Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych. Zarys rewalidacji

W książce podjęto próbę analizy różnicującej autyzm od innych głębokich zaburzeń w rozwoju w ujęciu diagnostyczno - terapeutycznym (ze szczególnym uwzględnieniem etiologii autyzmu). Punktem wyjścia stał się problem komunikacji oraz nabywania przez dzieci z głębokimi deficytami w rozwoju kompetencji społecznych. Autor dokonał analizy różnicującej autyzmu od zespołów zaliczanych do grupy PDD (Progressive Developmental Disorders): Landau-Kleffnera, Prader-Williego, Retta, Williamsa, Łamliwego Chromosomu X, Angelmana, Aspergera. Każdy rozdział jest poświęcony jednemu z zespołów w układzie: ogólny opis, diagnoza, przebieg rozwoju dziecka w zespołem, prowadzone terapie (z podziałem na: farmakologiczną, logopedyczną, pedagogiczną, modyfikację zachowań i rodzinną). Dołączono także tabelaryczne zestawienia pomocne we wczesnym różnicowaniu zespołów od autyzmu. Publikacja jest adresowana do pracowników naukowych, jak również praktyków i rodziców zajmujących się diagnostyką oraz wspomaganiem rozwoju dzieci z autyzmem i zespołami zaliczanymi do PDD.

