Straszna zbrodnia rodzonej matki. Polskie pieśni nowiniarskie na przełomie XIX i XX wieku

STRASZNA ZBRODNIA RODZONEJ MATKI to książka poświęcona pieśniom nowiniarskim, które byly publikowane w postaci druków ulotnych i opowiadały o niezwykłych, często sensacyjnych zdarzeniach - wojnach i bitwach, klęskach żywiołowych i katastrofach, morderstwach i samobójstwach. Gatunek ten jest ciekawym dokumentem swoistej mentalności XIX- i XX-wiecznych odbiorców jannarczno-odpustowej produkcji poetyckiej, dla których ważne było nie ty1e otrzymanie konkretnych i rzetelnych informacji na jakiś temat, co raczej potwierdzenie pewnych mitycznych prawd i wzorców oraz wysłuchanie interesującej i ekscytującej relacji, która pobudzała i momentalnie zaspokajała ich "naturalną" ciekawość i chęć uczestnictwa w niecodziennych zdarzeniach czy też potrzebę podglądania cudzych nieszczęść. W tym zakresie narracje nowiniarskie stanowią niewątpliwie wczesną formę prasy brukowej, swego rodzaju pierwowzór współczesnych tabloidów, które choć na pozór tak odmienne, w gruncie rzeczy wykorzystują komercyjnie te same mechanizmy społeczno-psychologiczne i te same "chwyty" literackie: pomieszanie realizmu i fantastyki, treści sensacyjnych i religijnych, makabry i sentymentalizmu. 

Wstęp
Stan badań nad polską poezją jarmarczną
Cel i założenia pracy
Podstawa materiałowa

Rozdział 1. Podstawowe problemy badania poezji jarmarcznej
1.1. Problem granic literatury popularnej i poezji jarmarcznej
1.2. Problem podziałów i klasyfikacji
1.2.1. Klasyfikacje chronologiczne i tematyczne
1.2.2. Nurt kramarski i nurt brukowy
1.2.3. Klasyfikacja rodzajowo-gatunkowa Bohuslava Beneša
1.2.4. Pieśni religijne
1.2.5. Pieśni polityczne i patriotyczne oraz pieśni o wojnie
1.2.6. Zróżnicowanie i synkretyzm pieśniowych druków kramarskich
1.2.7. Próba podsumowania
1.3. Problem wariantywności i identyfikacji utworów
1.4. Problem wartościowania

Rozdział 2. Pieśni nowiniarskie - ogólna charakterystyka gatunku
2.1. Definicje słownikowe
2.2. Tematyka
2.3. Stosunek do rzeczywistości
2.4. Tytuły i incipity
2.5. Właściwości kompozycyjne
2.6. Czas, przestrzeń, postacie
2.7. Moralizatorstwo
2.8. Emocjonalizm

Rozdział 3. Konteksty
3.1. Pieśń nowiniarska w literaturze staropolskiej
3.2. Pieśń nowiniarska a pieśń dziadowska
3.3. Pieśń nowiniarska a ballada uliczna
3.4. Pieśń nowiniarska a Bänkelsang

Rozdział 4. Między modlitwą, reportażem i wyznaniem lirycznym
4.1. Nowiny lamentacyjno-religijne
4.2. Nowiny kronikarsko-reportażowe
4.3. Nowiny liryczno-sentymentalne

Rozdział 5. Między realizmem a cudownością
5.1. System motywacji
5.2. Model świata

Rozdział 6. Tematy - wątki - motywy
6.1. Historie kryminalne
6.2 Smutny los sierot
6.3. Nieszczęśliwi kochankowie
6.4. Powodzie, pożary, katastrofy
6.5. Wojna i polityka

Zakończenie
Bibliografia
Spis ilustracji
Indeks nazwisk
Summary

"Gadki z Chatki"

Karolina Chyła

Piotr Grochowski