronę Innego / 114
7. Ku wartościom / 137

Rozdział drugi
Otwartość i filozofia / 151
1. Pomoc poezji / 163
2. Otwartość bytu / 184
3. Nasłuchiwanie i otwieranie / 203
4. Otwartość i prawda / 247

Rozdział trzeci
Religia i otwartość / 273
1. Wspólnota i religijny indywidualizm / 281
2. Metafizyczne zamknięcie / 288
3. Religia otwarta – religia zamknięta / 312
4. Dostrzec inne religie / 323
5. Otwarty świat i nieznany Bóg / 349

Rozdział czwarty
Otwartość w spotkaniu kultur / 385
1. Spotkanie z wielością / 392
2. Kłopoty z kulturą własną / 396
3. Kłopoty z kulturą obcą / 404
4. Twórcza różnorodność / 414
5. Otwarta tożsamość / 424
6. Cel spotkań z inną kulturą / 438
7. Od uniwersalizmu do pluriwersalizmu / 447

Zakończenie. „Uczyń nas otwartymi” / 461
Literatura cytowana / 473
Indeks nazwisk / 497
Summary / 503

Recenzje

Autorzy

Marek Szulakiewicz

Profesor, filozof kultury, absolwent Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) i Österreichischer Austauschdienst (ÖAD) w Wiedniu, Lipsku i Heidelbergu, zatrudniony na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych UMK. Zajmuje się filozofią kultury, antropologią, filozofią dialogu, filozofią religii oraz metafizyką. W swoich badaniach podejmuje najistotniejsze problemy współczesnej kultury i metafizyki. Dotyczą one między innymi: kondycji człowieka w kulturze współczesnej, kategorii dialogu, problemów związanych z rozumieniem, miejsca religii w świecie współczesnym, uwikłaniu człowieka w czasowość istnienia. Jest autorem wielu książek i licznych artykułów poświęconych filozofii współczesnej. Szczególnie należy wskazać: Filozofia w Heidelbergu (1995), Filozofia jako hermeneutyka (2006), Czas i to, co ludzkie (2011, nominowana do Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2012 oraz do Nagrody im. Jana Długosza 2012), O człowieku w czasach trudnych (2012), Poszukiwania metafizyczne (2014), Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią (2015), Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia (2017), Zrozumieć świat współczesny (2018), „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości (2021), Człowiek i jego sprawy (2022).

Książki autora:

- O mocy rozstrzygania. Siedem esejów o wolności
- Obecność filozofii transcendentalnej
- Filozofia jako hermeneutyka
- Fundamentalizm i kultury
- Religia i czas
- Wolność w epoce poszukiwań
- Granice i ograniczenia. O doświadczeniu granic i ich przekraczaniu
- Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury
- Religie i religijność w świecie współczesnym
- O człowieku w czasach trudnych. Urywki filozoficzne
- Zapiski z przełomu wieków
- Poszukiwania metafizyczne
- Filozofia na co dzień. 365 dni z filozofią
- Naznaczeni tymczasowością. Wprowadzenie do teorii istnienia
- Zrozumieć świat współczesny
- Otwartość. Nadzieje i zagrożenia
- „Uczyń nas otwartymi”. Studia z filozofii otwartości
- Człowiek i jego sprawy. Eseje filozoficzne