Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie

Książka łączy krytyczną analizę socjogenenezy dwóch fenomenów ponowoczesności - dyskursu o społeczeństwie obywatelskim oraz zjawiska zwanego potocznie trzecim sektorem. Weryfikacja popularnych opinii na temat narodzin koncepcji społeczeństwa obywatelskiego doprowadziła do wykazania na podstawie analizy materiałów źródłowych, że antykomunistyczna opozycja nie znała tej koncepcji, wypracowując w czasach pierwszej Solidarności ideę samorządnej Rzeczpospolitej. Badania prasowe ujawniły, że to komunistyczna propaganda winna być uznana za głównego sprawcę w procesie stworzenia i rozpropagowania tej koncepcji - w celu legitymizacji neoliberalnej trans-formacji systemu społeczno-politycznego w Polsce w 1989 roku. Od samych początków przemian społeczeństwo obywatelskie miało stanowić ekwiwalent dla pełnej demokratyzacji systemu politycznego i powstania dojrzałego społeczeństwa politycznego. Historyczna analiza powstania trzeciego sektora została osadzona w socjologii organizacji i administracji publicznej. Proces neoliberalnej restrukturyzacji państwa opiekuńczego zidentyfikowano jako główny czynnik rozwoju i ekspansji trzeciego sektora zdefiniowanego w związku z tym jako społeczeństwo opiekuńcze. Finansowane w większości ze źródeł publicznych organizacje opiekuńcze zaczęły stanowić złożony i elastyczny system administracyjny, który przejmuje część funkcji państwa opiekuńczego. System opiekuńczy zmienił sposób swojego funkcjonowania z uniformizacji, równości i spójności działań na rzecz ich indywidualizacji i kontroli różnic. Po upadku systemu zimnowojennego proces ten został zglobalizowany przez politykę strukturalnego dostosowania wyznaczającą zachodnim organizacjom opiekuńczym funkcję redystrybucji zasobów do państw biedniejszych.

Introdukcja: trzy semantyki, trzy wizje rzeczywistości społecznej / 7

Część I. liberalne społeczeństwo cywilne doby nowoczesności

Rozdział 1. Dyferencjacja społeczeństwa i państwa / 25

Rozdział 2. Aporie burżuazyjnej cywilności / 39
Źródła semantycznej zmiany / 40
Heglowska innowacja / 49
Tocqueville'owska recepcja / 59
Marksowska reinterpretacja / 80
Problem cywilności, problem polityczności / 86

Część II. Społeczeństwo obywatelskie doby ponowoczesności

Rozdział 1. Obywatelska wojna symboliczna / 99
Francuski łącznik / 99
Polska tradycja / 106
Realia opozycyjnej tożsamości / 111
Propaganda politycznej alienacji / 122
Dwa nurty semantycznej globalizacji / 142

Rozdział 2. W stronę globalnego społeczeństwa opiekuńczego / 149
Instytucjonalna legitymizacja / 158
Restrukturyzacja systemów opiekuńczych / 162
Zasoby ludzkie / 172

Konkluzje: rekonstruując liberalizm, dekonstruując neoliberalizm / 213
Bibliografia / 227
Summary. Neoliberalism and civil society / 251
Indeks osobowy / 257
Indeks rzeczowy / 263

alinea

Paweł Stefan Załęski