Wstęp / 9
Rozdział 1
Analiza różnicująca autyzmu i innych głębokich zaburzeń w rozwoju 13
Wprowadzenie / 13
1.1. Diagnoza / 14
1.2. Diagnoza w autyzmie / 20
1.2.1. Diagnoza osób z autyzmem (zarys problemu) / 21
1.2.2. Zmiany w podejściu klasyfikacyjnym (na przykładzie klasyfikacji DSM) / 22
1.2.3. Wspomaganie osób z autyzmem (zarys problemu) / 23
1.3. Optymalizacja w systemie edukacji specjalnej - wprowadzenie do problematyki / 24
1.3.1. Optymalizacja w edukacji / 25
1.3.2. Optymalizacja w systemie edukacji specjalnej / 27
1.3.3. Optymalizacja w pracy z osobą z autyzmem / 30
Podsumowanie / 33
Rozdział 2
Miejsce terapii pedagogicznej w pedagogice specjalnej - studium terminologiczne / 34
Wprowadzenie / 34
2.1. Ku unifikacji i precyzyjnemu określeniu terminu / 35
2.1.1. Terapia w ujęciu nauk humanistycznych i medycznych / 37
2.1.2. Terapia pedagogiczna jako szczególny obszar oddziaływania /40
2.2. Podziały terapii pedagogicznej / 41
Rozdział 3
Komunikacja - holistyczne modele wspomagania i rozwoju / 44
Wprowadzenie / 44
3.1. Podejście teoretyczne / 45
3.1.1. Podejście psychoanalityczne / 46
3.1.2. Podejście behawioralne / 50
3.1.3. Podejście biologiczne / 55
3.1.4. Podejście kognitywistyczne (poznawcze) / 63
3.2. Fotogramy jako graficzna metoda komunikacji wspomagająca pracę z dzieckiem z głębokimi deficytami rozwojowymi / 65
3.2.1. Trudności w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną / 67
3.2.2. Etapy pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną / 69
3.2.3. Inne możliwości wykorzystania fotogramów w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną / 70
Rozdział 4
Genetyczne koncepcje etiologii autyzmu - wprowadzenie do problematyki / 77
Rozdział 5
Zespoły, w których występują zaburzenia autystyczne / 88
Wprowadzenie / 88
5.1. Zespół Landau-Kleffnera / 89
5.1.1. Opis zespołu / 89
5.1.2. Diagnoza / 90
5.1.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 94
5.1.4. Terapia / 97
5.1.4.1. Terapia farmakologiczna / 98
5.1.4.2. Terapia logopedyczna / 98
5.1.4.3. Terapia pedagogiczna / 99
5.1.4.4. Modyfikacja zachowań / 101
5.1.4.5. Terapia rodzinna / 102
5.1.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Landau-Kleffnera i autyzmu / 103
5.2. Zespół Pradera-Williego (ZPW) / 105
5.2.1. Opis zespołu / 105
5.2.2. Diagnoza / 105
5.2.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 109
5.2.4. Terapia / 111
5.2.4.1. Terapia farmakologiczna /111
5.2.4.2. Terapia logopedyczna / 112
5.2.4.3. Terapia pedagogiczna / 113
5.2.4.4. Modyfikacja zachowań / 113
5.2.4.5. Terapia rodzinna / 114
5.2.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Pradera-Williego i autyzmu / 115
5.3. Zespół Retta (ZR, ZTT, RTS) / 116
5.3.1. Opis zespołu Retta / 116
4.3.2. Diagnoza / 118
5.3.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 120
5.3.4. Terapia / 122
5.3.4.1. Terapia farmakologiczna / 122
5.3.4.2. Terapia logopedyczna / 123
5.3.4.3. Terapia pedagogiczna / 124
5.3.4.4. Modyfikacja zachowań / 124
5.3.4.5. Terapia rodzinna / 125
5.3.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Retta i autyzmu / 125
5.4. Zespół Williamsa (ZW, Zespół Williamsa-Burena, dylatacja chromosomu 7q11.3, hiperkalcinemia) / 128
5.4.1. Opis zespołu / 128
5.4.2. Diagnoza / 129
5.4.3. Przebieg rozwoju dzieci z zespołem / 129
5.4.4. Terapia / 131
5.4.4.1. Terapia farmakologiczna / 131
5.4.4.2. Terapia logopedyczna / 132
5.4.4.3. Terapia pedagogiczna / 133
5.4.4.4. Modyfikacja zachowań / 134
5.4.4.5. Terapia rodzinna / 134
5.4.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Williamsa i autyzmu / 135
5.5. Zespół Łamliwego Chromosomu X (Kruchego, Krzywego, Fragile X, FRA-X) / 137
5.5.1. Opis zespołu / 137
5.5.2. Diagnoza / 140
5.5.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 142
5.5.4. Terapia / 144
5.5.4.1. Terapia farmakologiczna / 145
5.5.4.2. Terapia logopedyczna / 145
5.5.4.3. Terapia pedagogiczna / 146
5.5.4.4. Modyfikacja zachowań / 148
5.5.4.5. Terapia rodzinna / 148
4.4.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Łamliwego Chromosomu X i autyzmu / 149
5.6. Zespół Angelmana / 151
5.6.1. Opis zespołu /151
5.6.2. Diagnoza / 152
5.6.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 155
5.6.4. Terapia / 157
5.6.4.1. Terapia farmakologiczna / 157
5.6.4.2. Terapia logopedyczna / 158
5.6.4.3. Terapia pedagogiczna / 160
5.6.4.4. Modyfikacja zachowań / 160
5.6.4.5. Terapia rodzinna / 161
5.6.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Angelmana i autyzmu / 161
5.7. Zespół Aspergera (syndrom Aspergera, ASPG1, ASPG2, ASPG3, ASPG4, ZA - w klasyfikacji DSM-IV 299.80 i ICD-10 F84.5) / 163
5.7.1. Opis zespołu / 163
5.7.2. Diagnoza / 167
5.7.3. Przebieg rozwoju dziecka z zespołem / 169
5.7.4. Terapia / 173
5.7.4.1. Terapia farmakologiczna / 173
5.7.4.2. Terapia logopedyczna / 173
5.7.4.3. Terapia pedagogiczna / 176
5.7.4.4. Modyfikacja zachowań / 178
5.7.4.5. Terapia rodzinna / 182
5.7.5. Problem wczesnego różnicowania zespołu Aspergera i autyzmu / 183
Podsumowanie / 185
Bibliografia / 192

Jacek J. Błeszyński