Świadomość, wolna wola, jaźń. Metafizyka Galena Strawsona

Świadomość, wolna wola i jaźń to kanoniczne zagadnienia filozoficzne od setek lat frapujące kolejne pokolenia uczonych. Podjął je również współczesny brytyjski filozof analityczny Galen John Strawson (ur. 1952), który w trakcie czterdziestoletniej kariery poświęcił tym tematom liczne książki i artykuły. Jego myśl wyróżnia się odwagą, z jaką broni niepopularnych w nurcie filozofii anglosaskiej poglądów, takich jak panpsychizm, koncepcja pojęciowej sprzeczności moralnej odpowiedzialności czy teoria krótkotrwałych jaźni. Choć pomysły te wzbudzają wiele głosów polemicznych, mają coraz większe znaczenie w najnowszych debatach. Celem książki jest krytyczne przedstawienie poglądów Strawsona odnoszących się do tytułowych kwestii. Monografia zarysowuje zarazem szerszy kontekst historycznych i współczesnych dyskusji. Nie jest ona zatem wyłącznie streszczeniem idei Brytyjczyka, ale także próbą wskazania ich miejsca we współczesnych sporach, a ponadto – odpowiedzi na pytanie, jaką rolę odgrywa filozofia Strawsona w analitycznej metafizyce. 

Rozmowa o książce: https://www.youtube.com/watch?v=GgseYNuMRUc

Przedmowa / 7
Wstęp / 9
1. Przedmiot i cel pracy / 9
2. Galen Strawson – krótki szkic biograficzny / 16

Rozdział 1. Świadomość / 21
1. Problem świadomości / 21
2. Monizm fundamentalny / 40
3. Panpsychizm / 103
4. Podsumowanie / 132

Rozdział 2. Wolna wola / 137
1. Problem wolnej woli / 137
2. Argument podstawowy za niemożliwością wolnej woli / 151
3. Fenomenologia wolności / 186
4. Podsumowanie / 202

Rozdział 3. Jaźń / 207
1. Problem jaźni / 207
2. Fenomenologia i ontologia jaźni / 223
3. Przeciwko tożsamości narracyjnej / 261
4. Podsumowanie / 277

Zakończenie / 287
1. Metafizyka rewizyjna Strawsona / 287
2. Podsumowanie / 310
Bibliografia / 315
Summary / 333
Indeks osób / 337

Jacek Jarocki