"Wiek dwudziesty - nasz dom". O twórczości Jerzego Mirewicza SJ

[...] Prezentowana monografia stawia sobie za cel syntetyczne przedstawienie literackiej i publicystycznej spuścizny ks. Mirewicza, która jest owocem – można to śmiało powiedzieć – jego pobytu na obczyźnie. Doświadczenie emigracji, wzmagające potrzebę pisania, „zrodziło” także Mirewicza -pisarza. Ten mechanizm, dobrze znany badaczom literatury na uchodźstwie, w wypadku autora Mitów współczesnych zaowocował bogatym zbiorem szkiców, cenionych przez znawców tych form wypowiedzi. Dlatego twórczość Mirewicza należy odnieść do bliskiej jej gatunkowo oraz problemowo eseistyki emigracyjnej i to w najwybitniejszych – modelowych – przejawach, takich jak niefabularna proza Jerzego Stempowskiego, Stanisława Vincenza, Tymona Terleckiego czy Czesława Miłosza. Także w sferze ideowej, zwłaszcza w sposobie postrzegania rzeczywistości, uznawanym świecie wartości, stosunku do tradycji, Mirewicza łączyło wiele podobieństw z tymi bliskimi pokoleniowo twórcami. Odniesienie twórczości Mirewicza do kanonu eseistyki pozwala dokładniej usytuować pisarza na mapie polskiej literatury współczesnej, nie tylko emigracyjnej. [...]

Wykaz skrótów / 7
Wprowadzenie / 9

Rozdział I
Emigrant z Kozłówki / 15
1. Zarys biografii / 16
2. Jerzy Mirewicz we wspomnieniach / 20
3. Redaktor, publicysta, pisarz / 31

Rozdział II
Zarys filozofii twórczej / 35
1. „Człowiek na ruinach” / 35
2. Wspomnienie wojny / 38
3. Duchowe skutki wojny / 45
4. Czas mitów i chaosu / 49
5. Epoka ludzi zmęczonych / 57
6. „Zadomowić się” w czasie / 62
7. Program wierności / 68
8. Antyk, Biblia, humanizm / 73
9. Myśli o pięknie / 85

Rozdział III
W kręg u emigracyjnych spraw i sporów / 95
1. Etos emigranta / 96
2. W stronę humanistycznego patriotyzmu / 115
2.1. „Polak-katolik” / 116
2.2. Polak-Europejczyk / 119
2.3. Humanistyczny patriotyzm / 123
3. Emigracja a Kościół / 126
3.1. W obronie Watykanu / 128
3.2. O autorytet polskiego Kościoła / 139
3.3. Rola i zadania duszpasterstwa emigracyjnego / 152
3.4. Emigracja a Papież z Polski / 156
4. Wobec nowych wyzwań / 161
4.1. Relacje polsko-żydowskie / 162
4.2. Uwagi o emigracji ’68 roku / 168
4.3. Polsko-niemieckie pojednanie / 172
4.4. W trosce o emigracyjne instytucje kulturalne / 177

Rozdział IV
Przewodnik-eseista / 183
1. Od pogadanki do eseju / 183
2. Eseista / 189
3. Próba systematyki / 199
4. „Esej erudycyjny” / 208
5. Poetyka cytatu. Literatura polska / 210
6. Poetyka cytatu. Literatury obce / 226

Rozdział V
Redaktor / 237
1. „Sodalis Marianus” / 237
2. „Przegląd Powszechny – Sodalis Marianus”. Sprawy redakcyjne i założenia programowe / 240
3. Kształt i zawartość / 246
3.1. Problematyka teologiczno-filozoficzna / 247
3.2. Problematyka kulturalna / 261
3.3. Problematyka historyczno-społeczna / 277
3.4. Problemy życia polskiej emigracji / 287
3.5. Dział informacyjny / 295
3.6. Reklama / 298
4. W nurcie odnowionej tradycji / 300
5. Wśród emigracyjnej prasy religijnej . . 307

Bibliografia / 313
I. Literatura podmiotu / 313
1. Pozycje książkowe / 313
2. Artykuły / 314
II . Bibliografia przedmiotowa / 344
II . Teksty omawiane przez Jerzego Mirewicza / 349
IV. Literatura pomocnicza / 352

INDEKS OSÓB / 379
SUMMARY / 361

Krzysztof A. Dorosz