Literatura postmemorialna omawiana przez badaczkę podejmuje wysiłek dawania świadectwa świadkom oraz bycia świadkiem świadectwa – zapewne nigdy do końca udany. Niełatwy proces włączania opowieści o Zagładzie dla wspólnotowej pamięci, który obserwujemy od lat80. XX wieku, jest tutaj poddawany wnikliwej i krytycznej analizie. Autorka rozważa, na ile melancholijny podmiot literatury lat 90. ubiegłego stulecia przełamuje narcystyczną dominantę wcześniejszej dekady, i pokazuje, w jaki sposób w twórczości epoki „powrotu Realnego” może zaistnieć etyczny aspekt postpamięci. W autobiograficznej twórczości przedstawicieli drugiego pokolenia ocalałych dostrzega zaś dramat milczenia i uwięzienie w potraumatycznym symptomie, na które powojenna Europa skazała ofiary Zagłady. Badania tu poczynione, dotyczące między innymi wczesnej recepcji tekstów sprzed transformacji, w której – kosztem podtrzymywania mitów polskiej tożsamości – pomija się lub marginalizuje żydowskie i zakładowe wątki, wykazują konieczność rewizji dotychczasowych rozpoznań i redefinicji kanonu polskiej literatury Szoa.
Mach w swojej publikacji udowadnia, że bycie świadkiem to przedsięwzięcie naznaczone etycznymi i estetycznymi dylematami, ale również moralnym obowiązkiem pozostawienia w polu widzenia i odczucia Zagłady i jej ofiar, a nie autorskich predylekcji i uprzedzeń. Postuluje też wierność zamordowanym, których opłakać można tylko, komponując literacki dwugłos, a więc hołdując strategii Bieńczyka, polegającej na poręczeniu odbioru przesyłki własną sygnaturą.
Fragment recenzji: http://artpapier.com/
