Najtrudniejsze egzaminy. Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na tle wydarzeń w kraju i regionie (198

Ze wstępu

Celem niniejszej książki jest ukazanie dziejów Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Toruniu w okresie od jego powstania we wrześniu 1980 r. do rozbicia Tymczasowego Zarządu Uczelnianego w listopadzie 1982 r. Omawiany okres to zaledwie nieco ponad dwa lata. Ale były to lata niezwykłe i przełomowe w historii Polski. Lata pełne wydarzeń, chwil dramatycznych i radosnych. Życie społeczne i polityczne nabrało tempa niespotykanego w historii PRL. Niech więc nie dziwi Czytelnika wąski zakres czasowy tego opracowania. Trzeba jednak dodać, że w toku narracji pojawiają się często fakty i wydarzenia z późniejszych lat osiemdziesiątych. Także ostatni podrozdział rozdziału IV poświęcono wydarzeniom z lat 1983-1987, miejscami omówiono je dość dokładnie. Natomiast w zakończeniu zarysowano pobieżnie dzieje NZS na UMK w latach 1988-2001.
Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika było aktywnym uczestnikiem przemian, które zachodziły w Polsce, Toruniu i w końcu na rodzimej uczelni. Zrzeszenie było też jak najściślej powiązane ze strukturami "Solidarności" i każdy kryzys, który dotykał "Solidarność", wzmagał jego aktywność. A lata 1980--1982 to w istocie ciąg nieustannych kryzysów wywoływanych przez totalitarną władzę, którą coraz bardziej przerażał solidarnościowy program "Samorządnej Rzeczypospolitej". Większość działaczy studenckich uważała Zrzeszenie za mały trybik w ogromnej machinie ruchów niezależnych (z "Solidarnością" na czele). Machina ta miała przywrócić niepodległość Polski. Dlatego też omawiając historię NZS UMK w niniejszej książce zarysowano równocześnie szeroko tło wydarzeń politycznych i społecznych w kraju, w Toruniu i na uczelni.
Przedstawienie owego "tła" ma także na celu umieszczenie dziejów toruńskiego NZS w odpowiednim kontekście historycznym. Wykład dotyczący wydarzeń w skali szerszej nie jest jednak systematyczny. Pojawia się on, gdy wymaga tego zrozumienie działań toruńskiego NZS. W częściach końcowych pracy położono nieco większy nacisk na działania regionalnej i uczelnianej "Solidarności" oraz różnych środowisk niezależnych w stanie wojennym. Chodziło przede wszystkim o ukazanie ogromnej aktywności tych kręgów, które stworzyły atmosferę umożliwiającą powstawanie niezależnych inicjatyw studenckich i odradzanie się NZS pod koniec lat osiemdziesiątych. Omawiając zagadnienia związane z owym "tłem" autor nie rości sobie oczywiście pretensji do wyczerpania tematu (...)

Wojciech Polak

Początki Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (Tradycja opozycyjna na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w latach 1945-1978 *Grupy opozycyjne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika pod koniec lat siedemdziesiątych *Pierwsze dni Zrzeszenia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika *Tworzenie władz ogólnopolskich Niezależnego Zrzeszenia Studentów *Wiec założycielski Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK *Niezależne Zrzeszenie Studentów - organizacja masowa i apolityczna? *Formy działalności Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK w pierwszych miesiącach istnienia *Starania Niezależnego Zrzeszenia Studentów o reformę programów studiów *Wydawnictwa niezależne i pierwsze próby represji *Tworzenie stałych struktur Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK. Problem samorządu *Strajk łódzki *Wybory Zarządu Uczelnianego i rocznica Marca 1968 r.)

Niezależne Zrzeszenie Studentów UMK od marca do listopada 1981 r. (Kryzys bydgoski *Pierwszy Ogólnopolski Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów *Sprawa juwenaliów w 1981 r. *Obchody Święta 3 Maja w 1981 r. *Niezależne Zrzeszenie Studentów UMK a sprawa więźniów politycznych *Niezależne Zrzeszenie Studentów a tzw. "struktury poziome" w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej *Represje wobec studentów *Działalność kulturalna, samokształceniowa i sportowa Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK *Prasa wydawana przez Niezależne Zrzeszenie Studentów UMK (do stanu wojennego) *Niezależne Zrzeszenie Studentów UMK a codzienne problemy studentów *Konwencja Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK *Wybory nowych władz uczelni. Wakacje 1981 r. *Niezależne Zrzeszenie Studentów na UMK a Socjalistyczny Związek Studentów Polskich *Rok działania Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wybory nowych władz Zrzeszenia na UMK)

Strajk w listopadzie i grudniu 1981 r. (Powody przystąpienia Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK do strajku *Decyzja o strajku. Wiec 17 XI 1981 r. *Komitety Strajkowe. Organizacja strajku *Życie codzienne strajkujących *Posługa duszpasterska w czasie strajku *Działalność informacyjna *Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" na UMK a strajk studentów *Socjalistyczny Związek Studentów Polskich a strajk na Uczelni *Starania środowisk akademickich o zakończenie konfliktu *Konflikt w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarnictwa w Warszawie i jego oddźwięk w Toruniu *Starania władz UMK o zakończenie strajku *Zakończenie strajku)

Stan wojenny (Wprowadzenie stanu wojennego *Następne dni *Budowa podziemnych struktur Niezależnego Zrzeszenia Studentów *Dalsze represje *Wydarzenia w dniach 28 IV - 3 V 1982 r. *Usunięcie władz rektorskich *Problem uwięzionych studentów *Dalsza działalność podziemna Zbigniewa Nowka i Marka Wachnika *Lato 1982 r. w Toruniu *Niezależne Zrzeszenie Studentów UMK po wakacjach 1982 r. *Akcja protestacyjna w związku z delegalizacją "Solidarności" *Studenckie inicjatywy niezależne na UMK w następnych latach)

Jarek F.

Wojciech Polak