Etnograf i folklorysta zajmujący się przede wszystkim badaniem folkloru zawodowego i funkcjonujących w obiegu ustnym podań, opowieści wspomnieniowych oraz współczesnych legend miejskich. Autor i redaktor licznych opracowań oraz edycji materiałów źródłowych, m.in. Folklor garncarzy polskich (1978), Anegdoty, bajki, opowieści garncarzy (1980), Podania i opowieści z Zagłębia Dąbrowskiego. Sto lat temu i dzisiaj (1984), Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym (1985), Boju, boju, bojka. Wybór baśni śląskich (1987), Współczesne legendy miejskie (1993), Nasze mity współczesne (1996), Polskie legendy miejskie. Studium i materiały (2014).
O tym nie wolno mówić... Zagłada Żydów w opowieściach wspomnieniowych ze zbiorów Dionizjusza Czubali
PARALELE to seria wydawnicza, w ramach której publikowane są studia i monografie mieszczące się w nurcie współczesnej komparatystyki i badań interdyscyplinarnych z pogranicza folklorystyki, literaturoznawstwa oraz antropologii kultury.
O TYM NIE WOLNO MÓWIĆ to książka zawierająca wybór ustnych opowieści zebranych w latach 70. i 80. XX w. przez Dionizjusza Czubalę na terenie południowej części województwa świętokrzyskiego oraz Zagłębia Dąbrowskiego. Materiały te stanowią rzadki przypadek utrwalenia narracyjnych świadectw Holokaustu od bezpośrednich świadków wydarzeń metodą długofalowych i szeroko zakrojonych badań etnograficznych. Prezentowane przez narratorów wspomnienia dotykają kwestii niezwykle istotnych, a zarazem niejednoznacznych, kłopotliwych i stanowiących w ostatnich latach przedmiot intensywnych sporów i debat publicznych. Mówią bowiem zarówno o sytuacjach niesienia pomocy prześladowanym, jak i o licznych przypadkach denuncjacji, okradania i mordowania Żydów próbujących szukać schronienia na polskiej prowincji. W publikowanych materiałach obecne są głosy osób reprezentujących różne, często skrajnie odmienne, postawy i poglądy, wyrażane nierzadko w sposób bezpośredni i dosadny, dlatego też opowieści te rzucają nowe światło na problem stosunków polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej.
Piotr Grochowski, Ustne narracje o Holokauście. Między folklorem a historią mówioną / 7
Dionizjusz Czubala, Refleksje z badań terenowych nad opowieściami wspomnieniowymi dotyczącymi zagłady Żydów / 38
Teksty i komentarze
Przed wojną / 49
Wojna i okupacja / 61
Po wojnie / 196
Wykaz i dokumentacja opowieści / 213
Indeks motywów / 225
Indeks nazw miejscowych / 231
Summary / 235
Dionizjusz Czubala
Piotr Grochowski
Folklorysta i kulturoznawca, profesor w Katedrze Kulturoznawstwa UMK w Toruniu. Zajmuje się badaniem różnych form tradycyjnego folkloru słownego i XIX-wiecznej literatury popularnej oraz studiami nad funkcjonowaniem i przetwarzaniem tradycji w kulturze współczesnej i świecie technologii cyfrowych. Autor książek Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach, Straszna zbrodnia rodzonej matki. Polskie pieśni nowiniarskie na przełomie XIX i XX w. oraz Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne. Redaktor i współredaktor tomów Netlor. Wiedza cyfrowych tubylców oraz Folklor w dobie Internetu; redaktor czasopisma „Lud”.