Opracowanie: Marta Czyżak przy współpracy Moniki Jakubek-Raczkowskiej i Arkadiusza Wagnera
Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu to pierwsze kompleksowe opracowanie najcenniejszych toruńskich zbiorów, należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kulturowego. Obejmuje opisy 72 rękopisów średniowiecznych, powstałych od przełomu XI i XII do końca XV wieku.
Prawie wszystkie opisywane rękopisy pochodzą z poniemieckich zbiorów zabezpieczonych, większość (66) z dawnej Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu, dziedziczącej zbiory książnicy zamkowej księcia Albrechta Hohenzollerna, założonej w 1529 r. Wraz z nimi w toruńskiej bibliotece znalazły się także rękopisy krzyżackie, przejęte przez księcia Albrechta po sekularyzacji państwa zakonnego w Prusach.
Opracowanie ukazuje się 70 lat od chwili, kiedy zbiory te trafiły do Torunia (1946 r.), po trwających ponad pół wieku pracach nad zespołem. Łączy wyniki najnowszych badań nad kodeksami – zarówno nad tekstami, zawartymi w manuskryptach, jak i zdobieniami, oprawami oraz historią poszczególnych tomów. Zostało wzbogacone o liczne fotografie ukazujące detale opisywanych cymeliów: incipity i kolofony utworów, noty i znaki własnościowe, iluminacje, cenne oprawy. Pozwala poznać nie tylko bogactwo treściowe, ale także artyzm średniowiecznej książki; wprowadza w świat średniowiecznej kultury.
„[Katalog] cechują: wszechstronność, kompetencja, właściwie rozumiana interdyscyplinarność, szerokość spojrzenia i solidność warsztatowa. Należy stwierdzić, że odstąpienie od wydania tej książki (z jakichkolwiek względów) wyrządziłoby nauce polskiej poważną szkodę, albowiem wypełnia ona bolesną lukę w opracowaniu najstarszego zasobu bibliotek polskich (…)”.
Z recenzji dr. hab. Jacka Soszyńskiego, profesora UW
